“ChatGPT”ə bu məlumatları etibar etməyin XƏBƏRDARLIQ KONKRET

Şəxsi məlumatlarınızı, müdiriniz haqqında şikayətlərinizi və ya siyasi baxışlarınızı ChatGPT ilə paylaşmayın.

KONKRET.az lent.az-a istinadən xbər verir ki, getdikcə daha çox insan “ChatGPT”ni sadəcə bir vasitə kimi qəbul etməyə başlayır – bəziləri onu dost, digərləri isə psixoloqun əvəzi kimi görür.

Bununla belə, ekspertlər xəbərdarlıq edir: şəxsi məlumatların süni intellektlə paylaşılması riskli ola bilər. Əsas təhlükə mümkün məlumat sızması və gözəl interfeysin arxasında gizlənən etik problemlərdir.

Bir çox istifadəçi unudur: ChatGPT insan deyil, proqramdır və onun simpatiya, empatiya və ya real təcrübə qabiliyyəti yoxdur.

Bunu Oksford Universitetinin kompüter elmləri professoru Mayk Vulric deyir. Onun sözlərinə görə, ChatGPT emosiyaları yaşamaq və ya dərk etmək iqtidarında deyil – o, yalnız cavabları təqlid edir, onları başa düşülən və danışmaq üçün “xoş” görünəcək şəkildə seçir.

“Bu texnologiya sizin eşitmək istədiyinizi söyləmək üzərində qurulub. Amma əsl dəstək səmimiyyət və empatiya üzərində qurulub – bu, süni intellektdə yoxdur”, – professor vurğulayır.

Etik kontekst

Bu cür dil modellərinin yaradılması həm də ciddi mənəvi dilemmalarla bağlıdır. Məsələn, Keniyada və Qlobal Cənubun digər ölkələrində işçilər alqoritmlərin onu süzgəcdən keçirə bilməsi üçün qrafik zorakılıqdan açıq pornoqrafiyaya qədər zəhərli məzmunu “təmizləmək” üçün çalışıblar. Onların bir çoxu ChatGPT kimi modellərin performansını yaxşılaşdırmaq adı ilə psixoloji travmaya məruz qalıb.

Məxfilik təhdidi

Digər narahatlıq doğuran məsələ şəxsi məlumatların təhlükəsizliyidir. 2023-cü ildə İtaliya şəxsi məlumat qaydalarının pozulmasını əsas gətirərək “ChatGPT”dən istifadəni müvəqqəti olaraq qadağan etdi. Tənzimləyici bildirib ki, proqram müvafiq razılıq olmadan istifadəçi yazışmalarını və hətta ödəniş məlumatlarını toplayıb və saxlayıb ki, bu da Avropa məlumatların qorunması standartlarını pozur.

Həmçinin məlum olur ki, yetkinlik yaşına çatmayanlar yaş məhdudiyyətlərini asanlıqla keçə və onların psixoloji səviyyəsi üçün nəzərdə tutulmayan məzmuna daxil ola bilərlər. Yeniyetmələrin süni intellektə etibar etdiklərini və onun cavablarına ciddi yanaşdıqlarını nəzərə alsaq, bu xüsusilə narahatlıq doğurur.

Vulric xəbərdarlıq edir: “Fərziyyə budur ki, “ChatGPT”də yazdığınız hər şey yeni modelləri öyrətmək üçün istifadə edilə bilər. Bu o deməkdir ki, şəxsi məlumatları, müdiriniz haqqında şikayətləri və ya siyasi baxışları paylaşmaq son dərəcə ağılsızlıqdır”.

Zehni tənbəllik və koqnitiv tənəzzül

Massaçusets texnologiya institutunun yeni araşdırmasına görə, sürətli cavablar almaq üçün süni intellektə həddən artıq etibar etmək insanın tənqidi düşüncəsinə mənfi təsir göstərir. Məsuliyyəti alqoritmlərə təhvil verdiyimiz zaman analitik və koqnitiv bacarıqlar zamanla itir.

ChatGPT faydalı köməkçidir, lakin o, insanı əvəz etmir. Hiss etmir, empatiya vermir, mənəvi məsuliyyət daşımır. Şəxsi düşüncələr və ya problemlərlə süni intellektə güvənərkən, yazdığınız hər şeyin yalnız sizinlə ekran arasından uzaq qala biləcəyini xatırlamaq lazımdır.