“Çoxdanşampan içmirdim” Yazıçılar son nəfəslərində nə demişdilər?

Kulis.az yazıçıların son sözlərini təqdim edir.

Lev Tolstoy:

“Həqiqət… Mən hələ də onu axtarıram.”
Tolstoy ölüm yatağında belə həqiqət axtarışında idi. O, bütün ömrü boyu insanın mənəvi kamilliyini, əxlaqın qaynağını, Tanrı ilə bağını axtarmışdı. Son nəfəsində də yolunu dəyişmədi.

Oskar Vayld:

“Ya bu tapet (divar kağızı) getməlidir, ya da mən!”
Böyük yazıçı son nəfəsinə qədər yumorunu qorudu. Parisdə bir otel otağında, kasıb və xəstə halda ölən Vayldın bu cümləsi həm faciəvi, həm də ironik idi. Sanki həyatın absurdluğuna gülümsəyirdi.

Anton Çexov:

“Çoxdan şampan içmirdim”.

Almaniyada vərəmdən ölən Çexovun son anlarında həkimi ona bir qədəh şampan gətirdi. Yazıçı gülümsədi, bu sözləri dedi və içkini dodağına toxundurdu. Az sonra isə vəfat etdi.

Virciniya Vulf:

“Hər şeyi etdim, amma daha davam edə bilmirəm”.
Çaya girməzdən əvvəl yazırdı bu sözləri Virciniya... Bu onun ruhundakı fırtınanın son dəmləri idi.

Ernest Heminquey

"Gecdir..."

Özünü güllələməzdən əvvəl dediyi bu bircə kəlmə Heminqueyin həyat fəlsəfəsinin xülasəsidir. Qısa, sərt, emosiyasız görünür, amma içində bütöv bir ömrün tükənmiş enerjisi, ağır susqunluğu gizlənib.

Corc Oruel:

“Ən pis şey insanın tək qalmasıdır”.

“1984”ün müəllifi xəstəxanada, tək-tənha can verərkən bu sözləri demişdi. O, ömrünü totalitarizmin insanda yaratdığı tənhalığın təsvirinə həsr etmişdi. Son sözü isə sanki bu mövzunun davamı, həyatının son cümləsi oldu.

Çarlz Bukovski

"Cəhd etmə!"

Onun məzar daşı da bu sözlərlə bəzədilib. Bukovski üçün bu ifadə tənbəlliyin deyil, həyatın absurd gözəlliyini qəbul etməyin simvolu idi. Səy göstərmədən, sadəcə var olmaq - onun fəlsəfəsi bundan ibarət idi.

Alber Kamyu:

Kamyu qəzada öldü. Cibində tapılan qeydlərdən birində yazılmışdı:
“Həyat haqqında danışmaq sükutu pozmaq deməkdir”.
Sanki ölümünü qabaqcadan hiss etmişdi.

Jan Pol Sartr

“Sevgi... çox az, çox gec”.
Sartr son anlarında Simon de Bovuarın əlini tutub bu sözləri demişdi.

Borxes

Xorxe Luis Borxes:

“Mən yavaş-yavaş, gözüaçıq yuxuya gedirəm”.
Görmə qabiliyyətini itirmiş yazıçı üçün bu cümlə həm poetik, həm də simvolik idi.

Qabriel Qarsiya Markez:

Ölümündən əvvəl məktubunda yazmışdı:
“Heç kim ölmür, sadəcə unudulur”.

Bu onun “Yüz ilin tənhalığı” əsərinin ruhuna uyğun bir vida idi. Həyatı yaddaşla birlikdə görürdü, hər anını xatirələrə bağlayırdı.

Edqar Allan Po:

“Tanrım, yazıq ruhuma kömək et!”
Son anlarını xəstə halda keçirən Ponun sözləri həm dua idi, həm də ömür boyu daşıdığı qorxunun ifadəsi...