Qonorar məsələsi: Yazıçılar necə düşünür?

Azərbaycan ədəbiyyatı gündəminə tez-tez düşən bir məsələ də qonorar məsələsidir. Yazıçı-şairlər zaman-zaman haqlı olaraq ya qonorarın azlığından, ya da ümumiyyətlə, olmamasından şikayətlənir.

Təəssüflər olsun ki, sözügedən məsələ heç cür həllini də tapmır. Bu dəfə isə bu məsələni şair Şəhriyar Del Gerani qaldırıb.

Belə ki, o, AzTv-dən verilişə dəvət aldığı üçün 500 manat qonorar tələb edib, lakin onun bu tələbi cavabsız qalıb.

Sosial şəbəkə hesabında bu barədə məsələ qaldıran şair deyir:

“AzTv-dən zəng etmişdilər, verilişə dəvət edirdilər, qonorar tələb etdim, incidilər. Başa düşmürəm, dövlət büdcəsindən milyonlarla vəsait ayrılan bir televiziya kanalı üçün 500 manat qonorar nədir axı? Düzü, heç nə. Heç kəsin xətrinə dəyməsin, təkcə “azteve”yə aid deyil, ümumiyyətlə, dövlət büdcəsindən maliyyələşən heç bir kanal, qəzet, jurnal, sayt məni müsahibəyə qonorarsız dəvət etməsin. Müftə ziyalılıq xidməti bura qədər. Şəxsən mənim bir şair, yazıçı olaraq buna ehtiyacım yoxdur. Əgər doğrudan da məni öz profilinizdə görmək istəyirsinizsə, qonorar ödəməyi gözə alın.

Vurğulayaq ki, Şəhriyar Del Gerani həmkarlarını da bu çağırışa qoşulmağa çağırıb:

“Özünə, imzasına hörmət edən bütün qələm dostlarımı da bu tendensiyaya qoşulmağa dəvət edirəm. Qoşulanlar buyursunlar bu həştəqə. #azqonorar”

Gununsesi.info  yazıçı-şairlər arasında bu barədə sorğu keçirərək onların da istəyini öyrənib.

Yazıçı, şair Aqşin Yenisey deyir ki, müasir qaydalara görə, yaradıcı şəxs əsərlərini və fikirlərini satan bir sahibkardır:

“Bizim mədəni mühit sovet prinsiplərində ilişib qaldığı üçün yaradıcı şəxsləri ictimai nökər kimi görür. Yaradıcı şəxs xalqa təmənnasız qulluq etməlidir, ta acından, ya da xəstəlikdən ölənə kimi. Şairin acından ölməsi onun müqəddəsliyinə dəlalət edir. Düşüncə tərzimiz budur. Acından ölənə də dalınca vedrə bağlayırlar ki, ağlı olsaydı, özünə gün ağlayardı. Halbuki sovet ziyalısı xalqa təmənnasız xidmət etmirdi, xalqın “şotunu” ona hökumət verirdi. Düşünmürəm ki, kanallar hansısa yazıçı və şairə qonorar ödəsələr işlər düzələcək. Bolşevizm taledən ac doğulanların dini idi. Nə qədər ki, mədəniyyətimiz taledən ac doğulanların yaratdığı dəyərlər üzərində yaşamağa davam edəcək, layiq olanları zirzəmilərdə bit, fasiq olanları göydələnlərdə ət basacaq.”

Yazıçı Şərif Ağayar isə təklifin haqlı, lakin Azərbaycan reallığına uyğun olmadığını bildirir:

“Haqlı təklifdir, lakin Azərbaycan reallıqlarına uyğun deyil. Həm də bir az incə məsələdir. Səni mütəxəssis kimi çağırıb fikirlərindən istifadə edirlərsə, qonorar tələbin doğrudur, bəs veriliş sənin yaradıcılığına, tanınmağına, təbliğinə həsr olunubsa necə? Bizdə hər şey problemdir deyə, heç nəyi əlahiddə götürüb qərar vermək olmur. Analoqsuz ölkələr belədir. Yeri gəlmişkən, “analoqsuz”u vörd proqramı səhv söz kimi göstərir, tanımır. Hətta bu qədər orijinalıq yəni…”

O cümlədən yazıçı Vüqar Van da həmkarları ilə eyni fikirdədir və o da yaradıcı adamların özünə, gördüyü işə qiymət verməsinin lazımlığını bildirir:

“Şəhriyar tamamilə haqlıdır. İnsan özünə, gördüyü işə qiymət verməlidir. Xüsusən, düşüncə, fikir adamları. Çünki oxuyan adamın boş, mənasız danışmağı da maraqlı, qeyri-adi olur. Başa düşürəm ki, reallıq başqa cürdür. Ancaq istənilən halda hansısa bir formada bu ənənəni başlamaq lazımdır. Bəli, konkret danışmaq yaxşıdır. Bundan sonra belədir, çağırırsan qonorar ver çağır, çağırmırsansa da cəhənnəmə çağır. Qaldı ki, mənim qonorar tələb etməyimə, yaxşı bir atalar sözü var. Deyir, soruşdular ki, kimin başı qəşəngdir, tısbağa öz başını çıxartdı. İndi həmin söhbət olmasın, mənim bu yaşda qonorar istəməyim qıraqdan belə görünür. Ona görə heç vaxt qonorar tələb etməmişəm. Amma əgər əşhədü-billah Şəhriyarın bu tendensiyada dəstəyə ehtiyacı varsa, mən də “azqonorar” həştəqi ilə dəyərli şairimizin kompaniyasına qoşulacağam.

Şair Salam Sarvan isə məsələyə olan münasibətini cəmi bir cümlə ilə yekunlaşdırıb:

“AzTv-yə yaradıcılıq uğurları arzulayıram”

Orxan Saffari

Gununsesi.info