Icma.az
close
up
RU
Dilçilik İnstitutunda Xalq şairi Sabir Rüstəmxanlının əsərlərinin konkordansı hazırlanıb

Dilçilik İnstitutunda Xalq şairi Sabir Rüstəmxanlının əsərlərinin konkordansı hazırlanıb

Azertag portalından əldə olunan məlumata əsasən, Icma.az xəbər verir.

Bakı, 3 iyun, AZƏRTAC

AMEA Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun Süni intellekt və kompüter dilçiliyi şöbəsində Azərbaycan ədəbi dilinin böyük söz bazasının yaradılması sahəsində işlər davam etdirilir. Bu günlərdə Xalq şairi Sabir Rüstəmxanlının əsərlərinin 15 cildliyinin konkordansı hazırlanıb və korpus.azerbaycandili.az saytında yerləşdirilib.

Bu barədə AZƏRTAC-a institutdan bildirilib. Qeyd olunub ki, konkordansın tərtibçiləri filologiya elmləri doktorları, professorlar Məsud Mahmudov və İlham Tahirovdur. İşin proqram təminatını fizika-riyaziyyat elmləri namizədi Səxavət Talıbov və Vasif Həşimov icra ediblər.

Dilçilik İnstitutunun direktoru filologiya elmləri doktoru, professor Nadir Məmmədli bildirib ki, konkordans materialının təhlili nəticəsində Sabir Rüstəmxanlının əsərlərinin 15 cildliyində ümumən 1 777 566 sözün (söz-formanın) işləndiyi müəyyən edilib. Konkordansda sözlər tərkibində işləndiyi cümlələrlə birlikdə siyahı şəklində, qeydə alındığı cild və səhifə göstərilməklə istifadəçiyə təqdim olunur və görkəmli söz ustasının dilinin zənginliyini əyani nümayiş etdirir.

İndiyə qədər Süni intellekt və kompüter dilçiliyi şöbəsində repressiya qurbanları olmuş görkəmli Azərbaycan şairləri Hüseyn Cavid və Mikayıl Müşfiqin əsərlərinin, Azərbaycan xalqının əbədiyaşar abidəsi “Kitabi-Dədə Qorqud”un mükəmməl konkordansları hazırlanıb və saytda yerləşdirilib.

Azərbaycan dilçiliyində konkordansların hazırlanması prosesində toplanmış təcrübə əsasında işlərin davam etdirilməsi, Azərbaycan dilinin, ümumtürk yazılı abidələrinin dilini, Azərbaycan ədəbiyyatının klassik və müasir nümayəndələrinin əsərlərini əhatə edən yeni konkordansların hazırlanması nəzərdə tutulur.

Qeyd edək ki, Dilçilik İnstitutunun direktoru filologiya elmləri doktoru, professor Nadir Məmmədlinin axtarışları nəticəsində 86 ildən sonra tapılmış, tərtibçisi olduğu, giriş və şərhlər yazaraq nəfis şəkildə nəşr etdiyi Mahmud Kaşğarinin “Divanü-lüğat-it-türk” əsərinin özbəkəsilli Azərbaycan alimi Xalid Səid Xocayev tərəfindən ərəb dilindən (orijinaldan) Azərbaycan dilinə tərcüməsinin konkordansının hazırlanması planlaşdırılır.

Qeyd edək ki, konkordans latıncada concordare “razılığa gəlmək”, “razılaşdırmaq”, ingiliscədə concordance “razılıq”, “uyğunluq” mənalarında işlənir. Dilçilikdə konkordans “kontekst söz göstəricisi”, “kontekstlər siyahısı”, “mənbəyə istinad verilməklə mətndə işlənmiş bütün dil vahidlərinin (söz-formaların) işlənmə siyahısı” anlamında qəbul edilir. Konkordanslar hər hansı sözün məna və məna çalarlarını öyrənmək baxımından əhəmiyyətlidir. İstər nəzəri dilçilikdə sözün semantik təbiətinin araşdırılması, istərsə də müxtəlif lüğətlərin tərtibi prosesində konkordanslardan mənbə kimi istifadə oluna bilər. Nəticə etibarilə konkordanslar milli dil korpusunun tərkib hissəsi kimi çıxış edir.

Hadisənin gedişatını izləmək üçün Icma.az saytında ən son yeniliklərə baxın.
seeBaxış sayı:139
embedMənbə:https://azertag.az
archiveBu xəbər 03 İyun 2025 12:42 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Məhkəmədə Ermənistan vətəndaşlarının cinayət xarakterli məlumatlar tədqiq olunub FOTO

17 Oktyabr 2025 20:37see248

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see215

Stəndapçı: “Uill Smit bacarmasa, Yannik Sinner rolunu oynamağa hazıram” FOTO

18 Oktyabr 2025 03:13see202

Pezeşkian bu türk ölkəsinə səfər edəcək

19 Oktyabr 2025 02:00see187

Ramiz Mehdiyev İlham Əliyevə qarşı sui qəsd PLANLAŞDIRIB Sensasion iddia

17 Oktyabr 2025 22:34see186

Trampdan sonra Vens də İsrailə gedir

18 Oktyabr 2025 16:58see163

ChatGPT yə verilməsi qadağan edilən 8 sual SİYAHI

18 Oktyabr 2025 02:52see150

Pəncərələri qış rejiminə necə keçirtmək olar?

18 Oktyabr 2025 04:47see148

Gürcüstandan çıxarılan Azərbaycan vətəndaşlarının sayı açıqlanıb

18 Oktyabr 2025 20:59see147

Məhkəmədə həmin məlumatlar da tədqiq olundu Fotolar

17 Oktyabr 2025 20:42see142

“Xocalı Balı” ilk dəfə bal yarmarkasında alıcılara təqdim olunub REPORTAJ

18 Oktyabr 2025 14:09see139

İlham Əliyevdən Xəzəryanı ölkələrə ÇAĞIRIŞ

18 Oktyabr 2025 10:48see136

Bakı metrosunda mübahisəli durum: gediş haqqı yenə dəyişəcək?

18 Oktyabr 2025 07:33see130

Çin polisinin ağıllı köməkçiləri: Təhlükəsizliyi robot itlər qoruyacaqlar

18 Oktyabr 2025 06:32see128

“Borussiya” yenə uduzdu

18 Oktyabr 2025 03:34see128

Neftinin qiyməti 1 dollar ucuzlaşdı

18 Oktyabr 2025 10:51see127

Dabaq xəstəliyi Qaxda da təsərrüfat sahiblərini çıxılmaz vəziyyətə saldı

18 Oktyabr 2025 01:37see126

Tanınmış logistika şirkəti iflas etdi

18 Oktyabr 2025 03:04see125

Prezident ailəsi Vatikan bağlarında Fotolar Video

18 Oktyabr 2025 04:14see122

Abakar Abakarov İstanbulda ölü tapıldı

18 Oktyabr 2025 19:41see120
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri