Dövlət Agentliyinin xəbərdarlığı əsaslıdır: Əllərinizi yumadan yemək yeməyin!

Əhali bayram günlərində sağlıq problemlərinə, səhhətinə diqqət etməli, gigiyenik qaydalara riayət etməlidir

Əhaliyə bayram günlərində ictimai yerlərdə, sıxlıq müşahidə olunan məkanlarda şəxsi gigiyena qaydalarına riayət etmək, mövsümi xəstəliklərdən, mümkün infeksiyalardan qorunmaq üçün lazım gələrsə, qoruyucu maskalardan istifadə etmək tövsiyə olunur. Bu barədə İcbari Tibb Sığorta üzrə Dövlət Agentliyinin məlumatında qeyd edilib. Məlumatda bildirilir ki, yeni fəslə keçid, hava temperaturunun qısa müddət ərzində kəskin dəyişməsi, bayram günləri səbəbindən ictimai yerlərdə yaranan sıxlıqlar mövsümi xəstəliklərin və qripin əhali arasında yayılmasını artıra bilər. Yoluxucu virus və infeksiyalardan qorunmaq üçün sıxlıq müşahidə olunan məkanlarda şəxsi gigiyena qaydalarına əməl etmək, olduğunuz məkanları tez-tez havalandırmaq, immuniteti gücləndirmək üçün bol vitaminli meyvə-tərəvəzlə qidalanmaq və sağlam həyat tərzi vərdişləri formalaşdırmaq tövsiyə olunur. Qripin müayinə və müalicəsi ilə bağlı bütün tibbi xidmətlər TƏBİB-in tabeliyindəki dövlət tibb müəssisələrində və Səhiyyə Nazirliyinin 9 elmi-tədqiqat institutunda həyata keçirilir. Qrip virus mənşəli, tənəffüs yollarına təsir edən kəskin infeksion xəstəlikdir. Xəstəlik hava-damcı yolu ilə xüsusilə, payız-yaz aylarında geniş yayılır. Qripin əsas simptomları üşütmə, halsızlıq, ümumi zəiflik, yüksək hərarət (38-40°C), baş, əzələ və boğaz ağrıları, öskürək, gözdə sulanma, burun tutulması və ya axmasıdır. Qrip diaqnozunu dəqiqləşdirmək üçün həkim xəstəyə kliniki əlamətlərinə görə laborator müayinələr, PCR testi, burun-udlaq yaxması kimi müayinələr təyin edir. İxtisaslı həkim müayinəsi, laborator müayinələr, burun-udlaq yaxması, PCR testi, ultrasəs müayinə (USM), rentgen, ambulator və stasionar müalicə icbari tibbi sığortanın Xidmətlər Zərfi ilə qarşılanır. İmmunitet sistemi zəif olan, ürək-damar və diabet kimi ağır xroniki xəstəlikləri olan şəxslər, yaşlı insanlar, uşaqlar və hamilə qadınlar risk qrupu hesab edilirlər. Risk qrupuna daxil olan şəxslərdə qripin fəsadları daha ağır olur. Vaxtında müalicə edilmədikdə, qripin arzuolunmaz nəticələr və müxtəlif ağırlaşmalar yaratması mümkündür. Ağırlaşmalar zamanı tənəffüs yollarındakı bakteriyalar asanlıqla qana keçir və toksikoz əlamətlər yaranır. Qrip viruslarının immun sistemə mənfi təsiri nəticəsində yuxarı və aşağı tənəffüs yollarında ikincili bakterial ağırlaşmalar - stafilakok mənşəli ağciyər iltihabı (pnevmoniya: bu zaman irinli bəlğəm xaric olunur), sinusit (burun boşluqlarının iltihabı) və meningit baş verir. Bu səbəbdən, yüksək hərarət 5-7 gündən çox davam etdikdə, temperatursalıcı dərmanların təsiri olmadıqda, davamlı qusma, güclü baş ağrıları, ürək ritminin pozulması, təngnəfəslik, boğulma halları, döş qəfəsində darlıq, pnevmoniya, bronxit kimi bakterial infeksiyaların inkişafı müşahidə edildikdə təcili olaraq həkimə müraciət olunmalıdır. Ağırlaşma hallarında stasionar müalicə (xəstəxanada yatış) təyin olunur. Qripin ağırlıq dərəcəsindən asılı olaraq stasionar müalicə 3-10 gün davam edə bilər. Daha ağır hallarda bu müddət uzana bilər. “Hər bir vətəndaşımızı tövsiyələrə əməl etməyə, sosial məsuliyyətlərimizi nəzərə alaraq özümüzü və cəmiyyətimizi xəstəliklərdən qorumağa çağırırıq”, deyə məlumatda vurğulanıb. 

Qeyd edək ki, martın 18-dən 19-na keçən gecə qida zəhərlənməsi şübhəsi ilə Kliniki Tibbi Mərkəzin Təcili və Təxirəsalınmaz Tibbi Yardım şöbəsinə ümumilikdə 9 nəfər qəbul edilib. Bu barədə Kliniki Tibbi Mərkəzin məlumatında bildirilib. Qəbul edilən şəxslərdə əsas şikayətlər ürəkbulanma, qusma, ishal və mədə ağrıları ilə bağlı olub. Onların hər birinə zəruri tibbi xidmətlər göstərilib. Vəziyyətləri stabilləşdikdən sonra ambulator müalicə üçün evə buraxılıblar. 

Həkim-terapevt Şahvələd Məmmədov “Sherg.az”a açıqlamasında bayram günlərində əhalinin sağlamlığına, şəxsi gigiyena və qidalanmaya xüsusi diqqət yetirməli olduğunu dedi: 

- Həm İcbari Tibbi Sığorta üzrə Dövlət Agentliyinin, həm də Kliniki Tibbi Mərkəzin məlumatları hər birimizdən bayram günlərində səhhətimizə qarşı, eləcə də ictimaiyyətə qarşı həssas, məsuliyyətli olmağı tələb edir. Məlumdur ki, bayram günlərində xalqımız el şənliklərinə qatılır, bayram şənliklərində iştirak edirlər, paytaxtda fəaliyyət göstərən bayram yarmarkalarına gedirlər, gəzintiyə çıxırlar. Ümumən şəhərdə, Nizami küçəsi, Fəvvarələr bağı, Dənizkənarı milli parkda sıxlıq müşahidə olunur. Gəzintiyə çıxanlar küçə satışındakı qidalardan, köşklərdə satılan müxtəlif yeyinti məhsullarından istifadə edirlər. Bəzən əllər yuyulmadan yemək yeyilir. Bunlar hamısı gigiyenik çirklənmələrə, qida zəhərlənmələrinə səbəb ola bilər. Xüsusən azyaşlıların qidalanmasına diqqət edilməlidir. Bir neçə saat açıq havada gəzdirilən uşaqlara elə küçədəcə qida təqdim etmək doğru deyil. Açıq havada satılan ərzaqlar, qida məhsulları çirklənməyə məruz qalmış ola bilər. Ola bilər, istifadə müddəti ötmüş qidalar satılsın. Bu da zəhərlənmələr, mədə-bağırsaq traktının pozulmasına gətirib çıxaracaq. Soyuq içkilər də ziyandır. Mədədə spazm yaradır. Boğazda, udlaq hissədə soyuqlamaya səbəb olur. Ümumiyyətlə, bayram  günlərində əhalimiz düzgün qidalanmağa çalışmalıdır. Milli mətbəximiz yağlı, yüksək kalorili qidalarla zəngindir. Üzərinə bir də şirniyyatları gələndə, mədə-bağırsaq pozuntuları artır. Təzyiqin, qan şəkərinin qalxıb-enməsi kimi fəsadlar baş qaldırır. Üstəlik də, Ramazan ayıdır. Axşam saatlarında iftar açılır, gərək ağır yeməklərə meyil etməsinlər. Bundan əlavə hazırda dəyişkən hava müşahidə olunur. Gah isti, gah mülayim, hətta soyuq, küləkli havalar bir-birini əvəz edir. Gəzintiyə çıxanlar, şənliklərə gedənlər bunu nəzərə almalıdır. Mövsüm dəyişikliyi zamanı yoluxucu xəstəliklərin, qrip virusunun yayılması gözləniləndir. Bu mənada Dövlət Agentliyinin xəbərdarlığı əsaslıdır. Əhali bayram günlərində sağlıq problemlərinə, səhhətinə diqqət etməli, gigiyenik qaydalara da riayət etməlidir.