Dünyada kiloqramı 110 min avro dəyərində “sehrli” yaşıl daş var…

...Dünyada fəlakətli kosmik toqquşması nəticəsində əmələ gələn və Yer kürəsinin ən məşhur geoloji sərvətlərindən birinə çevrilmiş sehrli yaşıl qaya var.

Təbii ki, söhbət Çexiyada tapılan və kiloqramı 110 min avro olan moldavitdən gedir.

SİA-nın məlumatına görə, bu barədə Farmingdale Observer yazır.

Yaşıl xəzinə necə yaranıb?

Demək olar ki, 15 milyon il əvvəl rezonans doğuran bir hadisə Avropa mənzərəsini həmişəlik dəyişdi. Sözügedən hadisə indiki Almaniyanın cənubuna meteoritin düşməsi ilə Nördlingen yaxınlığında 24 kilometr enində Ries kraterini yaradıb. Bu kosmik təsir o qədər həddindən artıq temperatur yaratdı ki, ətrafdakı süxurlar tamamilə buxarlandı.

…Qeyri-normal istilik və təzyiq səth çöküntülərini əridib, atmosferə yüzlərlə kilometr məsafədə ərimiş damlacıqlar buraxdı. Sürətlə soyuyan bu isti hissəciklər bu gün moldavit kimi bildiyimiz xarakterik şüşəvari maddəyə çevrildi. Bu formalaşma prosesi moldaviti digər həyəcan verici kosmik hadisələrlə əlaqələndirir.

Yer mantiyasının dərinliyində milyonlarla il ərzində kristallaşan adi qiymətli daşlarla müqayisədə moldavit saniyələr ərzində əmələ gəlir.

…Onun amorf, kristal olmayan quruluşu onu əsl mineraldan çox təbii şüşə kimi təsnif edir. Daşın xarakterik şüşə-yaşıl rəngi tərkibindəki dəmirdən qaynaqlanır. Dəqiq kimyəvi tərkibdən asılı olaraq meşə yaşılından mavi-yaşıl rəngə qədər dəyişir.

Bunu Farmingdale Observer izah edir.

Onu eksklüziv edən nədir?

Moldaviti müstəsna edən onun son dərəcə məhdud paylanmasıdır. Bütün nümunələrin 99 faizdən çoxu bir bölgədən gəlir: Cənubi Bohemiyada Vltava çayının yuxarı hövzəsi.

"Moldavit" adı Moldau çayından (Vltava üçün Alman adıdır) gəlir, burada bir çox nümunə ilk dəfə 1836-cı ildə aşkar edilmişdir. Qeyd olunur ki, moldavitin ilkin yataqları České Budeyovic, Trqove Svinı və Praxatice ətrafında yerləşir. …Bəzi parçalar Moraviyada Yıqalava çayının yaxınlığında da görünür, baxmayaraq ki, onlar daha tünd rəngə və daha az şəffaflığa malikdirlər. Bu coğrafi eksklüzivlik moldavitin nadirliyini və dəyərini əhəmiyyətli dərəcədə artırır.

Məqalədə əlavə edilib.

Eyni zamanda, son onilliklərdə moldavitin qiymətləri əhəmiyyətli dərəcədə artmışdır. 2000-ci illərin əvvəllərində nümunələr ümumiyyətlə qramı təxminən 4,60 avroya satılırdı. …2025-ci ilə qədər yüksək keyfiyyətli nümunələrin bir qramı 110 avrodan baha başa gəlir - hər kiloqramı təsirli 110 000 avrodur. Müstəsna şəffaflığa və ifadəli təbii formalara malik muzey keyfiyyəti nümunələri daha da bahadır.

Bunu da nəşr yazır.

Əli Babayev