Dünyanın sonunu gətirə biləcək SAVAŞ ALOVLANIR “Yaxın günlərdə...”

İran İsrail və ABŞ-ın hərəkətlərindən ehtiyat edərək, əsas nüvə obyektləri yaxınlığında müdafiəni gücləndirib. Bu barədə "Telegrаf" qəzeti məlumat yayıb.
Nəşr yazır ki, İran hakimiyyəti hər gecə hücumun ola biləcəyini gözləyir. Bu səbəbdən hətta heç kimə məlum olmayan obyektlərdə də hər şeyi yüksək döyüş hazırlığı vəziyyətinə gətirilib.
“Tehran ölkənin varlığını təhlükə altına ala biləcək kütləvi zərbədən ehtiyat edir”, – nəşrin məqaləsində qeyd olunur.
Ondan əvvəl isə İran hökumətinin nümayəndəsi Fatimə Mohacerani mətbuat konfransında Tehranın ABŞ ilə danışıqlardan imtina etdiyini bildirib.
İran tərəfi bu imtinanı ABŞ Prezidenti prezident Donald Tramp administrasiyasının məsələni diplomatik yolla həll etməyə hazır olmaması ilə əlaqələndirib:
"Danışıqlar şərtləri nəzərdə tutur. Güc dili danışıqlar prosesinin bir hissəsi deyil və elan edilən maksimum təzyiq danışıqlara kömək etmir. Biz qarşı tərəflə danışıqlara "yox" deyirik, çünki onlar diplomatiya dilini başa düşmürlər. Dünya gördü ki, Birgə Hərtərəfli Fəaliyyət Planı İranın səyləri ilə imzalanıb, lakin hər şeyə məhz onların birtərəfli qaydada çıxması nəticəsində son qoyulub".
Nə baş verir?
Mövzu ilə bağlı Bizim.Media-ya açıqlamasında politoloq Abutalıb Səmədov qeyd edir ki, Tehran danışıqlardakı mövcud şəraitə etirazını bildirir:
“İranın ABŞ-la aparılan nüvə danışıqlarından imtina etməsi barədə açıqlamanı ilk olaraq ölkənin XİN rəhbəri rusiyalı həmkarı Lavrovla birlikdə keçirdiyi mətbuat konfransında bəyan edib. O, sanksiya və təzyiqlər altında danışıqlar aparmaq istəmədiklərini bildirməklə danışıqlar şəraitinə etirazını bildirib”.
Politoloqun fikrincə, İran danışıqlardan imtina edə bilməz:

“Nə də indiki şəraitdə ABŞ İranın nüvə obyektlərinə dərhal zərbə endirməklə bağlı qərar qəbul edə bilər. İran ötən ilin dekabrı və cari ilin yanvarında Avropa ölkələrilə nüvə məsələsilə bağlı danışıqlar apardı və bəyan etdi ki, Qərbin bütün narahatlığını aradan qaldırmağa hazırdırlar. Tehran ona əlavə olaraq nüvə silahı yaratmaq fikrində olmadığını da bildirib.
Onda İran niyə uranın 80 faizə qədər zənginləşdirilməsinə nail olub? Nüvə silahını yaratmaq üçün isə uran 90 faizə qədər zənginləşdirilməlidir. Atom elektrik stansiyalarında istifadə üçün uranın maksimum 5 faiz zənginləşdirilməsinə ehtiyac var”.
Həmsöhbətimizin fikrincə, vəziyyət kifayət qədər gərgin olsa da, danışıqlar imkanı da tükənməyib:
“İran əslində bu danışıqlardan imtina etməyib. Sadəcə olaraq, sanksiyalar və təzyiqlər altında danışıqlar aparmağa etiraz edir. 2018-ci ildə tətbiq edilən sanksiyalar İran iqtisadiyyatına ağır zərbə vurub. Nəticədə İran iqtisadiyyatı hələ də 2017-ci il səviyyəsinə belə çata bilməyib. Tehran vəziyyəti düzəltmək üçün yollar axtarır ki, əsas yol da sanksiyaların götürülməsidir. Tramp isə hələlik bu addıma getmir”.
A.Səmədov güman edir ki, yaxın günlərdə bu istiqamətdə müəyyən addımlar atıla bilər:
“Danışıqlar yolu ilə İranın nüvə silahı əldə etməsindən imtinasına nail olmaq mümkündür. Belə bir razılaşma 2015-ci ildə əldə olundu. Ona əsasən İran uranı yalnız 3,7 faizə qədər zənginləşdirmək öhdəliyi götürüb. Sonradan ABŞ bu razılaşmadan çıxaraq, İrana sanksiyalar tətbiq etdi. Güman edirəm ki, yaxın zamanlarda danışıqlar yenidən davam etdiriləcək. İran da onu gözləyən təhlükələri anladığından Qərbin əsas tələblərini qəbul etməli olacaq”.
Rüfət Sultan, Bizim.Media