Dünyasını dəyişən vətəndaşların pensiya kapitalı bu şəxslərə çatacaq AÇIQLAMA

"Hazırkı qanunvericiliyə əsasən, əgər ailə başçısı vəfat edibsə və onun 18 yaşına çatmamış övladları varsa, həmin uşaqlara vəfat etmiş valideynin aldığı pensiya tam şəkildə 18 yaşına qədər ödənilir. Eyni zamanda ailə başçısını itirməyə görə ikinci valideyn – yəni həyat yoldaşı da ödəniş ala bilir. Bu ödənişlər pensiya kapitalından deyil, sosial sığorta sistemi vasitəsilə həyata keçirilir".
Bunu Demokrat.az-a açıqlamasında iqtisadçı ekspert Razi Abasbəyli deyib.
O, bildirib ki, buna baxmayaraq, faktiki olaraq ailə başçısının pensiyası həm övladlarına, həm də həyat yoldaşına ödənilmiş olur:
"Lakin bu məbləğlər pensiya kapitalından ayrılmış ödənişlər hesab edilmir, çünki hazırda belə bir mexanizm mövcud deyil. Əgər vəfat edən şəxs pensiya yaşına çatmayıbsa, himayəsində 18 yaşına çatmamış övladı və həyat yoldaşı yoxdursa, onun topladığı kapital dövlət Sosial Müdafiə Fondunun hesabında qalır. Dünyanın bir sıra ölkələrində isə özəl pensiya fondları fəaliyyət göstərir. Orada vətəndaşlar öncədən razılaşma əsasında pensiya kapitallarının müəyyən hissəsini (30%, 50% hətta 70%-ə qədərini) əvvəlcədən ala bilirlər. Bu da onlara pensiya yaşını gözləmədən kapitaldan istifadə imkanı verir".
Ekspert bildirib ki, Azərbaycanda da özəl pensiya fondlarının yaradılması barədə təkliflər uzun illərdir müzakirə olunur:
"Lakin hələlik konkret qanun layihəsi qəbul edilməyib və icra mexanizmləri formalaşmayıb. Ən çox narazılıq doğuran məqam isə budur: vətəndaş topladığı pensiya kapitalını istifadə edə bilmədən vəfat edərsə, həmin vəsait nə onun ailəsinə, nə də vərəsələrinə ödənilir. Bu məsələ illərdir müzakirə olunsa da, hələ həllini tapmayıb. Böyük ehtimalla, yaxın illərdə, bəlkə də 2026-cı ildə bu istiqamətdə dəyişikliklər ola bilər".
Qeyd edək ki, vəfat edən şəxsin sığorta məbləğinin ailəyə verilməsi ilə bağlı qanunvericiliyə dəyişiklik olunması təklif olunub.
Əfsanə Kamal
Demokrat.az