Erkən reabilitasiya sarsıntı sonrası sağalma prosesini sürətləndirir TƏDQİQAT AZƏRTAC

Bakı, 24 dekabr, AZƏRTAC

Oreqon Sağlamlıq və Elm Universitetinin (OHSU) yeni araşdırması göstərir ki, sarsıntıdan sonra fiziki terapiyaya erkən başlanması, uzunmüddətli sağlamlıq problemlərinin qarşısını almaqda mühüm rol oynayır.

AZƏRTAC xəbər verir ki, tədqiqatın nəticələri “Physical Therapy & Rehabilitation Journal”da dərc edilib.

Tədqiqat göstərir ki, əksər insanlar sarsıntıdan dörd həftə ərzində təbii şəkildə sağalsa da, fiziki terapiyanı gecikdirən şəxslərdə balans pozğunluğu, yavaş reaksiya müddəti və motor funksiyalarla bağlı uzunmüddətli problemlər müşahidə olunur. OHSU Tibb Məktəbinin nevrologiya professoru və tədqiqatın baş müəllifi Lauri Kinq bildirib ki, bu vəziyyətlər yenidən zədələnmə riskini artırır: “Əgər sarsıntıdan sonra tarazlığı idarə etməkdə çətinlik çəkirsinizsə, təhlükəli vəziyyətlərə daha çox məruz qala bilərsiniz”.

Gecikmiş müalicə zamanı beyin tarazlığı qorumaq üçün görmə qabiliyyətindən ifrat asılılıq kimi qeyri-adekvat kompensasiya mexanizmlərini inkişaf etdirə bilər. Bunun əksinə olaraq, erkən reabilitasiya beynin normal tarazlıq funksiyasına qayıtmasına imkan verir. Tədqiqatda sarsıntıdan zədələnən 203 iştirakçı iki qrupa bölünüb: Müdaxilə qrupu - sarsıntıdan bir həftə sonra reabilitasiya proqramına qatılıb. Nəzarət qrupu - sarsıntıdan altı həftə sonra müalicəyə başlayıb.

Hər iki qrup lisenziyalı fiziki terapevtlərlə altı həftəlik terapiyadan sonra qiymətləndirilib. Nəticələr göstərib ki, erkən müalicə alanlar balans nəzarətində daha yaxşı nəticələr əldə ediblər. Tədqiqat, həmçinin müəyyən edib ki, sarsıntıdan sonra insanların təxminən 30 faizi uzunmüddətli simptomlardan əziyyət çəkir və fiziki terapiya bu qrup üçün daha vacibdir.

Lauri Kinq səhiyyə mütəxəssislərinə iki əsas sahədə irəliləyiş tövsiyə edib:

1. Daha aydın təlimatlar: İlkin tibbi yardım mütəxəssisləri sarsıntıdan sonra dörd həftə ərzində sağalmayan xəstələri dərhal fiziki terapevtə yönləndirməlidirlər.

2. Yaxşılaşdırılmış testlər: Sarsıntı simptomlarını qiymətləndirmək üçün standart metodologiyalar hazırlanmalıdır.

Bu tövsiyələr, erkən müdaxilənin əhəmiyyətini artıraraq uzunmüddətli fəsadların qarşısını almaq üçün yeni yanaşmalar təqdim edir. Araşdırma ABŞ Müdafiə Nazirliyinin Psixoloji Sağlamlıq və Kompleks Travmatik Beyin Zədələri üzrə Reabilitasiya Proqramı tərəfindən maliyyələşdirilib. Professor L.Kinq bu sahədə təkmilləşdirilmiş diaqnostik vasitələrin hazırlanması üzərində işi davam etdirir. Bu nəticələr sarsıntı sonrası erkən reabilitasiyanın vacibliyini ortaya qoyur, həm xəstələr, həm də səhiyyə sistemləri üçün mühüm təlimatlar təqdim edir.