Icma.az
close
up
RU
Erməni terrorizmi milli kimliyimiz, mədəni irsimiz və tarixi yaddaşımıza qarşı…

Erməni terrorizmi milli kimliyimiz, mədəni irsimiz və tarixi yaddaşımıza qarşı…

Icma.az bildirir, Ses qazeti saytına əsaslanaraq.

31 Mart - Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü tariximizdə dərin izlər buraxmış ən faciəli hadisələrdən biridir. 1918-ci ilin mart-aprel aylarında baş vermiş qanlı qırğınlar sistemli şəkildə həyata keçirilən, azərbaycanlıların milli kimliyinə, mədəni irsinə və tarixi yaddaşına qarşı yönəlmiş məqsədli və planlı soyqırımı aktıdır.

XX əsrin əvvəllərində erməni millətçilərinin irəli sürdüyü mifik “Böyük Ermənistan” ideyası regionun multietnik harmoniyasına və təhlükəsizlik mühitinə ciddi zərbə vurmuşdur. Bu planı həyata keçirmək istəyən daşnak dairələri müxtəlif dövrlərdə azərbaycanlılara qarşı genişmiqyaslı zorakılıq və etnik təmizləmə kampaniyaları təşkil etmişlər. Xüsusilə 1918-ci ildə Bakı Soveti və Daşnaksutyun partiyasının silahlı dəstələrinin iştirakı ilə həyata keçirilmiş qırğınlar bu siyasətin ən dəhşətli təzahürlərindən biri olmuşdur.
1918-ci ilin 30 mart – 3 aprel tarixlərində Bakıda və ətraf bölgələrdə baş verən qanlı hadisələr zamanı 30 mindən çox azərbaycanlı və digər yerli müsəlman əhali vəhşicəsinə qətlə yetirilmişdir. Silahsız əhali qadın, uşaq, yaşlı demədən amansız şəkildə öldürülmüş, məscidlər yandırılmış, tarixi-mədəni abidələr məhv edilmişdir. Bir çox məhəllələr dağıdılmış, insanlara mənsub evlər talan edilmiş, xalqın yaşayış mühiti və sosial strukturu darmadağın edilmişdir. O dövrdə Şamaxı və Qubada törədilən soyqırımı hadisələri də xüsusi qəddarlığı ilə seçilirdi. Tədqiqatlara əsasən, Şamaxıda 14-16 min insan, Qubada isə təqribən 4 min nəfər qətlə yetirilmişdir.
1918-ci ildə yaradılmış Fövqəladə İstintaq Komissiyası həmin dövrün cinayətlərini sənədləşdirmiş, yüzlərlə şahid ifadəsi və arxiv materialları toplanmışdır. Bu sənədlər qırğınların planlı şəkildə həyata keçirildiyini sübut edən əsas mənbələrdən biridir. Komissiyanın topladığı məlumatlar o dövrdə bir sıra beynəlxalq təşkilatlara və ölkələrə göndərilsə də, həmin illərin geosiyasi reallıqları bu faktların geniş şəkildə tanınmasına mane olmuşdur.
Ulu Öndər Heydər Əliyev tərəfindən 26 mart 1998-ci il tarixində imzalanmış “Azərbaycanlıların soyqırımı haqqında” Fərmanla 31 Mart tarixi rəsmi olaraq Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü kimi qeyd olunur. Bu qərar gənc nəslin tarixi şüurunun formalaşdırılması və beynəlxalq ictimaiyyətin diqqətinin soyqırımı faktlarına yönəldilməsi baxımından mühüm əhəmiyyət daşıyır.
Quba rayonunda 2007-ci ildə aparılan arxeoloji qazıntılar nəticəsində aşkarlanan kütləvi məzarlıq bu vəhşiliklərin təkzibolunmaz sübutudur. Həmin məzarlıqda tapılan insan qalıqları üzərində aparılmış tibbi və antropoloji tədqiqatlar bu insanların qeyri-insani şəkildə öldürüldüyünü sübut etmişdir.
Prezident İlham Əliyevin 30 dekabr 2009-cu il tarixli Sərəncamı ilə tarixi həqiqətlərin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması, gələcək nəsillərin milli yaddaşının qorunması və soyqırımı qurbanlarının xatirəsinin əbədiləşdirilməsi məqsədilə Quba şəhərində “Soyqırımı memorial kompleksi“nin yaradılmasına qərar verilmişdir. Memorial kompleks 2013-cü il sentyabrın 18-də açılmışdır.
1918-ci ilin mart hadisələri dünya tarixində insanlığa qarşı törədilmiş ən qəddar cinayətlərdən biridir. Bu hadisələrin beynəlxalq hüquq normalarına əsasən dəyərləndirilməsi və dünya ictimaiyyəti tərəfindən soyqırımı kimi tanınması üçün səylər davam etdirilir. Soyqırımı həqiqətlərinin beynəlxalq aləmə çatdırılması həm millətin haqq mübarizəsi, həm də ümumbəşəri ədalət naminə aparılan tarixi missiyadır. Həmin məsələnin gündəmdə saxlanılması, sənədləşdirilməsi və diplomatik müstəvidə mütəmadi şəkildə təqdim olunması olduqca mühüm əhəmiyyət kəsb edir.

Heydər Əsədov
Milli Məclisin deputatı

Hadisənin gedişatını izləmək üçün Icma.az saytında ən son yeniliklərə baxın.
seeBaxış sayı:71
embedMənbə:https://sesqazeti.az
archiveBu xəbər 01 Aprel 2025 14:37 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

İranın Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı dəyişməz mövqeyi

28 İyul 2025 06:35see690

İxtisas seçimi bu il gec başlayacaq? RƏSMİ

28 İyul 2025 14:45see165

Mingəçevirdə zəlzələ qeydə alındı

28 İyul 2025 06:24see131

Almaniya hərbi büdcəsini iki dəfə artırır

29 İyul 2025 08:02see120

“Embraer 190” hava təhlükəsi yaşadı Xəzər üzərində həyəcan

28 İyul 2025 07:17see119

Mançester Yunayted müqavilə müddətini uzatdığı qapıçısını icarəyə göndərib

28 İyul 2025 22:46see119

Bakıda kişi iki manata görə arvadını döydü

28 İyul 2025 09:51see119

Gəncədə klinika meyiti qaytarmır? Mərhumun yaxınlarından ŞİKAYƏT

28 İyul 2025 02:03see118

Milan ın hücumçusu rəsmən Cenoa da

28 İyul 2025 23:33see117

Fransanın cənubunda meşə yanğını 680 hektardan çox ərazini bürüyüb

27 İyul 2025 23:13see117

Əfqanıstan səfirliyindən Rusiyaya cavab: “Ədəbsiz mahnını himn saymaq olmaz”

29 İyul 2025 00:35see117

Nəhayət, gözləntilər sona çatır: Şrek franşizası yeni filmlə qayıdır

29 İyul 2025 06:48see116

Cennifer Lopezin konsertində xəcalət: Səhnədə ətəyi düşdü VİDEO

28 İyul 2025 22:47see116

Xıdırlıya qayıdan sakin: Elə hadisələrin şahidi olduq ki, qələmə alsalar, bir kitab çıxar

29 İyul 2025 06:56see116

Novxanı çimərliyində iki nəfər boğulub öldü

28 İyul 2025 09:24see116

Corab satan aktyor işlə təmin olunub: Nazir iki dəfə mənə zəng etdi, dedi ki...

28 İyul 2025 02:44see115

Yeniyetmələr süni intellektlə romantik münasibət yaşayırlar ARAŞDIRMA

28 İyul 2025 05:14see115

“Hücumçu almaq istəyirik” “Qarabağ”ın prezidenti

28 İyul 2025 19:04see115

Zəngəzur dəhlizinin taleyi məsələsi nə iqtisadi, nə də siyasi yanaşma ilə həll olunmayacaq

28 İyul 2025 17:54see113

Kobi Brayantın ayaqqabısı 240 min dollara satıldı

29 İyul 2025 06:16see110
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri