Ermənistanın Rusiya ilə yolları ayrılırmı? DETALLAR

“Ermənistanın Qərbə üz tutması Rusiyanı ciddi şəkildə narahat edir və İrəvanın bu cür ritorikası isə İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra açıq fazaya keçdi”.

Bunu Gununsesi.info-ya açıqlamasında siyasi şərhçi Elmir Səftərov bildirib:

“Ermənistan Rusiyanı və onun söz sahibi olduğu Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatını (KTMT) 2020-ci il müharibəsində dəstək göstərmədiklərinə görə tənqid etmişdi. Bundan sonra isə 2024-cü ilin fevralında Ermənistan KTMT-dəki iştirakını dondurduğunu bəyan edib, ardınca Qərbə doğru iki mühüm addım atdı: əvvəlcə İrəvan admnistrasiyası Avropa İttifaqına daxil olmaq haqqında qanun layihəsini təsdiqlədı, daha sonra Vaşinqtonda ABŞ-la strateji əməkdaşlıq haqqında sənəd imzalandı.

Ermənistan Qarabağdakı məğlubiyyətinədək xarici siyasətini Rusiya yönəldib, Moskvanı özünün əsas himayədarı və hərtərəfli dəstəkçisi hesab edirdi. Ermənistanın isə əsas məqsədi Qarabağı işğalda saxlayıb, prosesi dondurmaq olsa da, 44 günlük müharibə zamanı Azərbaycan öz ərazilərini işğaldan azad etdi. 2020-ci il müharibəsi zamanı isə Ermənistan yardım və Azərbaycana qarşı müharibədə iştirak etmək üçün Rusiyaya müraciət etmişdi. Lakin Rusiya müharibənin Ermənistan ərazisində getmədiyini əsas gətirərək, İrəvanın təklifini geri çevirdi. Bu səbəbdən də məğlubiyyətlərini Rusiyanın üzərinə yıxaraq, bunu tərəfdaşlıq əlaqələrinin ruhuna zidd olduğunu bəhanə edən Nikol Paşinyan bu fürsətdən həm Ermənistan cəmiyyəti arasında, həm də dövlətin xarici siyasət yanaşmasının dəyişməsində istifadə etməyə başladı.

Reallıq isə ondan ibarətdir ki, son illər Ermənistan Rusiyadan getdikcə uzaqlaşır. İrəvan faktiki olaraq Rusiyanın strateji maraqlarını qoruyan KTMT-yə aid hərbi təlimlərdə, iclaslarda iştirakını dayandırsa da, bunun əksinə olaraq ABŞ və Avropa ilə birgə təlimlərdə iştirak edir, onları müxtəlif adalarla öz ərazilərində yerləşdirir.

Ermənistan bu addımı ilə Qərbə hərtərəfli inteqrasiya olunmaq niyyətini açıq şəkildə nümayiş etdirir”.

Siyasi qeyd edib ki, Ermənistanın ABŞ və Avropa İttifaqı ilə yaxınlaşması isə Cənubi Qafqazın geosiyasətindəki dəyişiklikləri qaçılmaz edir:

“Ermənistanın bu prosesi region ölkələrinin maraqlarını görməzdən gələrək həyata keçməsi mənfi tendensiya yaradır. Ona görə də Ermənistan Azərbaycan və Tükiyə ilə razılığa gəlib sülh sazişini imzalaya bilsə, bu, Rusiyadan uzaqlaşmaq və Qərbə istiqamətlənmək yolunda həlledici addım ola bilər.

Vaxtilə Rusiya ilə Ermənistan arasında güclü siyasi dialoq, iqtisadi və hərbi əməkdaşlıq olsa da, hazırda əsas nəzərəçarpan sahə iqtisadi-ticari əməkdaşlıqla bağlıdır. Nikol Paşinyan mütəmadi olaraq Ermənistanın Avropa İttifaqına daxil olmaq istəyindən danışsa da, Rusiya hələ də Ermənistanın əsas ticarət-iqtisadi tərəfdaşı olaraq qalır. Həmçinin Moskva İrəvanaın xarici ticarətinin təxminən 40 faizini təşkil etdiyi üçün Ermənistanın Rusiyanın təsirindən tamamilə çıxması o qədər də asan proses olmayacaq. Bundan əlavə, İrəvan Avrasiya İqtisadi Birliyinin üzvü kimi Moskvadan ucuz enerji resursları alır.

Bu baxımdan bütün riskləri göz önünə alan Ermənistan Aİ-yə üzvlük üçün çalışır. Buna baxmayaraq, müəyyən sərt bəyanatlar olsa da, lakin ölkələrarası münasibətlər pisləşmir. Transformasiyadan keçən bu münasibətlərin isə Nikol Paşinyanın tutduğu yolun davam etdiriləcəyi təqdirdə əvvəlki kimi olmayacağı aydındır. Lakin bu, Ermənistanın Rusiya ilə münasibətləri korlayacağı anlamına da gəlmir. İrəvan anlayır ki, Rusiya region ölkəsidir, buna görə də ona qarşı çıxa bilməyəcək.

Rusiyanın yanaşması isə belədir: Ermənistanın eyni zamanda Avrasiya İqtisadi Birliyinin və Aİ-nin iştirakçısı olması mümkün deyil. Ona görə də Rusiyadan uzaqlaşaraq ağır itkilər verməli olacaq Ermənistan mümkün qədər az zərərlə bu prosesi idarə etmək istəyir”.

Şəbnəm Rəhimova

Gununsesi.info