Əzələ kramplarının əsl səbəbi gözləniləndən fərqli imiş

İdmançılar üçün qəfil yaranan əzələ spazmları, yəni məşqlə əlaqəli əzələ krampları, həm ağrılı, həm də yarışdan kənarda qalmağa səbəb olan ən çətin vəziyyətlərdən biridir. Bu nəzarətsiz əzələ daralmaları uzun illərdir həm mütəxəssislər, həm də idmançılar üçün sirr olaraq qalırdı.

Milli.Az xəbər verir ki, Uzun müddət bu problemin əsas səbəbi susuzlaşma və elektrolit çatışmazlığı hesab edilirdi. Lakin son tədqiqatlar göstərib ki, bu izah hər zaman keçərli deyil. Çünki bəzi idmançılar lazımi qədər maye qəbul etdikləri halda da kramp yaşayır, bəziləri isə isti və rütubətli şəraitdə belə bu problemlə üzləşmir.

Yeni elmi araşdırmalar diqqəti başqa amilə yönəldir: oyun səthinin xüsusiyyətləri. Səthin sərt və ya elastik olması sinir-əzələ sisteminə təsir göstərərək yorğunluğu artırır, bu da nəticə etibarilə kramp riskini yüksəldə bilər.

Əzələ krampları necə yaranır?

Əzələlər uzunmüddətli yüklənmə zamanı yorulduqda sinir siqnallarının balansı pozulur. Normalda əzələlərə həm büzülmə, həm də rahatlama əmrləri verilir. Bu siqnal pozuntusu motor neyronlarını həddən artıq aktivləşdirir və əzələlər qeyri-ixtiyari şəkildə daralır, yəni kramp yaranır.

Səthin sərtliyi və elastikliyi bu mexanizmi daha da gücləndirə bilər. Məsələn, aparılan tədqiqatlarda müxtəlif sərtlikdə meydançalarda idmançılarda əzələ aktivliyinin 13 faiz, müxtəlif çəmənlik örtüklərində isə hamstring fəaliyyətinin 50 faiz fərqli olduğu müəyyən edilib. Bu da səthin əzələlərə və oynaqlara təsirinin nə qədər ciddi olduğunu göstərir.

Krampların qarşısını necə almaq olar?

Əgər oyun səthləri əzələ yorğunluğunu artırırsa, idmançılar məşqlərini həmin şəraitə uyğunlaşdırmalıdır. Məsələn, yumşaq örtüklü meydançalarda çalışan futbolçular sərt səthlərdə oyun zamanı daha çox risk altındadır. Buna görə də hazırlıq proqramına müxtəlif səthlərdə keçirilən məşqlər daxil edilməlidir.

Eyni yanaşma basketbol, tennis və digər idman növlərinə də aiddir. Komandalar səfər oyunlarının şəraitini təqlid edən məşqlər sayəsində idmançıların əzələlərinin adaptasiyasını gücləndirə və kramp riskini minimuma endirə bilərlər.

Milli.Az