Futbol üzrə Azərbaycan milli komandasının mövcud vəziyyəti və gələcək perspektivləri

Ötən həftə Latviya və Macarıstanın milli komandalarının rəqib olduğu Azərnaycan millisinin növbəti yoldaşlıq oyunları başa çatdı. İlk oyun Vilnüsdə, ikinci oyun isə Bakıda keçirilib.
Vilnüsdəki ilk oyun imumilikdə kifayət qədər bərabər oldu. Azərbaycan futbolunun bir çox azərkeşıəri baş məşqçi Fernando Santuşdan komandonun ilk qələbəsini gözləyirdilər. 1-ci hissədə meydan sahiblərinin bir az üstünlüyü var idi, amma ikinci hissədə isə təşəbbüs bizim tərəfimizdə idi. Bir neçə təhlükəli məqam oldu, amma yenə də oynumuz seçilmiş rəqibin fonunda yenidən arzuolunan deyildi. İkinci hissənin əvvəlində bəzi əvəzetmələr oyunu bir az canlandırdı, xüsusən də Anatoli Nuriyevin, sonra isə gənc Xəyal Əliyevin meydana çıxması. Həm də qeyd etmək lazımdır ki, Mahir Emreli 2 təhlükəli anı qaçırdı. Müsbət olan bir məqam var, o da dövlət himnimizi bütün start heyyətiylə ifa olunmasiydi. Bu oyunda bizə yenə həlledici zərbə və düzgün hücumlarin axıra çatdırılması çatişmadi.
Macarıstana qarşı Bakıda keçirilən ev matçına gəlincə, matçın nəticəsi ilkin planlar və rəqibin səviyyəsi nəzərə alınmaqla olduqca gözlənilən oldu. Təkcə macarların kapitanı Dominik Soboslayın transfer qiyməti Azərbaycanın bütün yığmasının ümumi transfer qiymətindən 3-4 dəfə çoxdur. "Liverpul" komandasının start heyətinin oyunçusunun qiyməti 85 milyon avrodur. Əsasən onun adı sayəsində bu matça çox olmayan tamaşaçılarin əksəriyyəti toplandı, təxminən 2200-2500 nəfər oyunu “Liv Bona Dea” arenada canli izlədi (stadionun tutumu 6500).
Futbolçularımız matça kifayət qədər əsəbi və həyəcanlı başladılar. Nəticədə, "Farentsvaroş" un uzun boylu hücumçusu Barnabaş Varqadan matçın 5-ci dəqiqəsində sürətlə buraxılmış qol. Cəmi iki dəqiqədən sonra standart mövqe oynadıqdan sonra fərqlənməyi bacardıq. Cərimə meydançasının ortasındakı qarışıqlıqda topu Polşanın "Radomyak" komandasının hücumçusu Renat Dadaşov topu qapıya vurmağı bacardı. Düzdür, bu oyunda VAR olsaydı, bəlkə də qol vurulmazdan əvvəl əlin bir az topa toxunması səbəbindən bu qol sayılmazdı. Yaxşı, sonra oyun rəqibin nəzarəti altında idi və Cəlal Hüseynovun səhvindən sonra matçın 33-cü dəqiqəsində macarların kapitanı Dominik Soboslay fərqləndi. İkinci hissədə komandamızın uğurlu əks-hücum üçün nadir cəhdləri oldu, amma hər şey uğursuzluqla nəticələndi. Yalnız ən sonda baş məşqçi qapıçı Rza Cəfərova küncdən zərbəni təmin etmək üçün rəqibin cərimə meydançasına getmək üçün iki dəfə tapşırıq verdi. Onlardan birində top Rzaya dəyərək qapıya yönəldi, ancaq rəqibin qapısının keşikçisi topu sözün əsl mənasında qapı xəttindən çıxardı.
Bu iki matçın nəticəsi qörə onu demək olqr ki, bundan sonra Fernando Santuşla davam etməyin mənası yoxdur. Uğurları çoxdan geridə qalan köhnə nəsil məşqçisidir. Portuqaliya millisi 2016-cı ildə Avropa çempionu olduqda və 20190-cu ilin Millətlər Liqasında qalib gəldikdə, Kristiano Ronaldo və bir çox digər elit səviyyəli oyunçular var idi. Əgər biz qarşımıza böyük məqsədlər qoymuruğsa, məsələn avropa və yaxud dünya çempionatının final mərhələsinə çıxmaq, onda niyə ildə 1,5 - 2 milyon avro xərcləməliyik??? Bunun üçün imkan verən belə bir oyunçu seçimimiz yoxdur, hətta elementar olaraq normal sayda təbii meydançalar və futbolun kütləviliyi, inkişafı üçün lazımi sayda standart süni meydançalar da yoxdur ki, vətəndaşlar gəlsin özləri üçün orda oynasınlar. Bütün bunlardan ilk növbədə başlamaq lazımdır.
Buna görə də hesab edirəm ki, Santuşla təcrübə artıq vaxt itkisidir və 10 matçda qazandığı nəticələr bunu aydın şəkildə təsdiqlədi. Onun rəhbərliyi altında Azərbaycan yığması cəmi 2 heç-heçə və 8 məğlubiyyət alıb.Bu oyunlar arasında Baltikyanı ölkələrlə heç-heçə, millimizin D divizionuna düşdüyü Qəbələdəki Millətlər Liqası matçında Estoniyaya qarşı (0-0) heç-heçə oynaması, həmçinin səfərdə Latviya ilə yoldaşlıq görüşündəki (0-0) heç-heçə oldu. Mart oyunları evdə Haiti (0-3) və Belarus (0-2)-yə qarşı həyəcan siqnalı olmalı idi. Hər hansı bir yerli məşqçi bunlardan daha pis nəticə verərdimi???
Gördüyümüz kimi, heç bir nəticə çıxarılmayıb və cənab Santuş 2026-cı il dünya çempionatının seçmə mərhələsində milliyə rəhbərlik etməyə davam edəcək. Orada isə rəqiblərimiz Fransa, Ukrayna və İslandiya yığmaları olacaq. Həqiqətən şanslarimizi qiymətləndirsək, onda 1-2 xaldan çox gözlənilmir, amma AFFA rəhbərliyi baş məşqçinin nağıllarına və onunla böyük perspektivlərə inanmağa davam edir...
Samir Həsənli