“Georgi lenti” kimlərə verilirdi?

İmişli rayonunda 9 may tədbirləri zamanı yaxaya taxılan imperializmin simvolu olan “Georgi lenti” türk-müsəlmanların daha çox başını kəsənlərə verilirdi. 

“Yeni Sabah” xəbər verir ki, bu açıqlama ilə  siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Zaur Əliyev  çıxış edib. O, bildirib ki, “Georgi lenti” 1768-1774-cü illər Rusiya-Türkiyə müharibəsi zamanı 1769-cu ildə II Yekaterina tərəfindən təsis edilib. 

Rus ordusu döyüşdə Osmanlıları məğlub edə bilmirdi və Sultanın donanması Qara dəniz və Krıma tam nəzarət edirdi. 

Türklərə qalib gəlmək üçün Yekatirina ümid edirdi ki, yeni mükafat sadəcə fərqlənmə nişanı deyil, sözün ilkin mənasında bir orden - cəngavər-cavalerlər cəmiyyətinə çevriləcəkdir. Əslində isə burda məsələ Osmanlı türklərini alçadıcı formada təqdim etmək idi. Qeyd edim ki, Kapadokyalı bir döyüşçünün oğlu olan Georgi 3-cü əsrdə yaşamış və imperator Diokletianın sevimli komandirlərindən biri olmuşdur. Onun əsas mistik şücaəti qaranlıq bütpərəst qüvvələrin simvolu olan ilan üzərində qələbə hesab olunur. Ona görə də, çox osmanlı türk əsgəri başı kəsib gətirənə bu lent və orden verirdilər. 

Bu simvol vasitəsilə də Rusiya Osmanlı türklərini ilan kimi qələmə verməyə çalışırdı. 

Özbək tarixçisi Şuxrat Barlos yazır ki, rus generalları müasir Özbəkistan torpaqlarını müstəmləkələşdirərkən geyindikləri “Georgi ordenində” də bu rənglərdən istifadə olunub. Onun fikrincə, Georgi lenti taxanlar “rus işğalçılarına” qarşı döyüşlərdə həlak olmuş “ulu babalarımızın ruhunu” təhqir edirlər. Qazaxıstan tarixçiləri də hesab edirlər ki, “Georgi ordeni” Türküstan coğrafiyasını işğal etmək üçün gələn əsgərlərə verilib. 

Qafqaz-Mərkəz araşdırmalarına görə, Rusiya-Qafqaz müharibəsi zamanı onlara qarşı savaşan yerli sakinlərin daha çox başını kəsib göndərənə bu orden verilirdi və yaxasına bu lent taxılırdı. Bunu əldə etmək istəyən rus əsgərləri Qafqazlıların kəsik başlarını kubok kimi yüklənmiş vaqonlarla Sankt-Peterburqa göndərildi. 

“Georgi lenti” Georgi xaçının ayrılmaz hissəsi idi və 1917-ci ildən bu simvolizm Sovetlər ölkəsində istifadə edilmirdi. 

Üstəlik, 1945-ci ilə qədər Müqəddəs Georgi lentinə işarə edən bir mükafat yox idi. Bu lentin rəngləri (sadəcə rənglər, başqa heç nə) yalnız sonradan "Almaniya üzərində Qələbəyə görə" ordeninin lent çubuğunda istifadə edilmişdir.

Və məlum oldu ki, “2005-ci ildə “Müqəddəs Georgi lenti” kampaniyasının başlaması ilə Rusiya mediası da Sovet “Qvardiya lenti”ni “ Georgi lenti” adlandırmağa başladı. “Georgi lenti” həm tarixi, həm də heraldik baxımdan yanlışdır

2005-ci ildən Rusiya “Georgi lentlərinin” keçmiş sovetlər ölkəsində paylanması üçün dövlət büdcəsindən maliyyə ayırıb və burda məqsəd SSSR-nin yendən “bərpa” ediləcəyi fikirini subliminal mesaj kimi yaymaqdır. 

Almaniya, Moldova, Pribaltika ölkələri, Ukraynada rəsmən bu lentdən istifadə etmək qadağan edilib.