Gizli təhlükə: İnsan sağlamlığı üçün ən zərərli 5 qaz

Dünyanın ən təhlükəli qazları məlum olub. Bu qaz bədənin oksigendən istifadə qabiliyyətini sürətlə iflic edir, çökməyə və ölümə səbəb olur.

Medicina.az xəbər verir ki, havadakı qazların nisbəti həyat üçün kritik əhəmiyyətə malikdir.

Atmosferdəki qazların təxminən 78,1%-i azot, 21%-i oksigen, 0,9%-i arqon və 0,04%-i karbon qazından ibarətdir.

Xüsusilə oksigen bütün canlıların nəfəs alması üçün həyati bir element olaraq atmosferdə boldur.

Ancaq bu incə tarazlıq pozulduqda ciddi sağlamlıq və ekoloji problemlər yarana bilər.

İNSAN SAĞLAMLIĞINA TƏHLÜKƏLİ ƏN ZƏHƏRLİ 5 QAZ

1. Hidrogen Sulfid (H₂S)

Çürük yumurta qoxusuna malikdir. Yüksək konsentrasiyalarda qoxu hiss olunmur, bu da təhlükəni artırır. Bataqlıqlarda, kanalizasiya və sənaye proseslərində əmələ gəlir. Hüceyrələrin oksigendən istifadə etməsinə mane olur və tez bir zamanda baş ağrısı, ürək bulanması və ölümə səbəb ola bilər.

2. Karbonmonoksit (CO)

Rəngsiz, qoxusuz və dadsızdır; "səssiz qatil" kimi tanınır. Yanma prosesi tamamlanmadıqda baş verir (avtomobilin egzozu, sobalar və s.). Qanın oksigen daşımasının qarşısını alır, başgicəllənmə, huşunu itirmə və ölümə səbəb ola bilər. Evlərdə karbonmonoksit detektorlarının istifadəsi həyati əhəmiyyət kəsb edir.

3. Azot oksidləri (NOx)

Tərkibində azot oksidi (NO) və azot dioksidi (NO₂) qazları var; NO₂ ən zərərlidir. Qalıq yanacaqların yandırılması ilə baş verir və havanın çirklənməsinin əsas elementlərindən biridir. Ağciyərlərin qıcıqlanması, tənəffüs problemləri və astma riskini artırır. Uzun müddət məruz qalma ağciyərlərin zədələnməsinə səbəb olur.

4. Ozon (O₃)

Yüksək atmosferdə faydalıdır, lakin yer səviyyəsində havanı çirkləndirir. Günəş işığı və digər çirkləndiricilərlə reaksiya verərək əmələ gəlir. Ağciyər toxumasını zədələyir, öskürək, boğazda qıcıqlanma və tənəffüs problemlərinə səbəb olur. Astma və bronxit kimi xəstəlikləri pisləşdirir.

5. Həlledicilər

Kimyəvi maddələri (benzol, toluol, ksilen və s.) həll edən mayelərin buxarıdır. Boya durulayıcılarda, dırnaq lakı təmizləyicilərində və təmizləyici vasitələrdə tapılır. Mərkəzi sinir sisteminə təsir edir, başgicəllənmə, baş ağrısı və ürək bulanmasına səbəb olur. Uzun müddətli məruz qalma qaraciyər, böyrək və beyin zədələnməsinə səbəb ola bilər.

Aygün

Medicina.az