Günəş yanığı, günvurma, Günəş ləkələri, qrip, depressiya, infeksiya, pnevmoniya... Yayda sağlamlığı necə qorumaq olar?

İsti yay günlərində yay xəstəliklərdən qorunmaq üçün tədbirlər görmək vacibdir.

Yayın yüksək temperaturu bir çox qidaları, xüsusən də çöldə satılanları korlaya bilər. Qida zəhərlənməsinin qarşısını almaq üçün tərkibi və ya istehsal tarixi məlum olmayan qidaları istehlak etməkdən çəkinin.

Kondisionerlərdən istifadə edərkən diqqətli olmaq və sağlamlığınızı qorumaq üçün onların birbaşa təsir etdiyi ərazilərdə uzun müddət qalmamaq lazımdır.

Yay tətili məkanlarında gigiyena ön planda olmalı, xüsusilə hovuzlardan keçə biləcək xəstəliklərə qarşı diqqətli olmaq lazımdır.

Günəş yanığı

Günəş yanığı günəş işığına həddindən artıq məruz qalma nəticəsində yaranan bir dəri xəstəliyidir.

Uzun müddət günəşə məruz qalma ultrabənövşəyi şüaların təsirindən ilkin olaraq dəridə qızartı əmələ gətirir. Bir müddət sonra yanığın şiddətindən asılı olaraq dərinin rənginin qaralması və dərinin üst təbəqələrinin soyulması baş verə bilər.

Birinci dərəcəli yanıqlar yalnız qızartı, ağrı və şişkinliyə səbəb ola bilər.

Dəridə maye ilə dolu blisterlərin əmələ gəlməsi, mümkün olan ən ağır yanıq dərəcəsi olan ikinci dərəcəli yanıq əlamətidir.

Günəş yanığının qarşısını almaq üçün mümkün qədər günorta saatlarında günəşə məruz qalmamaq, kölgəli yerlərə üstünlük vermək və açıq havada mütəmadi olaraq günəşdən qoruyucu krem sürtmək lazımdır.

Günvurma

Günəşə uzun müddət məruz qalma bədən istiliyinin tənzimlənməsindən məsul olan mexanizmlərə mənfi təsir göstərə bilər və nəticədə günvurma adlanır.

Yüksək hərarət, ürəkbulanma və qusma, qeyri-iradi əzələ sıxılmaları kimi əlamətlərlə özünü göstərən gün vurması həyatı üçün təhlükə yarada bilər.

Buna görə də, bu vəziyyətin qarşısını almaq üçün yüksək temperaturlu günlərdə, xüsusən də günəşin şaquli istiqamətə yaxın olduğu günorta saatlarında açıq havada uzun müddət sərf etməmək vacibdir.

Günəş ləkələri

Günəş kremi kimi qoruyucu tədbirlər görmədən və papaq taxmadan uzun müddət günəşə məruz qalmaq xüsusilə açıq dərili insanlarda günəş ləkələrinə səbəb ola bilər.

Üz, arxa, çiyinlər və qollarda tez-tez görülən günəş ləkələri arzuolunmaz bir görünüş yaradır.

Buna görə də günəş ləkələrindən qorunmaq üçün müntəzəm olaraq günəşdən qoruyucu vasitələrdən istifadə edilməli və yay aylarında uzun müddət günəşə məruz qalmamaq lazımdır.

Yay qripi

Yaz aylarında qrip infeksiyalarının tezliyi əhəmiyyətli dərəcədə azalsa da, yay qripi kimi tanınan vəziyyət bir çox insanı təsir edə bilər.

Yüksək hərarət səbəbindən bu aylarda qrip həyatı adi haldan daha da çətinləşdirə bilər. Buna görə yay aylarında kondisioner və ventilyator istifadəsinə diqqət yetirmək, çox soyuq su içməkdən çəkinmək və ətrafı mütəmadi olaraq havalandırmaq çox vacibdir.

Yay depressiyası

Mövsümün dəyişməsi, havanın temperaturu, gecə və gündüzün uzunluğu bəzi insanlarda əhval dəyişikliyinə səbəb ola bilər. Yay depressiyası buna misaldır.

Əhval-ruhiyyənin aşağı olması, enerjinin aşağı olması, istinin təsirindən hər hansı bir fəaliyyətdən qaçınma kimi əlamətlərlə özünü göstərən yay depressiyası həssaslıq, yuxu pozğunluğu, narahatlıq pozğunluqlarına səbəb ola bilir və psixoloji müalicə tələb edir.

Göz xəstəlikləri

Gözdə qızartı, qaşınma, sulanma, sancma və yanma kimi özünü göstərən göz infeksiyaları, xüsusilə çirkli əllərlə göz ovuşdurmaq və ya dolu hovuzlar kimi faktorlarla asanlıqla bulaşan xəstəliklərdir.

Buna görə də xüsusilə yay aylarında göz gigiyenası hər zamankindən daha ciddiyə alınmalı, göz infeksiyası əlamətləri görünsə dərhal tibb işçisinə müraciət edilməlidir.

Yay infeksiyaları

İsti havalarda daha sürətli çoxala bilən müəyyən mikroorqanizmlər yay aylarında rast gəlinən infeksiyaların əsas səbəbidir.

Yayda temperaturun artması səbəbindən yoluxucu bakteriyalar özləri üçün daha əlverişli çoxalma zəminləri yarada bilər ki, bu da ishal, ürəkbulanma, bəzi göz və qulaq infeksiyaları, göbələk infeksiyaları kimi xəstəliklərin artmasına səbəb olur.

Kondisioner xəstəliyi

Yay aylarında tez-tez sərinləmək üçün istifadə edilən kondisionerlər havadakı müəyyən mikroorqanizmlər üçün uyğun bir çoxalma zəmini təmin edir.

Legioner xəstəliyi kimi də tanınan kondisioner pnevmoniya da daxil olmaqla ciddi tənəffüs xəstəliklərinə səbəb ola bilər.

İmmuniteti zəif olan insanları asanlıqla təsir edə bilən bu xəstəlikdən özünüzü qorumaq üçün kondisionerləri mütəmadi olaraq təmizləmək və onlara qulluq etmək lazımdır.

Qida zəhərlənməsi

İl boyu baş verə bilən qida zəhərlənmələri yay aylarında hər zamankindən daha çox rast gəlinən problemdir. Qidaların xarab olmasına isti havalar daha asan səbəb olur və mikroorqanizmlərin böyüməsi sürətlənir, bu da qida zəhərlənməsinə daha çox rast gəlinir. Buna görə də xüsusilə isti yay günlərində mümkün olduqca çöldə yeməkdən qaçınmaq lazımdır.

Meyvə və tərəvəzlər istehlakdan əvvəl yaxşıca yuyulmalıdır.

Ev şəraitində hazırlanan yeməklər, saxlama müddəti nəzərə alınmaqla, soyuducuda uzun müddət saxlanılmamalıdır.

İradə Cəlil, Bizimyol.info