Havaya qalxmayan 5 qırıcı: Tarixi dəyişən, amma uça bilməyən təyyarələr

Aviasiya dünyası bir çox inqilabi ideyalarla zəngindir, lakin hər layihə uçuş zolağına qədər çata bilmir. Bəziləri o qədər qabaqcıl idi ki, yalnız rəsmlərdə və ya cızma-qara mərhələsində qaldı, bəziləri isə ilk sınaq uçuşunda məhv oldu. Bununla belə, bu təyyarələrin gələcək aviasiya texnologiyalarına təsiri danılmazdır.

Qaynarinfo xəbər verir ki, "Wion" nəşri heç vaxt havaya qalxmayan, lakin döyüş aviasiyasında iz qoymuş beş məşhur təyyarəni sadalayır:

1. McDonnell Douglas A-12 Avenger II - "uçan Dorito”

ABŞ Hərbi Dəniz Qüvvələri üçün nəzərdə tutulmuş bu üçbucaq formalı təyyarə stels-bombardmançı olmalı idi. Xarici görünüşünə görə "Dorito” çipsinə bənzədiyi üçün layihəyə bu ləqəb verilmişdi. Lakin 5 milyard dollardan artıq vəsait xərclənsə də, 1991-ci ildə texniki çətinliklər və büdcə problemlərinə görə proqram ləğv edildi – heç bir prototip uçmadı.

2. Lockheed L-133 Starjet - dövrünü qabaqlayan futuristik layihə

1942-ci ildə yaradılmış bu layihə "kağayı qanadlı” və turborəaktiv mühərriklərlə təchiz olunmuşdu. Ancaq L-133 o dövrün texniki imkanlarını aşdığı üçün çox mürəkkəb sayıldı və rəsmi təsdiq almadı. Nəticədə yalnız layihə səviyyəsində qaldı.

3. Northrop XP-79 - "uçan taran”

Bu "uçan qanad” formalı təyyarənin əsas məqsədi düşmən bombardmançılarına fiziki zərbə ilə dəyib onları məhv etmək idi. 1945-ci ildə yeganə test uçuşu faciə ilə nəticələndi: pilot həlak oldu və layihə dərhal dayandırıldı.

4. Boeing X-32 - F-35-ə uduzan qəribə dizayn

Qabarıq gövdəsi və yöndəmsiz görünüşü ilə bu eksperimental qırıcı ABŞ-ın birləşmiş zərbə təyyarəsi proqramında iştirak edirdi. Lakin o, daha aerodinamik X-35 modelinə uduzdu. X-35 daha sonra məşhur F-35 Lightning II qırıcısına çevrildi.

5. McDonnell XF-85 Goblin - miniatür "parazit” təyyarə

Bu kiçik təyyarə B-36 bombardmançısının içindən buraxılaraq onu düşmən qırıcılarından qorumaq üçün hazırlanmışdı. Lakin bombardmançı ilə havada birləşmə mexanizmi çox çətin və təhlükəli idi. Bir neçə uğursuz testdən sonra layihə dayandırıldı.

Bu təyyarələr döyüş meydanlarına çıxmasalar da, onların dizayn və texnologiya sahəsindəki töhfələri gələcək stels texnologiyaları və modul konsepsiyalar üçün əsas rol oynayıb. Hər uğursuzluqda gələcəyin innovasiyası yatır.

Aydın