Icma.az
close
up
RU
Həftənin bu günü insanlar stresli və əsəbi olur ALİMLƏR AÇIQLADI

Həftənin bu günü insanlar stresli və əsəbi olur ALİMLƏR AÇIQLADI

Lent az portalından verilən məlumata görə, Icma.az xəbər yayır.

Tədqiqatçılar insanların ən çox həftənin hansı  günü əsəbi və özlərini toparlaya bilməz vəziyyətdə olduqlarını müəyyən ediblər.

Lent.az xarici mediaya istinadən xəbər verir ki, yeni araşdırma həftənin əvvəlində – xüsusən də bazar ertəsi günü hiss edilən narahatlıq stress hormonu olan kortizolun səviyyəsinin uzun müddət yüksək qalmasına səbəb ola bildiyini göstərib. İlk baxışda zərərsiz görünən bu “bazar ertəsi məyusluğu” əslində ürək-damar sistemi və ümumi sağlamlıq üçün ciddi nəticələrə yol aça bilər.

Alimlər İngiltərədə aparılan uzunmüddətli yaşlanma araşdırması olan ELSA layihəsinin 3500-dən çox iştirakçısının məlumatlarını təhlil ediblər. Onlar müəyyən ediblər ki, yaşlı insanlar arasında bazar ertəsi günü narahatlıq yaşayanların saçlarında kortizol səviyyəsi digər günlərdə narahatlıq yaşayanlara nisbətən təxminən 25 faiz yüksək olub. Hormonun bu səviyyədə yığılması bədəndə aylarla toplanan uzunmüddətli stressi göstərir.

Diqqətçəkən məqam odur ki, “bazar ertəsi narahatlığı” effekti həm işləyən insanlarda, həm də artıq təqaüddə olanlarda müşahidə olunub. Bu isə həftənin ilk günü ilə orqanizmdəki stress mexanizmlərinin aktivləşməsi arasında güclü fizioloji bağlılığın olduğunu, insanın məşğulluğundan asılı olmayaraq təsir etdiyini göstərir.

Tədqiqatçıların sözlərinə görə, bazar ertəsi sadəcə həftənin başlanğıcı deyil, həm də ciddi bioloji tətikləyicidir. Bu gün hipotalamo-hipofizar-böyrəküstü vəzi oxu adlanan sistemin fəaliyyətini poza bilər – bu sistem isə kortizolun istehsalına cavabdehdir. Bu sistemin uzunmüddətli hiperaktivliyi yüksək qan təzyiqi, metabolik pozğunluqlar və immun sisteminin zəifləməsi ilə əlaqələndirilir.

Araşdırma həmçinin əvvəllər qeyd olunan bir tendensiyanı da təsdiqləyir: infarktların ən çox məhz bazar ertəsi günləri baş verməsi, bu gün orqanizmdə yaranan fizioloji dəyişikliklərlə əlaqəli ola bilər.

“Xüsusilə yaşlı insanlar üçün yeni həftənin başlanması uzunmüddətli təsir göstərə bilən biokimyəvi reaksiyalar zəncirini işə sala bilər. Bu, təkcə işlə bağlı deyil, həm də bazar ertələrinin bioloji ritmimizə necə dərindən yerləşməsi ilə bağlıdır”, – tədqiqatın həmmüəllifi professor Tarani Çandola bildirib.

Alimlər hesab edirlər ki, bazar ertələrinin orqanizmə təsirinin dərindən öyrənilməsi, xüsusilə yaşlı insanlar arasında ürək-damar xəstəliklərinin profilaktikasına yönəlmiş yeni proqramların yaradılması üçün başlanğıc nöqtəsi ola bilər.

Daha ətraflı məlumat və yeniliklər üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:121
embedMənbə:https://lent.az
archiveBu xəbər 17 İyul 2025 16:38 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see276

Pezeşkian bu türk ölkəsinə səfər edəcək

19 Oktyabr 2025 02:00see249

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see181

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

20 Oktyabr 2025 08:25see176

Rəştdən Həştərxana birbaşa uçuşlar başladı

19 Oktyabr 2025 19:10see138

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see133

Netanyahudan Rəfah keçid məntəqəsinin açılması barədə məlumata REAKSİYA

19 Oktyabr 2025 00:16see131

Həkimlər soyuq mövsümdə immuniteti gücləndirməyin yollarını açıqlayıblar

19 Oktyabr 2025 07:43see129

Tramp görüşü zamanı daim Zelenskiyə söyüş söyürdü

19 Oktyabr 2025 23:19see128

Yəmən sahillərində tanker partladı: 24 ekipaj üzvü...

19 Oktyabr 2025 01:17see128

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see127

Yer kürəsində oktyabr ayının üçüncü maqnit qasırğası başlayıb

19 Oktyabr 2025 04:50see127

Əməliyyat otaqlarında niyə yalnız yaşıl və mavi geyimlərə icazə verilir?

19 Oktyabr 2025 04:05see126

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see126

On dörd yaşlı futbolçu qız məktəbdəki zorakılığa görə intihar edib FOTO

19 Oktyabr 2025 04:02see126

Körpələrdə genetik xəstəliklərin aşkarlanması üçün ölkəyə 300 mindən çox test gətiriləcək

19 Oktyabr 2025 20:14see125

“Amazon”, “Snapchat” və “Zoom”da problem yarandı

20 Oktyabr 2025 14:39see124

Luvr muzeyində Azərbaycan nəfəsi: Parisdə gənc rəssam Diana Quliyevanın əsərləri sərgilənir Foto

19 Oktyabr 2025 09:10see123

Ərdoğandan Şimali Kiprdə keçirilən prezident seçkilərinin ilkin nəticələrinə reaksiya

20 Oktyabr 2025 00:57see122

“Ramiz Mehdiyevin qurduğu şəbəkənin bütün üzvləri ifşa olunacaq”

18 Oktyabr 2025 23:45see121
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri