Icma.az
close
up
RU
Həftənin bu günü insanlar stresli və əsəbi olur ALİMLƏR AÇIQLADI

Həftənin bu günü insanlar stresli və əsəbi olur ALİMLƏR AÇIQLADI

Lent az portalından verilən məlumata görə, Icma.az xəbər yayır.

Tədqiqatçılar insanların ən çox həftənin hansı  günü əsəbi və özlərini toparlaya bilməz vəziyyətdə olduqlarını müəyyən ediblər.

Lent.az xarici mediaya istinadən xəbər verir ki, yeni araşdırma həftənin əvvəlində – xüsusən də bazar ertəsi günü hiss edilən narahatlıq stress hormonu olan kortizolun səviyyəsinin uzun müddət yüksək qalmasına səbəb ola bildiyini göstərib. İlk baxışda zərərsiz görünən bu “bazar ertəsi məyusluğu” əslində ürək-damar sistemi və ümumi sağlamlıq üçün ciddi nəticələrə yol aça bilər.

Alimlər İngiltərədə aparılan uzunmüddətli yaşlanma araşdırması olan ELSA layihəsinin 3500-dən çox iştirakçısının məlumatlarını təhlil ediblər. Onlar müəyyən ediblər ki, yaşlı insanlar arasında bazar ertəsi günü narahatlıq yaşayanların saçlarında kortizol səviyyəsi digər günlərdə narahatlıq yaşayanlara nisbətən təxminən 25 faiz yüksək olub. Hormonun bu səviyyədə yığılması bədəndə aylarla toplanan uzunmüddətli stressi göstərir.

Diqqətçəkən məqam odur ki, “bazar ertəsi narahatlığı” effekti həm işləyən insanlarda, həm də artıq təqaüddə olanlarda müşahidə olunub. Bu isə həftənin ilk günü ilə orqanizmdəki stress mexanizmlərinin aktivləşməsi arasında güclü fizioloji bağlılığın olduğunu, insanın məşğulluğundan asılı olmayaraq təsir etdiyini göstərir.

Tədqiqatçıların sözlərinə görə, bazar ertəsi sadəcə həftənin başlanğıcı deyil, həm də ciddi bioloji tətikləyicidir. Bu gün hipotalamo-hipofizar-böyrəküstü vəzi oxu adlanan sistemin fəaliyyətini poza bilər – bu sistem isə kortizolun istehsalına cavabdehdir. Bu sistemin uzunmüddətli hiperaktivliyi yüksək qan təzyiqi, metabolik pozğunluqlar və immun sisteminin zəifləməsi ilə əlaqələndirilir.

Araşdırma həmçinin əvvəllər qeyd olunan bir tendensiyanı da təsdiqləyir: infarktların ən çox məhz bazar ertəsi günləri baş verməsi, bu gün orqanizmdə yaranan fizioloji dəyişikliklərlə əlaqəli ola bilər.

“Xüsusilə yaşlı insanlar üçün yeni həftənin başlanması uzunmüddətli təsir göstərə bilən biokimyəvi reaksiyalar zəncirini işə sala bilər. Bu, təkcə işlə bağlı deyil, həm də bazar ertələrinin bioloji ritmimizə necə dərindən yerləşməsi ilə bağlıdır”, – tədqiqatın həmmüəllifi professor Tarani Çandola bildirib.

Alimlər hesab edirlər ki, bazar ertələrinin orqanizmə təsirinin dərindən öyrənilməsi, xüsusilə yaşlı insanlar arasında ürək-damar xəstəliklərinin profilaktikasına yönəlmiş yeni proqramların yaradılması üçün başlanğıc nöqtəsi ola bilər.

Daha ətraflı məlumat və yeniliklər üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:123
embedMənbə:https://lent.az
archiveBu xəbər 17 İyul 2025 16:38 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

“Landmark” bu dəfə Sahil Bababyevin idarəçiliyinə keçdi

21 Oktyabr 2025 11:26see335

Yarım əsrimə qədəm qoydum

21 Oktyabr 2025 20:33see248

La Liqa ABŞ da keçiriləcək “Barselona” “Vilyarreal” matçının ləğv edildiyini açıqlayıb

22 Oktyabr 2025 00:15see237

AZAL da yarıtmaz idarəçilik, yoxsa... Təyyarələrdə yaranan problemlər nəylə bağlıdır? (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 09:20see215

Türkiyədə FETÖ əməliyyatı : 286 nəfər saxlanıldı

22 Oktyabr 2025 06:53see195

Təl Əvivdən Bakıya reyslər bərpa edilir

21 Oktyabr 2025 19:39see190

“Azərkosmos” peyk istehsalına hazırlaşır kosmik sənayenin inkişafında yeni mərhələ

21 Oktyabr 2025 19:12see189

3 boksçumuz da qalib oldu

22 Oktyabr 2025 10:54see176

Toyuq əti və yumurta bahalaşacaq SƏBƏB BUDUR KONKRET

22 Oktyabr 2025 12:02see176

Dabaq xəstəliyi xaricdən gətirilən ət məhsullarına tələbatı artırdı (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 23:40see167

Azərbaycan ötən ay genişzolaqlı internetin orta sürətinə görə Cənubi Qafqazda liderliyini saxlayıb

21 Oktyabr 2025 13:54see166

“Həyatın mənası yaşla necə dəyişir? Yeni tədqiqat

21 Oktyabr 2025 15:52see157

Bakı Tehran: yeni etimad mərhələsi

22 Oktyabr 2025 09:59see157

Atletiko ya can verməyən Qarabağ Atletik in də öhdəsindən gələ bilər

21 Oktyabr 2025 17:36see136

Suriya universitetlərində Türk dili və Ədəbiyyatı bölümü YARADILIB

22 Oktyabr 2025 16:35see133

Ruslar Çin avtomobillərindən narazılıq edirlər...

21 Oktyabr 2025 23:06see132

Daha 8 məsələ parlamentin plenar iclasına tövsiyə edilib

21 Oktyabr 2025 17:38see130

Türkiyə XİN: Knessetin İordan çayının Qərb sahili ilə bağlı qərarı beynəlxalq hüquqa ziddir

22 Oktyabr 2025 23:42see130

VK sədri Dünya Məktəbinin şagirdləri ilə görüşüb FOTOLAR

22 Oktyabr 2025 10:52see127

Özünü maşın vurub öldürdü, xəbəri alan atasının da ürəyi dayandı Foto

22 Oktyabr 2025 07:17see127
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri