Hindistan Pakistan gərginliyi şiddətləndi: nüvə düyməsi basıla bilər, amma...

Politoloq: “Nəzəri cəhətdən Hindistan və Pakistan bir-birinə nüvə silahı ata bilərlər”

Dünən gecədən etibarən Hindistanla Pakistan arasında gərginlik şiddətli fazaya daxil olub. Hindistanın Müdafiə Nazirliyi ölkənin Pakistana zərbə endirərək “Sindoor əməliyyatı”na başladığını açıqlayıb. Nazirlikdən qeyd edilib ki, Pakistanın heç bir hərbi obyektinə hücum olmayıb. Nazirlik Hindistanın terrorçuların düşərgələrinə raket zərbələri endirdiyini vurğulayıb: “Bu addımlar Pahalqamda 25 hindistanlı və bir Nepal vətəndaşının öldürüldüyü vəhşi terror hücumundan sonra atılıb. Biz bu hücuma görə məsuliyyət daşıyanların cavabdehlik daşıyacağını təmin etməyə sadiqik”.

Pakistan Hindistanın raket zərbəsini təsdiqləyib. Pakistanın Xidmətlərarası İctimai Əlaqələr (ISPR) baş direktoru Əhməd Şərif Çaudri bildirib ki, zərbələr Kotli, Bəhvalpur və Müzəffərabadı hədəf alıb. Çaudri əlavə edib ki, Pakistan Hərbi Hava Qüvvələri (PAF) Hindistanın hücumunu “kobud və qorxaqcasına” adlandırıb. Pakistanın Baş naziri Şahbaz Şərif Hindistanın hücumunu “müharibə aktı” adlandırıb.

“Pakistanın Hindistanın tətbiq etdiyi bu müharibə aktına qəti şəkildə cavab vermək hüququ var və qətiyyətli cavab artıq verilib”, Şərif qeyd edib.

“Samaa” TV-nin məlumatına görə, Pakistan ordusu Bəhavalpur bölgəsində Hindistan Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus iki “Rafale” qırıcısını vurub. Qeyd olunub ki, təyyarələrdən biri ölkənin hava məkanını pozduqdan sonra vurulub.

Radar sistemləri Pakistan ərazisinə səbəbsiz şəkildə müdaxilə edən Hindistan təyyarəsini aşkar edib. Buna cavab olaraq Pakistan qüvvələri təhlükənin qarşısını almaq və zərərsizləşdirmək üçün standart protokollara uyğun hərəkət edib. Telekanal vurulan qırıcının ehtimal edilən fotosunu da dərc edib. Lakin Pakistan Müdafiə Nazirliyi hadisə ilə bağlı rəsmi məlumat verməyib. Pakistan hakimiyyəti öz hava məkanını bütün uçuşlar üçün 48 saat müddətinə bağlamaq qərarına gəlib. “Samaa” TV-nin məlumatına görə, İslamabad Beynəlxalq Hava Limanı bütün reyslər üçün bağlanıb və bütün gələn və gedən reyslər Kəraçi hava limanına yönəldilib. Mənbələr mülki aviasiya idarəsinin vəziyyət sabitləşdikdən sonra normal uçuşların bərpa olunacağını bildirib.

Pakistanın Milli Təhlükəsizlik Komitəsi bu gün gündüz saatlarında vəziyyətlə bağlı məlumat yayıb. Komitənin məlumatına görə, Hindistanın hava hücumları nəticəsində Pakistan ərazisində 26 mülki şəxs həlak olub, 47 nəfər yaralanıb. Hava zərbələri bir neçə məscidin dağılmasına səbəb olub. Bahavalpurda məscidin vurulması nəticəsində həlak olan 13 nəfərdən ikisi körpə qızdır. Bildirilib ki, Hindistanın 5 hərbi təyyarəsi vurulub və bir komanda-qərargah məntəqəsi məhv edilib.

BMT-nin baş katibi Antonio Quterreş Hindistan və Pakistan arasında hərbi qarşıdurmadan dərin narahatlığını bildirib. Quterreş hər iki tərəfi maksimum təmkinli olmağa çağırıb: “Dünya Hindistan və Pakistan arasında hərbi qarşıdurmaya dözə bilməz”.

Xatırladaq ki, 2025-ci ilin aprel ayında Hindistanın nəzarətində olan Cammu və Kəşmirin Pahalqam bölgəsində baş vermiş və 26 turistin həyatına son qoymuş terror aktı regionda onsuz da kövrək olan təhlükəsizlik vəziyyətini daha da mürəkkəbləşdirib. Hücumun miqyası və mülki şəxsləri hədəfə alması beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən də ciddi insident kimi qarşılanıb. İki nüvə dövləti arasındakı qarşıdurmanın nüvə müharibəsi ilə nəticələnməsi qorxusu dünyada hökm sürməkdədir. Amma analitiklərin bəziləri fərqli düşünürlər.

Rusiyalı analitik, IMEMO RAS-ın Cənubi Asiya və Hind okeanı regionu qrupunun rəhbəri Aleksey Kupriyanov hesab edir ki, Hindistan və Pakistan bugünkü münaqişədə nüvə silahından istifadə etməyəcək. Ekspert “Lenta.ru”ya bildirib ki, nüvə müharibəsi təkcə bu dövlətlərin mövcudluğu üçün təhlükə yaratmır: “Nüvə silahından yayınmaq üçün hələ də kiçik bir şans var. Əlbəttə, nəzəri cəhətdən Hindistan və Pakistan bir-birinə nüvə silahı ata bilərlər. Düyməni bassalar, raket uçacaq, lakin şərtlər var. Hindistanlılar nüvə silahından yalnız Pakistanın nüvə zərbəsinə cavab olaraq istifadə edə bilərlər. Pakistan isə bundan yalnız Pakistanın müstəqilliyi və müstəqil dövlət kimi mövcudluğu təhlükə altında olarsa istifadə edə bilər".

Kupriyanovun fikrincə, nüvə silahı Pakistanın dağılmasına səbəb ola biləcək kənardan ilhamlanan bəzi daxili proseslər başlasa işə düşə bilər: “Yaxud qarşı tərəf Pakistana güclü hücuma keçsə, Pakistanın addım atması mümkündür. Yəni praktiki olaraq, hindlilərin genişmiqyaslı hərbi əməliyyata başlaması və Pakistan qüvvələrinin məğlubiyyəti, Hindistan qoşunlarının qələbəsi vəziyyətində nüvə düyməsi basıla bilər”.

Politoloq münaqişənin indiki vəziyyətində nüvə silahından istifadə oluna biləcəyini istisna edib: "Burada söhbət sırf terror aktına görə cavab tədbirindən gedir. İndi Hindistan əmin olduğunu bildirir ki, terror aktı pakistanlılar tərəfindən təşkil olunub. Eyni zamanda, bu cavab tədbiri Hindistan nöqteyi-nəzərindən Pakistan hərbi qulluqçularına, hətta Pakistanın mülki obyektlərinə də deyil, eksklüziv olaraq terrorçuların hərbi təlim düşərgələrinə yönəlib".