Hindistanın ən ölümcül ilanları daha da təhlükəli olacaq Alimlər səbəbi açıqladı

Yeni araşdırma göstərir ki, iqlim dəyişikliyi Hindistanın ən zəhərli ilanlarının yaşayış areallarını dəyişdirərək onların şimal və şimal-şərq əyalətlərinə yayılmasına səbəb ola bilər. Bu isə xüsusilə səhiyyə xidmətlərinə məhdud çıxışı olan kənd yerlərində ictimai sağlamlıq üçün yeni risklər yaradır.

Qaynarinfo xəbər verir ki, "BBC Wildlife Magazine"in yazdığına görə, "PLOS Neglected Tropical Diseases" jurnalında dərc olunan tədqiqat Hindistanda ilk dəfə olaraq iqlim dəyişikliyinə əsaslanan ilanların yayılma modellərini sosial-iqtisadi həssaslıq və səhiyyə imkanları ilə əlaqələndirib.

Araşdırma ölkədə insan ölümlərinə ən çox səbəb olan "böyük dördlüyə" – adi krait (Bungarus caeruleus), Rassel gürzəsi (Daboia russelii), hind kobrası (Naja naja) və tikanlı əfaya (Echis carinatus) fokuslanıb. Nəticələrə görə, bu dörd növün arealı növbəti 50 ildə əhəmiyyətli dərəcədə dəyişə bilər.

Alimlərin hazırladığı "ilan sancması risk indeksi" göstərir ki, ilanların yeni ərazilərə yayılması nəticəsində daha çox icma təhlükə ilə üz-üzə qalacaq. Müəlliflər qeyd edirlər: "İqlim dəyişikliyi ilanların yaşayış mühitini dəyişdirərək onların arealının genişlənməsinə, daralmasına və ya yerinin dəyişməsinə səbəb olur. Bu isə insanlarla ilanların həm kənd, həm də şəhər yerlərində daha çox təmasda olmasına gətirib çıxara bilər."

Tədqiqatçılar risklərin azaldılması üçün yeni ərazilərdə səhiyyə infrastrukturunun gücləndirilməsini, zəhər əleyhinə dərmanların araşdırılması və onların kənd yerlərində əlçatanlığının artırılmasının vacibliyini vurğulayıblar.

Bununla yanaşı, alimlər modellərin bəzi məhdudiyyətlərini də qeyd edirlər. Belə ki, uzaq bölgələrdə ilanların yayılması ilə bağlı məlumat çatışmazlığı, eləcə də urbanizasiya, yaşayış mühitinin itirilməsi və kənd təsərrüfatındakı dəyişikliklər gələcəkdə ilanların yayılmasına mövcud modellərin əhatə edə bilmədiyi şəkildə təsir göstərə bilər.

Aydın