İçməli suda sağlamlıq üçün təhlükəli birləşmə aşkarlandı

İçməli suda xloramin məhlulunun parçalanması nəticəsində meydana gələn və əvvəllər məlum olmayan birləşmə müəyyən edilib. Bu kəşf, içməli suyun dezinfeksiya prosesi zamanı potensial olaraq təhlükəli kimyəvi maddələrin mövcudluğunu araşdırmaq üçün mühüm addım hesab olunur.

Adalet.az “Science Daily” jurnalına istinadla xəbər verir ki, ABŞ və İsveçrədən olan tədqiqatçılar qrupu xloronitramid anionu (Cl-N-NO₂⁻) adlı yeni birləşməni müəyyən ediblər. Bu birləşmə qeyri-üzvi xloraminlərin parçalanmasının son məhsulu kimi xarakterizə olunur. Onun toksikliyi hələ dəqiqləşdirilməsə də, kimyəvi xüsusiyyətləri və digər zəhərli birləşmələrlə oxşarlığı sağlamlıq üçün potensial təhlükə yarada biləcəyinə işarə edir.

Araşdırmanın həmmüəlliflərindən biri, Arkanzas Universitetinin dosenti Julian Fairey, bu birləşmənin müəyyən edilməsinin onilliklər boyu elm adamlarını narahat etdiyini vurğulayıb. O, bu problemin həllinə 10 il əvvəl başlayıb və birləşməni laboratoriya şəraitində ilk dəfə sintez etməyi bacarıb. O bildirib ki, bu, aşağı molekulyar çəkiyə malik, çox sabit bir kimyəvi maddədir və onu tapmaq olduqca çətin idi. Əsas çağırış bu birləşmənin strukturunu təsdiqləmək idi.

Xloronitramid anionunun xərçəng və ya digər sağlamlıq problemləri ilə əlaqəsinin olub-olmaması hələ araşdırılmayıb. ABŞ Ətraf Mühitin Mühafizəsi Agentliyi və digər akademik qurumlar bu birləşmənin toksikliyini qiymətləndirmək üçün gələcək tədqiqatlar planlaşdırır. J.Faireyin sözlərinə görə, bu kəşf digər zəhərli birləşmələrin əmələ gəlmə mexanizmini anlamağa kömək edə bilər və bu proseslər gələcəkdə idarə edilə bilər.

Bu araşdırma içməli suyun dezinfeksiyası ilə bağlı risklərin daha yaxşı anlaşılması və potensial təhlükələrin aradan qaldırılması istiqamətində əhəmiyyətli irəliləyişə işarə edir.