İqlim sirrini anlamaq üçün milyon illik buz əridiləcək

İngiltərə Antarktika Araşdırmaları İnstitutunun (BAS) tədqiqatçıları Yer kürəsinin iqlim tarixini 1,5 milyon il əvvələ qədər təkrar qurmaq üçün iddialı bir layihəyə başlayıblar. 

Qaynarinfo xəbər verir ki, onlar bu məqsədlə Antarktikadan gətirilmiş və planetin ən qədim buz nümunələrindən hesab olunan nüvələri yeddi həftə ərzində, mərhələli şəkildə əridəcəklər.

Bu eksperiment zamanı buz nüvələrinin içində qorunub saxlanılmış toz, vulkanik kül və təkhüceyrəli yosunların ortaya çıxacağı gözlənilir. Alimlərə görə, bu materiallar Yer kürəsinin qədim iqlimi və atmosfer strukturu barədə qiymətli ipucları ehtiva edir və istixana qazlarının milyon ildən artıq bir müddət ərzində qlobal temperaturu necə dəyişdirdiyinə dair yeni məlumatlar təqdim edə bilər. Bununla yanaşı, bu nəticələr insan fəaliyyəti nəticəsində yaranan emissiyaların gələcək iqlimə təsirini anlamaq üçün də əhəmiyyətlidir.

Araşdırmanın əsas məqsədi – Yer kürəsinin buzul dövrlərinin niyə 800 min ilə 1,2 milyon il əvvəl qəfil dəyişməyə başladığını müəyyənləşdirməkdir. Bu sirli dəyişiklik "Orta Pleystosen Keçidi” (Mid-Pleistocene Transition) adlanır. Tədqiqatçılar bu dəyişimin səbəblərinin məhz buz nüvələrinin dərinliklərində gizləndiyini düşünür.

2004-cü ildə Antarktika buz nüvələri üzərində aparılmış təhlillər, son 800 min ildə Yer iqlimi ilə atmosferdəki qazlar arasında sıx əlaqə olduğunu üzə çıxarmış və planetin təxminən hər 100 min ildən bir, isti dövrlərlə fasilələnən buzul çağları keçirdiyini ortaya qoymuşdu.

Yeni araşdırma ilə daha geniş və dəqiq təhlillərin aparılması üçün lazım olan məlumatların əldə ediləcəyi ümid olunur.

Aydın