İrəvanın bu addımı Bakı üçün məhdudiyyət və risk yaradacaq: Sübhaninin təxribatçı açıqlamasının PƏRDƏARXASI KONKRET

Ermənistanda diplomatik fəaliyyətini başa vuran İran səfiri Mehdi Sübhani bildirib ki, İrəvan marşrutlar üzərində pasport, gömrük və təhlükəsizlik baxımından tam nəzarəti saxlayacaq. Maraqlıdır, Bu nəzarət Azərbaycan üçün hansı məhdudiyyətləri yarada və Bakı-İrəvan münasibətlərində gələcəkdə hansı diplomatik gərginliklərə səbəb ola bilər?

Mövzunu KONKRET.az-a politoloq  Züriyyə Qarayeva şərh edib:

“İranın Ermənistandakı səfiri Mehdi Sübhaninin “marşrutlara tam nəzarət Ermənistanın əlində qalacaq” bəyanatı, regionun həssas siyasi reallıqlarını bir daha gündəmə gətirir. Bu mövqe əslində Bakı üçün bir sıra məhdudiyyətlər və risklər yaradır. Əvvəla, əgər sərhəd-keçid, gömrük və təhlükəsizlik tam şəkildə Ermənistanın nəzarətində qalırsa, bu, Azərbaycanın Naxçıvanla birbaşa, nəzarətsiz və maneəsiz dəhliz yaratmaq planlarına ziddir. Azərbaycanın hədəfi Zəngəzur vasitəsilə sərbəst tranzit yolunun açılmasıdır. Ermənistanın gömrük və pasport nəzarətində israrı isə bu yolun “dəhliz” deyil, sadəcə “marşrut” statusu daşıması deməkdir. Bu, Bakının suveren hüquqlarına uyğun gəlmir və tranzit imkanlarını məhdudlaşdırır. İkincisi, belə vəziyyət gələcəkdə iki ölkə arasında diplomatik gərginliyi artıracaq. Azərbaycan Ermənistanın bu yanaşmasını razılaşdırılmış sənədlərin ruhuna zidd kimi təqdim edə bilər. Xüsusilə, sərhəd-buraxılış məntəqələrindəki potensial insidentlər, süni maneələr və yaxud yük və sərnişin axınında gecikmələr tərəflər arasında qarşılıqlı ittihamlara səbəb olacaq. Üçüncüsü, bu məsələ regionda böyük güclərin də maraqlarını hərəkətə gətirir. İran və Rusiya Ermənistanın bu mövqeyini dəstəkləməklə, Azərbaycanın Türkiyə və Orta Asiyaya çıxış imkanlarını məhdudlaşdırmağa çalışa bilər. Qərb isə əksinə, Azərbaycanın mövqeyinə müəyyən qədər anlayış göstərərək, iqtisadi inteqrasiyanı sürətləndirməyə maraqlı ola bilər. Nəticə etibarilə, Ermənistanın marşrutlara tam nəzarəti saxlaması Azərbaycan üçün həm siyasi, həm də iqtisadi məhdudiyyətlər deməkdir. Bu, gələcəkdə Bakı-İrəvan danışıqlarında əsas mübahisə mövzularından biri olaraq qalacaq və kompromis əldə olunmadıqca, diplomatik gərginliyin davam etməsi qaçılmaz görünür”.

Müşviq Tofiqoğlu

KONKRET.az