İsti havada ölüm riski də atır: Həkimlərdən yeməklə bağlı XƏBƏRDARLIQ

Yayda temperaturun artması ilə qida zəhərlənməsi riski artır. 

Bu baxımdan, insanların istehlak etdiyi qidalara diqqətlə yanaşması vacibdir. Qidadan zəhərlənmə təkcə yay mövsümündə ən çox istehlak edilən qarpızla bağlı deyil. Digər qidalarda da bu problem müşahidə oluna bilər.

Türkiyənin qida məsələləri üzrə mütəxəssisi Dr.Füsun Topçugil yay aylarında xarab olmağa daha çox meyilli olan qidaların sağlamlıq üçün necə təhlükə yaratdığını və qida zəhərlənməsindən necə qorunacağını açıqlayıb. 

Onun sözlərinə görə, qida zəhərlənməsi mikroorqanizmlərlə xarab və ya çirklənmiş qidaların qəbulu nəticəsində mədə və bağırsaq sistemində baş verən infeksiyadır. Ümumi səbəblər arasında Salmonella, E. coli və Campylobacter kimi bakteriyalar, Norovirus kimi viruslar da bu cür infeksiyalara səbəb ola bilər. O, isti havalarda mikroorqanizmlərin daha sürətlə çoxaldığını bildirir: 

“Ərzaqların uyğun şəraitdə saxlanmaması çirklənməni və xarab olmağı sürətləndirir, sağlamlığımız üçün təhlükə yaradır. Qida zəhərlənməsinin simptomları qida qəbulundan bir neçə saat sonra hiss olunmağa başlayır. 

Bəzi hallarda bu müddət 12 saatdan 72 saata qədər uzana bilər. Ürəkbulanma, qarın ağrısı, qızdırma və ishal qida zəhərlənməsinin ümumi simptomlarıdır. Semptomlar yüngül ola bilər, lakin bəzi insanlarda kəskinləşə bilər. 

Uşaqlar, yaşlılar, hamilə qadınlar və immuniteti zəif olan şəxslər daha diqqətli olmalıdırlar. Yüngül qida zəhərlənməsi bir neçə gün ərzində öz-özünə keçə bilər. Ancaq bu proses zamanı çoxlu maye içmək bədənin itirdiyi elektrolitləri əvəz etmək üçün çox vacibdir. 

Qusma və ishal nəzarət altına alındıqdan sonra yüngül qidalar qəbul etmək məsləhət görülür. Düyü, alma və banan kimi mədədə asan həll olan qidalar daha yaxşıdır. Dərman istifadə edərkən həkimə müraciət etmək vacibdir. Antibiotiklərin və ya ishal əleyhinə dərmanların istifadəsi prosesi daha da çətinləşdirə bilər. 

Cəmiyyətdə yayılmış fikirlərdən biri də balıq və qatığın birlikdə istehlakının zəhərlənməyə səbəb olacağıdır. Təzə və düzgün saxlanılan balıq və qatıq birlikdə istehlak edilə bilər”. 

Mütəxəssis Füsun Topçugilin sözlərinə görə, zəhərlənmə riski bu iki qidanın bir yerdə istehlak edilməsindən deyil, məhsulların təzə olmamasından irəli gəlir: 

“Xarab balıq və ya qatıq tək istehlak edildikdə belə, ciddi problemlər yarada bilər. Özünüzü qida zəhərlənməsindən qorumaq üçün bəzi əsas vərdişlərə yiyələnmək kifayətdir. Qidaların soyuducuda uyğun temperaturda saxlanması, bişirmə zamanı adekvat temperatura çatması, eyni avadanlıqla çiy və bişmiş qidaların hazırlanmasından çəkinmək yoluxma riskini əhəmiyyətli dərəcədə azaldır. Açıq havada satılan və ya uzun müddət günəş altında qalan qidalar yay aylarında risk yarada bilər. Ərzaq alarkən etibarlı yerlərə üstünlük verilməlidir. Tətil günlərində çöldə istehlak edilən qidaların keyfiyyətinə, təravətinə, saxlanma şəraitinə diqqət yetirilməlidir". 

Qeyd edək ki, yay mövsümündə ən çox zəhərlənməyə səbəb olan qidalardan biri də dönərdir. Son vaxtlar Azərbaycanda dönərdən bir neçə zəhərlənmə hadisəsi qeydə alınıb. Bu günlərdə isə 16 nəfərin qarpızdan zəhərləndiyi ilə bağlı məlumat yayılmışdı. Bütün bunları nəzərə alaraq istehlakçılar qidalarla bağlı ehtiyatlı olmalıdırlar. 

Nigar 
“Cebheinfo.az”