İtaliyanın Apuliya bölgəsinə kulinariya səyahəti

Bakı, 17 oktyabr, Emil Eyyubov, AZƏRTAC

Apuliya İtaliyanın cənub-şərqində kənd təsərrüfatı ənənələri ilə məşhur olan mənzərəli bölgədir. Ucsuz-bucaqsız zeytun bağları yamyaşıl meyvə bağlarının, südçülük fermaları isə balıqçı kəndlərinin yaxınlığında yerləşir. Mülayim Aralıq dənizi iqlimi sayəsində bazarlar mövsüm ərzində müxtəlif subtropik meyvələrlə zəngindir. Apuliya zeytun yağı istehsalına görə İtaliyada birinci yerdədir. Yerli pendirlər bütün dünyada məşhurdur və dəniz məhsulları restoranları aparıcı səyahət bələdçiləri tərəfindən tövsiyə olunur. Təəccüblü deyil ki, turistlər yerli mətbəxdən həzz almaq üçün Apuliyaya axışır: burada taralli və orekkiette, burrata və osminoq sendviçinin dadına baxmağa dəyər. Ancaq hər şeydən əvvəl...

Qaynadılmış osminoq və “rüsvayçılıq dirəyi”

Azərbaycan və İtaliyanı birbaşa aviareyslər birləşdirir. Bakıdan Romaya və ya Milana təxminən 5 saata çatmaq olar. Apuliyaya səyahət etmək üçün Romaya uçmaq və daha sonra bölgənin paytaxtı Bariyə daxili uçuşa keçmək (bir saatdan az bir uçuş) daha rahatdır. Siz, həmçinin Romadan Bariyə qatar və ya avtobusla (4-5 saat) gedə bilərsiniz.

Bari tarixən Avropanı Balkanlar və Yaxın Şərqlə birləşdirən dəniz qapısı kimi tanınan liman şəhəridir. Bu gün bərələr buradan Xorvatiya, Monteneqro, Albaniya və Yunanıstana yola düşür. Şəhərə gələnlər əvvəlcə olaraq Adriatik dənizi boyunca təxminən 15 kilometr məsafədə uzanan Lungomare di Bariyə gedirlər, bu da onu İtaliyanın ən uzun gəzinti yeri edir. Bu, beş fərqli hissəyə bölünmüş gəzinti və qaçış üçün məşhur bir yerdir. Yüzlərlə balıqçı qayığı və motorlu qayıqlar şəhərin mərkəzindəki sahil boyunca yanaşı dayanıb. Balıqçılar da tutduqları ovlarını körpüdə nümayiş etdirərək onu maraqlanan hər kəsə təqdim edirlər.

Dəniz suyu çənlərində müxtəlif növ balıqlar, mürəkkəb balığı, kalamar və osminoq var. Sonuncu məşhur yerli ştapeldir. Qırmızı osminoq olan sendviçləri (bişirildikdə rəngini dəyişir) kafelərdə və küçə yeməkləri köşklərində tapmaq olar və bu sefalopoddan ibarət daha mürəkkəb yeməklərə də restoran menyularında rast gəlinir. Osminoq ətinin özünəməxsus ətri və bir az şirin dadı var. Ümumiyyətlə, zülalla zəngin olan bu pəhriz məhsulu düzgün hazırlandıqda, ləzzətli delikates hesab olunur.

Bari sahilindəki digər diqqətəlayiq məkan gecələr rəngarəng işıqlarla nura qərq olan qar kimi ağ Mavi Göy Çarxıdır. Onun kabinələri 45 metr hündürlükdən şəhərə və dənizə panoramlı mənzərə təqdim edir. Sahil boyunca gəzinti sizi istər-istəməz köhnə şəhərin divarlarına, dar xiyabanlar və həyətlərdən ibarət labirint olan, tarixi sarayların yerləşdiyi kiçik meydanlarla dolu Bari Vekkyaya aparacaq. Köhnə şəhərə girməzdən əvvəl, II əsrin əvvəllərində tikilmiş Trayanın Appian yolunun qazıntı sahəsini və mənşəyini Romadan almış orijinal Appian yolunda ayrıca bir marşrutu görə bilərsiniz.

Köhnə şəhərdə bir neçə işlək daş içməli su fəvvarələri qalıb. Onların ən məşhuru əsas meydandakı Fontana della Pignadır (Şam qozaları fəvvarəsi). “Piazza Mercantile”də müflis borcluların bağlandığı “rüsvayçılıq dirəyi”ni (Colonna Infame) görə bilərsiniz.

Fokaçça, orekkiette və taralli

Köhnə şəhərdə gəzinti qaçılmaz olaraq kulinariya kəşflərinə səbəb olur. Məsələn, 100 ildən artıqdır ki, müştərilərə xidmət göstərən tarixi çörək zavodlarından biri olan Panificio Fiore İtaliyada ən yaxşı fokaçça hazırlayır. Bu qalın yastı çörəyin Apuliyada özünəməxsus dadı var. Fokaçça alla Bari ən azı üç növdə olur: pomidor və zeytun, kartof və soğanlı. O, daha qabarıq, yumşaq xəmir ilə pizzaya bənzəyir. Pizza kimi, fokaçça da bütöv və ya dilimlənmiş, həm də isti-isti yeyilir.

Şübhəsiz ki, Bari-Vekkyanın əsas kulinariya cazibəsi Orekkiette küçəsi kimi də tanınan Arco Bassodur. Burada yerli qadınlar evlərinin kənarındakı masalarda ənənəvi qulaq formalı makaron hazırlayırlar. İtalyan dilindən hərfi tərcümədə “orekkiette” sözü “kiçik qulaqlar” deməkdir. Bu növ makaron Barinin əlamətdar yeməyi və Apuliya kulinariya ənənələrinin ayrılmaz hissəsidir. Müxtəlif inqrediyentlər fərqli ləzzət və rəngləri olan orekkiette yaradır. Küçədə onun necə hazırlandığını görmək və bu dadlı makaronu almaq istəyən turist izdihamını da görmək olar. Orekkiette adi spagetti kimi hazırlanır və müxtəlif souslarla süfrəyə verilir.

Burada başqa bir yerli yemək də ala bilərsiniz: taralli türk simitinə bənzəyən xırda xəmir məmulatıdır. Onun reseptinin hələ 1400-cü ildə Apuliyada icad olunduğu güman edilir. Zaman keçdikcə mükəmməlləşən bu yeməyi soğan, bibər, zeytun, şüyüd toxumu, günəşdə qurudulmuş pomidor və digər əlavələrlə birlikdə ala bilərsiniz. Onun şəkər tozu səpilmiş və ya şirəli şirin versiyaları da mövcuddur.

Bibərli dondurma və italyan siestası

Yeri gəlmişkən, desert üçün 1880-ci ildən fəaliyyət göstərən Gentile restoranında yerli dondurmaların dadına baxmaq tövsiyə olunur. Burada sizə püstə, qoz-fındıq və sitrus kimi ənənəvi ləzzətlər də daxil olmaqla, evdə hazırlanmış jelenin geniş seçimini təklif edirlər. Onların Spezali xəttinə çuğundur suyu və qurudulmuş çili bibəri ilə giləmeyvə jelesi, üç növ bibər ilə vanil, darçın və çəhrayı bibər ilə banan və digər ekzotik seçimlər daxildir.

Köhnə şəhərdə dolaşdıqdan sonra Bari Vekkya yaxınlığında yerləşən səs-küylü alış-veriş bölgəsi sayəsində müasir Bari küçələrini öyrənmək də maraqlıdır. Barinin əsas tarixi küçəsinə perpendikulyar olan Korso Kavur zərif memarlığı ilə məşhurdur, qarşınızda çoxsaylı mənzərəli küçə açılır. Onların arasında bahalı dizayner brendlərinin butikləri ilə məşhur olan şəhərin əsas alış-veriş küçəsi Via Sparano da var. Bu, piyadalar üçün nəzərdə tutulmuş bir küçədir və gözəl gəzinti məkanıdır.

Sadəcə bir yerli özəlliyi yadda saxlayın: mağazalar və restoranlar da daxil olmaqla bir çox müəssisə səhər açılır, saat 13:00 radələrində uzun fasiləyə bağlanır və 15:00 radələrində yenidən müştərilərə xidmət edir. Ancaq bu təcrübə İtaliyanın bir çox şəhərində yayğındır. Bu fasilələri kompensasiya etmək üçün mağazalar çox vaxt axşam saatlarına qədər, hətta axşam 21:00-a qədər açıq qalır.

Son söz əvəzi

Səyahətimiz haqqında materialın ən maraqlı hissəsi hələ qarşıdadır! Hekayəmizin növbəti bölümündə siz masseriyanın nə olduğunu, mozzarellanın burrata ilə ortaq cəhətlərini, Laterzi çörəyinin niyə bu qədər özəl olduğunu, Alberobelloda evlərin tikintisində palçıqdan niyə istifadə olunmadığını və daha çox şeyi öyrənəcəksiniz...