“Kanadalı uşaq yazıçısı Robert Manç könüllü olaraq həyatına son verəcək“ BBC

"Mən düşündüm ki, gəlin, qardaşıma ölməyə icazə verək..."

80 yaşlı müəllif evtanaziya üçün rəsmi icazə alıb və öz anını gözləyir

Kanadalı məşhur uşaq yazıçısı Robert Manç artıq həyatının son mərhələsinə qədəm qoyub. 2021-ci ildə 76 yaşında olan müəllifə Parkinson xəstəliyi diaqnozu qoyulub və əlavə olaraq demensiya da aşkar edilib.

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "bbc.com" nəşri yazıb.

Hazırda 80 yaşında olan Manç "The New York Times Magazine" nəşrinə açıqlayıb ki, hələ də dəqiq vaxtı müəyyən etməyib: "Danışmaq və ünsiyyət qurmaqda ciddi problemlərim başladığı zaman bunu anlayacağam".

Yaradıcılıq və nailiyyətlər

Robert Manç 85 kitabın müəllifidir və əsərləri 20-dən çox dilə, o cümlədən rus, ərəb, ispan və Kanadanın yerli xalqlarından biri olan anişinaabemovin dillərinə tərcümə olunub. Yalnız Şimali Amerikada onun kitablarından 80 milyondan çox nüsxə satılıb. Əsərləri arasında "Stefaninin quyruğu" və "Həmişəlik" xüsusi yer tutur. Müəllif 1999-cu ildə Kanada Ordeni ilə təltif olunub, on il sonra isə Torontodakı Kanada Şöhrət Zolağında ulduz qazanıb.

Şəxsi təcrübə və qərarın səbəbi

Mançın qərar verməsində şəxsi təcrübəsi də böyük rol oynayıb. Onun qardaşı Lu Qeriq xəstəliyindən (yan amiotrofik skleroz - YAS) vəfat edib. Manç deyib: "Qardaşımın bütün prosedurlar sayəsində həyatı qorunurdu, amma mən düşündüm ki, gəlin, ona ölməyə icazə verək". Bu hadisə müəllifi öz həyatının sonunu nəzarətli və şərəfli şəkildə planlaşdırmağa sövq edib.

Kanadada evtanaziya qanunu

Kanadada evtanaziya haqqında qanun ilk dəfə 2016-cı ildə qəbul edilib və ölümcül, müalicəsi mümkün olmayan xəstəliklər üçün nəzərdə tutulub. 2021-ci ildə isə qanuna dəyişikliklər edilərək ciddi xroniki xəstəlikləri olan, amma həyatı üçün dərhal təhlükə yaratmayan şəxslər də əhatə olunub.

Evtanaziya üçün tələblər bunlardır: 18 yaşdan yuxarı olmaq, geri dönməyən və ciddi xəstəlikdən əziyyət çəkmək, öz iradəsini tam şəkildə ifadə etmək və xarici təzyiq olmadan qərar vermək, iki həkim tərəfindən müstəqil şəkildə vəziyyəti təsdiqləmək.

Mançın şəxsi açıqlaması

Müəllif bildirib: "Mən bunu soruşmağı bacara biləcəyim anı seçməliyəm". Onun qızı "Facebook" səfifəsində paylaşım edərək yazıb ki, atasının qərarı artıq beş il əvvəl verilib və oxuculara xatırladıb ki, "atam hələ ölmür". O əlavə edib: "Atam qaydasındadır, amma degenerativ xəstəlik istənilən an sürətlə irəliləyə bilər".

Statistika və reallıq

2023-cü ildə Kanadada 15 300 nəfər evtanaziya hüququndan istifadə edib və bu, ölkədəki bütün ölümlərin 4,7 faizini təşkil edib. Həmçinin 96 faizdə ölüm "ağlabatan proqnozlaşdırılmış" hesab olunub və əsas səbəb xərçəng və digər ağır xəstəliklər olub.

Mançın "Scholastic" nəşriyyatı onun açıq danışmasını yüksək qiymətləndirir: "Belə açıq olmaq inanılmaz dərəcədə cəsarətli bir addımdır və Robertin işinin niyə bir neçə nəsilə təsir etməyə davam etdiyini xatırladır".