Kəskin və xroniki ağrı beynimizdə necə fərqli idarə olunur? ARAŞDIRMA

Bakı, 23 iyun, AZƏRTAC

“Science Advances” jurnalında dərc olunan yeni araşdırma kəskin və xroniki ağrıların neyron səviyyəsində necə fərqli idarə olunduğunu üzə çıxarır. İbrani Universiteti-Hadassah Tibb Məktəbi və İvrit Universitetinin Beyin Elmləri Mərkəzindən (ELSC) professor Aleksandr Binştokun rəhbərliyi ilə aparılan tədqiqat doktorant Ben Title-in rəhbərlik etdiyi komanda tərəfindən həyata keçirilib.

AZƏRTAC “MedicalXpress” portalına istinadla xəbər verir ki, tədqiqatçılar beynin medulyar dorsal buynuz adlı kiçik, lakin funksional baxımdan kritik bölgəsini araşdırıblar. Bu hissə ağrı siqnallarını bədəndən beyinə ötürən proyeksiya neyronlarını ehtiva edir və bir növ “rele stansiyası” kimi fəaliyyət göstərir. Araşdırma göstərib ki, kəskin iltihablı ağrı zamanı bu neyronlar öz fəaliyyətlərini azaltdıqları halda xroniki ağrı vəziyyətində əksinə daha yüksək həyəcan vəziyyətinə keçirlər. Bu mexanizmin əsas səbəblərindən biri kimi A tipli kalium cərəyanı (IA) identifikasiya olunub. IA cərəyanı normal şəraitdə neyronların həyəcanlılığını tənzimləyir və kəskin ağrılarda güclənərək ağrı siqnallarının beyinə çatmasını məhdudlaşdırır. Lakin xroniki ağrı şəraitində bu tənzimləmə pozulur və IA cərəyanı kifayət qədər aktivləşmir, nəticədə neyronlar hiperaktiv hala gəlir. Bu pozuntu ağrının uzunmüddətli və davamlı xarakter almasına səbəb ola bilər.

Professor Binştok qeyd edir: “Biz ilk dəfə eyni neyronların kəskin və xroniki ağrı zamanı necə fərqli davranış göstərdiyini müşahidə etdik. Xroniki ağrıda bu daxili əyləc mexanizminin yoxluğu, terapiya üçün yeni hədəf nöqtəsi təqdim edir. Əgər bu sistemi bərpa edə və ya onun fəaliyyətini təqlid edə bilsək ağrının xronik formaya keçməsinin qarşısını almaq mümkün ola bilər”.