Icma.az
close
up
RU
Kimyagərlərin arzusu gerçəkləşir: qurğuşun qızıla çevrilir..?

Kimyagərlərin arzusu gerçəkləşir: qurğuşun qızıla çevrilir..?

Sia Az saytından verilən məlumata görə, Icma.az xəbər verir.

İndi fiziklər qurğuşun atomlarının nüvələrinin toqquşması ilə transmutasiyanı, yəni qurğuşunun qızıla çevrilməsini müşahidə ediblər.

...Alimlər dünyanın ən güclü hissəcik sürətləndiricisində qurğuşun atomlarının qızıl atomlarına çevrilməsini aşkar etmək üçün Böyük Adron Kollayderində ALICE detektorundan istifadə ediblər. Bu detektor qurğuşun atomları toqquşduqda nə baş verdiyini öyrənir. Əsasən Böyük Partlayışdan sonrakı ilk anlarda mövcud olmuş kvark-qluon plazmasını öyrənmək üçün istifadə olunur. Lakin qurğuşun atomlarının toqquşması onları qızıl atomlarına çevirə bilər. SİA-nın məlumatına görə, araşdırma Physical Review C jurnalında dərc olunub.

Qeyd edək ki, qurğuşunu qızıla çevirmək orta əsr kimyagərlərinin arzusu olub. Çox sonra elm adamları bunların tamamilə fərqli iki kimyəvi element olduğunu və kimyəvi çevrilmələrdən istifadə edərək qurğuşunu qızıla çevirməyin mümkün olmadığını kəşf ediblər.

20-ci əsrin əvvəllərində fiziklər ağır kimyəvi elementlərin protonlarla bombardman edilərək başqa kimyəvi elementlərə çevrilə biləcəyini kəşf ediblər.

İndi fiziklər qurğuşun atomlarının nüvələrinin toqquşması ilə transmutasiyanı, yəni qurğuşunun qızıla çevrilməsini müşahidə ediblər.

Qurğuşunun nüvəsində 82 proton və 126 neytron var. Qızılın 79 protonu var.

Transmutasiya hər qurğuşun atomundan üç protonun çıxarılmasını tələb edir. Qurğuşun atomlarını təxminən işıq sürəti ilə toqquşdurmaqla bəzi maraqlı məhsullar əldə etmək olar. Bütün atomlar bir-biri ilə toqquşmayacaq, buna görə də sürətlənməyə davam edən qurğuşun atomları olacaq. Güclü elektromaqnit sahəsi qısa, lakin güclü işıq impulsları yarada bilər və məhz bu impulslar qurğuşundan üç protonu qoparıb qızıla çevirə bilər. Təcrübə zamanı fiziklər məhz bunu müşahidə ediblər.

Alimlər həmçinin yüksək enerjili işıq və qurğuşun atomlarının nüvələri arasındakı qarşılıqlı əlaqəni ölçüblər. Onlar neytron itkisi ilə müşayiət olunan bir, iki və üç protonun emissiyasını görmək istəyirdilər.

Fiziklər müəyyən ediblər ki, qarşılıqlı təsirlər daha az neytron, eyni zamanda tallium, civə və qızıl olan qurğuşun yaradır.

Alimlər 174 milyard qurğuşun atomundan saniyədə 89.000 qızıl atom nüvəsinin yaradıldığını kəşf ediblər. Lakin qızıl yalnız saniyənin kiçik bir hissəsi üçün mövcuddur, çünki atomlar çox tez parçalanır.

Qızılın miqdarı çox azdır: qramın mənfi 11-ci gücünə cəmi 2,9 dəfə 10, bu da zərgərlik məmulatının hazırlanması üçün tələb olunandan trilyonlarla dəfə azdır.

Kimyagərlərin arzusu texniki olaraq gerçəkləşsə də, bu, şübhəsiz ki, sizi daha zəngin etməyəcək. Alimlər hesab edirlər ki, Yerin bağırsaqlarında hələ də 50.000 tondan çox qızıl var, lakin bu, bütün qızılın 70 faizindən çoxunun artıq insanlar tərəfindən hasil edildiyi deməkdir.

Əli Babayev

Daha ətraflı məlumat və yeniliklər üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:64
embedMənbə:https://sia.az
archiveBu xəbər 11 May 2025 01:08 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Müğənni Rəqsanə İsmayılova həbs edildi

17 Avqust 2025 02:19see199

Ağ Ev bunu təkzib edib...

17 Avqust 2025 20:55see184

Gələn həftə bu bürclər üçün var dövlət dalğası gəlir

16 Avqust 2025 20:03see143

Çelsi Bayerin müdafiəçisini transfer etmək istəyir

16 Avqust 2025 23:49see140

Litva Prezidenti Rusiyaya qarşı təzyiqləri artırmağa çağırıb

17 Avqust 2025 05:16see140

Dünyada ərzaq bahalaşıb Ən çox nələrin qiyməti artıb?

17 Avqust 2025 20:15see138

Vaşinqtonda bitib, Tehranda başlayan Zəngəzur davası

16 Avqust 2025 14:02see138

Ayda saatlarla davam edən zəlzələlər baş verir: NASA hərəkətə keçdi

17 Avqust 2025 06:44see134

Nazirlik məşhur şirkəti buna görə cərimələdi

17 Avqust 2025 00:21see133

“Turan Tovuz” və “Neftçi” üçün də marafon başlayır!

16 Avqust 2025 17:02see133

Türkiyə Prezidentindən Tramp Putin görüşünə münasibət

16 Avqust 2025 19:56see133

Sabunçuda 3 otaqlı ev yandı

16 Avqust 2025 17:13see133

Çindən yeni inqilab: qüvvələr balansı tamamilə dəyişə bilər

16 Avqust 2025 20:04see132

Kurban Berdiyev: “İlk oyun həmişə ağır olur”

16 Avqust 2025 19:46see131

Kanalizasiya suları Bakının məşhur çimərliyinə axır VİDEO

16 Avqust 2025 19:36see129

Azərbaycanın daha bir rayonunda dəbdəbəli yas verilməsi ləğv edilib

17 Avqust 2025 15:06see129

Husilər partadılan elektrik stansiyasını bərpa etməyə başlayıblar

17 Avqust 2025 12:13see128

Sevgilisini məhkəmədə uddu Bu qədər təzminat alacaq

18 Avqust 2025 00:56see122

Yumurtaları belə saxlayın Uzun müddət təzə qalacaq

16 Avqust 2025 22:41see122

Putin Alyaskada bu səhvi etdi The Telegraph

16 Avqust 2025 12:45see118
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri