Icma.az
close
up
RU
Menu

Çindən böyük kosmos hərəkəti

Bu məktəbdə Son zəng çalınmayacaq

Qusarda II sinif şagirdinin cinsi zorakılığa məruz qaldığı iddia olunur Araşdırma aparılır

İsveçrə Rusiyanın hava və dəniz limanları ilə ticarət əlaqələrini qadağan etdi

Lələtəpəni geri almaq ohanyanların “yem”i deyildi...

BDU nun Qazax filialında “Azərbaycan Konstitusiyası və dövlətçilik tariximiz Suverenliyimiz tələbələrin gözü ilə” adlı konfrans keçirilib

Rusiya və Ukrayna bu məsələdə razılığa gəliblər Rustem Umerov açıqladı

“Past”ın “sensasiyası”, yoxsa acı reallıq?

Bu ərazilərdə istiliyin verilmə müddətləri tənzimlənəcək “Azəristiliktəchizat”ın sədri

“Bütün oyunları Ərdoğan oynayır” Yunan mətbuatı təriflər yağdırdı

Ən yaxşı kabab hansıdır?

Sabiq FTB rəhbəri Trampı təhdid etdiyi iddia edilən paylaşıma görə dindirilməyə çağırılıb

Azərbaycanda əmək haqqının ən yüksək olduğu sahələr

® Mərkəzi Gömrük Hospitalında “Korrupsiyaya qarşı mübarizə” mövzusunda növbəti tədbir keçirilib

Bakıda söküntü dalğası başlayır Bu binalar da plana salına bilər

Yuxudan oyandı və bütün internetin onun tətil fotosuna güldüyünü gördü

Azərbaycanı təmsil edən atçı: Britaniyada Azərbaycan bayrağını dalğalandırmaq böyük qürurdur

Türkiyə İstanbul danışıqlarının əsas məqsədini açıqlayıb

Rusiya nümayəndə heyətinin rəhbəri: Danışıqların məqsədi uzunmüddətli sülhün bərqərar olmasıdır

Tramp Ərdoğanla danışığa önəm verir Çelik

Kimyagərlərin arzusu gerçəkləşir: qurğuşun qızıla çevrilir..?

Kimyagərlərin arzusu gerçəkləşir: qurğuşun qızıla çevrilir..?

Sia Az saytından verilən məlumata görə, Icma.az xəbər verir.

İndi fiziklər qurğuşun atomlarının nüvələrinin toqquşması ilə transmutasiyanı, yəni qurğuşunun qızıla çevrilməsini müşahidə ediblər.

...Alimlər dünyanın ən güclü hissəcik sürətləndiricisində qurğuşun atomlarının qızıl atomlarına çevrilməsini aşkar etmək üçün Böyük Adron Kollayderində ALICE detektorundan istifadə ediblər. Bu detektor qurğuşun atomları toqquşduqda nə baş verdiyini öyrənir. Əsasən Böyük Partlayışdan sonrakı ilk anlarda mövcud olmuş kvark-qluon plazmasını öyrənmək üçün istifadə olunur. Lakin qurğuşun atomlarının toqquşması onları qızıl atomlarına çevirə bilər. SİA-nın məlumatına görə, araşdırma Physical Review C jurnalında dərc olunub.

Qeyd edək ki, qurğuşunu qızıla çevirmək orta əsr kimyagərlərinin arzusu olub. Çox sonra elm adamları bunların tamamilə fərqli iki kimyəvi element olduğunu və kimyəvi çevrilmələrdən istifadə edərək qurğuşunu qızıla çevirməyin mümkün olmadığını kəşf ediblər.

20-ci əsrin əvvəllərində fiziklər ağır kimyəvi elementlərin protonlarla bombardman edilərək başqa kimyəvi elementlərə çevrilə biləcəyini kəşf ediblər.

İndi fiziklər qurğuşun atomlarının nüvələrinin toqquşması ilə transmutasiyanı, yəni qurğuşunun qızıla çevrilməsini müşahidə ediblər.

Qurğuşunun nüvəsində 82 proton və 126 neytron var. Qızılın 79 protonu var.

Transmutasiya hər qurğuşun atomundan üç protonun çıxarılmasını tələb edir. Qurğuşun atomlarını təxminən işıq sürəti ilə toqquşdurmaqla bəzi maraqlı məhsullar əldə etmək olar. Bütün atomlar bir-biri ilə toqquşmayacaq, buna görə də sürətlənməyə davam edən qurğuşun atomları olacaq. Güclü elektromaqnit sahəsi qısa, lakin güclü işıq impulsları yarada bilər və məhz bu impulslar qurğuşundan üç protonu qoparıb qızıla çevirə bilər. Təcrübə zamanı fiziklər məhz bunu müşahidə ediblər.

Alimlər həmçinin yüksək enerjili işıq və qurğuşun atomlarının nüvələri arasındakı qarşılıqlı əlaqəni ölçüblər. Onlar neytron itkisi ilə müşayiət olunan bir, iki və üç protonun emissiyasını görmək istəyirdilər.

Fiziklər müəyyən ediblər ki, qarşılıqlı təsirlər daha az neytron, eyni zamanda tallium, civə və qızıl olan qurğuşun yaradır.

Alimlər 174 milyard qurğuşun atomundan saniyədə 89.000 qızıl atom nüvəsinin yaradıldığını kəşf ediblər. Lakin qızıl yalnız saniyənin kiçik bir hissəsi üçün mövcuddur, çünki atomlar çox tez parçalanır.

Qızılın miqdarı çox azdır: qramın mənfi 11-ci gücünə cəmi 2,9 dəfə 10, bu da zərgərlik məmulatının hazırlanması üçün tələb olunandan trilyonlarla dəfə azdır.

Kimyagərlərin arzusu texniki olaraq gerçəkləşsə də, bu, şübhəsiz ki, sizi daha zəngin etməyəcək. Alimlər hesab edirlər ki, Yerin bağırsaqlarında hələ də 50.000 tondan çox qızıl var, lakin bu, bütün qızılın 70 faizindən çoxunun artıq insanlar tərəfindən hasil edildiyi deməkdir.

Əli Babayev

Daha ətraflı məlumat və yeniliklər üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:41
embedMənbə:https://sia.az
archiveBu xəbər 11 May 2025 01:08 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Çindən böyük kosmos hərəkəti

16 May 2025 03:02see153

Bu məktəbdə Son zəng çalınmayacaq

16 May 2025 13:26see131

Qusarda II sinif şagirdinin cinsi zorakılığa məruz qaldığı iddia olunur Araşdırma aparılır

16 May 2025 16:22see127

İsveçrə Rusiyanın hava və dəniz limanları ilə ticarət əlaqələrini qadağan etdi

16 May 2025 05:18see126

Lələtəpəni geri almaq ohanyanların “yem”i deyildi...

17 May 2025 02:56see122

BDU nun Qazax filialında “Azərbaycan Konstitusiyası və dövlətçilik tariximiz Suverenliyimiz tələbələrin gözü ilə” adlı konfrans keçirilib

16 May 2025 03:08see120

Rusiya və Ukrayna bu məsələdə razılığa gəliblər Rustem Umerov açıqladı

16 May 2025 18:17see119

“Past”ın “sensasiyası”, yoxsa acı reallıq?

17 May 2025 02:56see119

Bu ərazilərdə istiliyin verilmə müddətləri tənzimlənəcək “Azəristiliktəchizat”ın sədri

16 May 2025 13:12see119

“Bütün oyunları Ərdoğan oynayır” Yunan mətbuatı təriflər yağdırdı

15 May 2025 22:54see118

Ən yaxşı kabab hansıdır?

16 May 2025 02:01see117

Sabiq FTB rəhbəri Trampı təhdid etdiyi iddia edilən paylaşıma görə dindirilməyə çağırılıb

17 May 2025 04:42see116

Azərbaycanda əmək haqqının ən yüksək olduğu sahələr

16 May 2025 11:41see116

® Mərkəzi Gömrük Hospitalında “Korrupsiyaya qarşı mübarizə” mövzusunda növbəti tədbir keçirilib

16 May 2025 18:51see114

Bakıda söküntü dalğası başlayır Bu binalar da plana salına bilər

16 May 2025 08:04see114

Yuxudan oyandı və bütün internetin onun tətil fotosuna güldüyünü gördü

17 May 2025 07:02see113

Azərbaycanı təmsil edən atçı: Britaniyada Azərbaycan bayrağını dalğalandırmaq böyük qürurdur

16 May 2025 08:30see113

Türkiyə İstanbul danışıqlarının əsas məqsədini açıqlayıb

16 May 2025 15:22see113

Rusiya nümayəndə heyətinin rəhbəri: Danışıqların məqsədi uzunmüddətli sülhün bərqərar olmasıdır

16 May 2025 03:36see112

Tramp Ərdoğanla danışığa önəm verir Çelik

17 May 2025 01:22see112
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri