Makron tarixi müstəmləkəsini geri almağa hazırlaşır Bakı və Ankarada narahatlıq

Suriyanın xarici işlər naziri Əhməd əş-Şaranın Fransaya rəsmi səfəri və orada keçirdiyi görüşlər Cənubi Qafqazda da diqqətlə izlənilir. Son aylarda Suriya ilə münasibətlərin normallaşması istiqamətində mühüm addımlar atan Azərbaycan Fransanın bu sahədə təşəbbüsü ələ almaq cəhdlərinə qarşı diqqətli mövqe sərgiləyir.

Ekspertlərin fikrincə, Fransanın bu aktivliyi – Yaxın Şərqdə nüfuz dairəsini genişləndirmək, regiond Türkiyə və Azərbaycan kimi, çəkisi artan aktorları prosesdən kənarda saxlamaq cəhdləri ilə əlaqələndirilə bilər. Bu kontekstdə Şaranın Parislə yaxınlaşmasının Bakı və Ankaranın regional siyasətinə necə təsir edəcəyi müzakirə mövzusudur.

Globalinfo.az-a danışan Orta Doğu Araşdırmalar Mərkəzinin sədri, siyasi şərhçi Sədrəddin Soltan bildirib ki, Əhməd əş-Şaranın Fransaya səfəri rəsmi Bakı tərəfindən qıcıqlandırıcı addım kimi qiymətləndirilmir:

“Fransa tarixi baxımdan Suriya ilə ənənəvi tərəfdaş olub. 1920-ci illərdə iki ölkə arasında hərbi toqquşmalar yaşanıb, daha sonra isə Millətlər Liqasının mandatı əsasında Fransa Suriya və Livanda idarəedici rol alıb. Hafiz Əsəd dövründə münasibətlər hər zaman yaxın olmayıb, amma müasir dövrdə – xüsusilə vətəndaş müharibəsi zamanı – Fransa Suriyada müxalifəti tanıyan ilk Qərb dövlətlərindən olub. Buna görə də Fransa–Suriya münasibətlərini enişli-yoxuşlu bir xətt üzrə qiymətləndirmək olar.

Şaranın Parisə səfəri, vaxtilə Fransa tərəfindən müxalifətin dəstəklənməsinə verilmiş bir cavab kimi də şərh edilə bilər. Eyni zamanda, Fransa keçmiş müstəmləkə torpaqları ilə – o cümlədən Suriya və Livanla – münasibətləri yenidən bərpa etməyə çalışır. Bu da Parisin bölgədə yenidən aktiv rol almaq istədiyini göstərir”.

Sədrəddin Soltan

Politoloq qeyd edib ki, Şaranın Fransaya səfəri həm də Avropa İttifaqının aparıcı dövləti ilə əlaqələrin qurulması baxımından əhəmiyyətlidir:

“Suriya hökumətinin maliyyə dəstəyinə ehtiyacı var və Avropada Bəşər Əsəd hökumətinə məxsus dondurulmuş aktivlərin açılması, sanksiyaların yumşaldılması bu səfərin əsas gündəm maddələrindən biridir. Bu baxımdan, Fransa və Aİ-nin Suriya ilə münasibətlərdə yeni mərhələyə keçidi mümkündür.

Suriya müstəqil dövlətdir. Həm Azərbaycan, həm də Türkiyə bu müstəqilliyi tanıyır. Bu ölkənin digər dövlətlərlə əlaqə qurması prinsip etibarilə problem yaratmır. Ancaq gələcəkdə bu münasibətlər Türkiyə və Azərbaycanın maraqlarına zidd istiqamətə yönələcəksə, həmin zaman narahatlıq üçün əsaslar yarana bilər”.

Turan Rzayev
Globalinfo.az-ın siyasi yazarı