Məşhur iranlı rejissor həbsxanaya göndərildi

Dünya kino ictimaiyyəti şok edici xəbərlə sarsılıb: cəsur sosial dramları və Kann festivalındakı qələbəsi ilə tanınan iranlı rejissor Cəfər Pənahi bir il azadlıqdan məhrum edilib.

Lent.az xarici mediaya istinadla xəbər verir ki, bu qərar 2026-cı il “Oskar” mükafatı mərasimindən az əvvəl verilib. Onun “Bu sadəcə bədbəxt hadisə idi” filmi “Ən yaxşı film” və “Ən yaxşı rejissor” nominasiyalarının əsas favoritlərindən biri hesab olunur.

65 yaşlı rejissoru Tehran İnqilab Məhkəməsi “rejimə qarşı təbliğat” ittihamı ilə məhkum edib. Bundan əlavə, Pənahiyə iki il müddətinə ölkədən çıxış qadağası qoyulub və siyasi-ictimai birliklərdə iştirakına məhdudiyyətlər tətbiq olunub.

Bu tədbirlər dünya kino ictimaiyyətində narahatlıq doğurur. “Bu sadəcə bədbəxt hadisə idi” artıq beynəlxalq tanınma qazanıb və o cümlədən 2025-ci ildə Kann festivalında “Qızıl palma budağı” mükafatına layiq görülüb.

Film nədən bəhs edir?

“Bu sadəcə bədbəxt hadisə idi” keçmiş məhbusun hekayəsini danışır. O, guya ona işgəncə verən şəxsi qaçırır, lakin kamerasında görmə qabiliyyətini itirdiyi üçün onun kimliyinə əmin deyil. Hekayə real hadisələrə və digər məhbusların anlatdıqlarına əsaslanır ki, bu da süjeti xüsusilə dramatik və emosional edir.

Tənqidçilər filmi dərin psixoloji yanaşması, detallara diqqəti və sosial aktuallığı üçün yüksək qiymətləndiriblər. Artıq ekspertlər 2026-cı il “Oskar” mükafatı üçün bir neçə nominasiya proqnozlaşdırırlar: “Ən yaxşı film”, “Ən yaxşı rejissor” və “Ən yaxşı beynəlxalq tammetrajlı film”. Maraqlıdır ki, film beynəlxalq “Oskar”a İran yox, layihəni maliyyələşdirən Fransa tərəfindən təqdim olunub.

Pənahinin tarixi və senzura ilə mübarizəsi

Cəfər Pənahi yalnız görkəmli rejissor kimi deyil, həm də dəfələrlə siyasi təqiblərlə üzləşən şəxs kimi tanınır. Onun əvvəlki filmləri – “The White Balloon”, “The Circle” və “Taxi” – İranda qadağan olunub. 2009-cu ildə Pənahi həbs olunub, azadlığa çıxdıqdan sonra isə gizli işləməyə davam edib.

“Bu sadəcə bədbəxt hadisə idi” filminin bir hissəsi gizli çəkilib. İranda çəkiliş prosesi onun 2023-cü ildəki son həbsindən sonra baş tutub, hansı ki, aclıq aksiyası ilə yekunlaşıb. Bu təcrübə onun yaradıcılığına ciddi təsir göstərib və işlərini daha kəskin və sosial yönümlü edib.

Pənahi barədə hökm beynəlxalq aləmdə dəstək və İran hakimiyyətinə qarşı tənqid dalğası yaradıb. Kinematoqrafçılar, insan haqları müdafiəçiləri və rejissorun pərəstişkarları onun fikirlərini ifadə etdiyi və sənət yaratdığı üçün həbs olunmasına dair narahatlıqlarını ifadə edirlər.