Mif, yoxsa vəzifə: Kapitanlar həqiqətən gəmiləri ilə birlikdə batıblarmı?

Kapitanın gəmi ilə birlikdə batması ideyası yalnız XIX əsrdə meydana çıxıb - Viktoriyanın şərəf kodeksini əks etdirən bir anlayış olaraq. O dövrlərdə dənizçilər yalnız yük və gəmini xilas etməyi deyil, həm də gəmidəki hər bir canı qorumağı öz vəzifələri sayırdılar.

Qaynarinfo xəbər verir ki, bu barədə "Slash Gear" yazıb.

Romantik aura olmasına baxmayaraq, heç bir qanun kapitanın gəmi ilə birlikdə ölməsini tələb etmir. Beynəlxalq dəniz hüququ kapitanı yalnız sərnişinlərin və heyətin təhlükəsizliyini təmin etməyə məcbur edir. Bu normalar 1914-cü ildə Titanik fəlakətindən sonra qəbul edilmiş SOLAS konvensiyası ilə təsbit olunub.

Lakin uzun dəniz tarixi olan ölkələrdə - İspaniya, Yunanıstan, İtaliya və Finlandiyada - kapitanın bütün başqaları xilas edilənə qədər gəmidə sonuncu qalmasını tələb edən qaydalar mövcuddur.

Titanikdən əvvəl başlayan tarix

"Əvvəl qadınlar və uşaqlar" ənənəsi 1852-ci ildə Britaniya gəmisinin "HMS Birkenhead" fəlakəti ilə başlayıb. Gəmi Ümid Burnu yaxınlığında qayalara dəyib. 600-dən çox insandan yalnız 193 nəfər sağ qalıb, amma bütün qadınlar və uşaqlar xilas edilib.

Kapitan Robert Salmond gəmi ilə birlikdə batıb və heyətinin davranışı "Birkenhead manevri" adlandırılıb - cəsarət simvolu, sonradan digər dənizçilər tərəfindən nümunə götürülüb.

60 il sonra, Titanik batarkən, kapitan Edvard Smit də bu prinsipi izləyib. O, sərnişinlərin evakuasiyasını təmin edib və şahidlərin dediyinə görə, gəmi ilə birlikdə ölüb, dəniz sadiqliyinin simvoluna çevrilib.

Dənizdə batan qəhrəmanlar

Tarixdə bir çox kapitanın şüurlu olaraq gəmidə qaldığı hallara rast gəlinir.

1857-ci ildə "SS Central America" gəmisinin kapitanı Uilyam Herndon tufan zamanı bütün qadınlar və uşaqları xilas etməyi əmr edib. Evakuasiyadan sonra o, gəmi körpüsündə qalıb, saatını sərnişinə verərək arvadına ötürmək üçün son jest edib. Gəmi suya batarkən, o, papağını vida salamı ilə qaldırıb.

Günah və qaçış hekayələri

Bütün kapitanlar şərəf kodeksinə əməl etməyiblər. 1893-cü ildə admiral Sir CorcTryon Livan sahillərində manevr zamanı səhv edib - "HMS Victoria" gəmisi digər gəmi ilə toqquşub və batıb. Onun son sözləri bunlar olub: "Bu tamamilə mənim günahımdır".

Daha utancverici hadisə isə 2012-ci ildə baş verib: kapitan Françesko Skettino İtaliyanın Giglio adası yaxınlığında batmış "Costa Concordia" gəmisini tərk edib. 4229 nəfər evakuasiyanı gözləyərkən, o artıq xilasetmə qayığında olub. Məhkəmə onu günahkar bilib - xüsusilə gəmini çox tez tərk etdiyi üçün və 16 il müddətinə həbs cəzasına məhkum edib.

Müasir kapitanlar ağıllı hərəkət etməlidirlər, amma hələ də dəniz fəlakətlərinin baş verdiyi dünyada, gəminin sonuna qədər sadiq qalmaq romantik ideyası böyük dəniz əfsanəsinin bir hissəsi olaraq yaşayır.

Aydın