Icma.az
close
up
RU
Minillik yalan: Niyə pişiklərə süd verilməməlidir?

Minillik yalan: Niyə pişiklərə süd verilməməlidir?

News24 portalından alınan məlumata görə, Icma.az xəbər verir.

İnsanlar və pişiklər min illərdir yan-yana yaşayıblar. Bu müddət ərzində heyvanların davranışı ilə bağlı miflər yaranıb. İndi isə elm adamları hesab edirlər ki, insanlar həqiqətən öz ev heyvanlarına süd verməkdən imtina etməlidirlər: pişiklər isə ümumiyyətlə süd istehlak etməməlidirlər.

News24.az Sfera.az-a istinadla bildirir ki, pişiklər əcdadlarımızı narahat edən gəmiricilərə görə insan məskənlərinə cəlb olunaraq, faydalı yırtıcılar kimi rəğbət qazanıblar və tədricən əhliləşdiriliblər. Nəticədə fermerlər heyvanlardan zərərvericiləri məhv edən vasitə kimi istifadə etməyə başlayıblar ki, bu, ilk olaraq pişikləri və südü bir araya gətirib.

Heyvanlar üçün yeməklərin kommersiyalaşdırılmasından əvvəl pişiklər ilk növbədə ailə süfrəsinin qırıntıları ilə qidalanırdılar və onların qida ehtiyacları haqqında çox az şey məlum idi. Şotlandiyalı həkim Qordon Stables 1877-ci ildə yazdığı pişiklər haqqında kitabında təkid edirdi ki, pişiklərin iki qabı olmalıdır - biri sulu, digəri isə südlü. Nəticədə, pişiklər və süd arasındakı assosiasiya süd sevən pişiklərin incəsənətdə, kitablarda, filmlərdə və cizgi filmlərində təsvirləri vasitəsilə daha da möhkəmləndi. Ancaq indi araşdırmalar göstərir ki, pişiklər əslində heç süd içməməlidirlər.

Əksər pişiklər laktoza qarşı dözümsüzdür.

Əksər məməlilər kimi, pişiklər də həyatlarına ana südü ilə başlayırlar. Ancaq pişik balasına çevrildikdən sonra süd pişik rasionunun tamamilə lazımsız hissəsinə çevrilir.

Pişiklər təxminən 6-12 həftədə süddən kəsilir və təxminən eyni vaxtda süddə laktoza həzm etmək üçün lazım olan laktaza fermentinin istehsalını dayandırırlar. Pişiklərin böyük əksəriyyəti üçün bu, onların sadəcə laktoza dözümsüzlüyü deməkdir. Bununla belə, insanlarda olduğu kimi, dözümsüzlük səviyyəsi də bədənlərinin təbii olaraq nə qədər ferment istehsal etdiyindən asılı olaraq heyvandan heyvana dəyişir.

Üstəlik, elm adamları da pişiklərə süd verməyi məsləhət görmürlər. Laktozanı həzm edə bilsələr də, bu o demək deyil ki, onlar inək südü içməlidirlər. Fakt budur ki, pişiklər inəklərdən çox kiçikdir və buna görə də ana pişiyin südündəki laktoza miqdarı daha azdır. Yaxşı olar ki, onlara analarından süd içsinlər və ya pişiklər üçün uyğun qarışığı verin.

Laktoza qarşı dözümsüzlük pişiklərə süd verməməyin yeganə səbəbi deyil. Nadir olsa da, pişiklərdə süd və ya süd məhsullarına da allergiya yarana bilər. 

Laktoza şəkərin bir növüdür. Qan dövranına sorulmaq üçün parçalana bilmədiyi zaman, laktoza bağırsaqlardan yoğun bağırsağa keçir və orada orqanizmin içindəki bakteriyalar onu fermentləşdirir. Fermentasiya nəticəsində laktoza turşulara və qazlara parçalanır ki, bu da xoşagəlməz simptomlara səbəb olur, o cümlədən:

qaz əmələ gəlməsi;

şişkinlik;

qəbizlik;

qarın ağrısı;

ürəkbulanma;

qusma;

ishal

Təhlükə odur ki, xroniki və ya uzunmüddətli ishal əlavə fəsadlara səbəb ola bilər, o cümlədən:

susuzlaşdırma;

elektrolit balansının pozulması;

qidalanma.

Müntəzəm olaraq süd və ya süd məhsulları istehlak edən pişiklər bu sağlamlıq problemləri üçün risk altındadır. 

Pişiklər niyə südü sevirlər?

Süd ev heyvanlarımız üçün zərərli olsa da, pişiklər onu sevirlər. Fakt budur ki, inək südü körpələri qidalandırmaq və böyütmək üçün nəzərdə tutulub və buna görə də xüsusilə pişiklər üçün çox dadlı olan bir sıra zülallar və yağlar var (Adelaide Universitetinin Heyvan və Baytarlıq Elmləri Fakültəsinin pişik davranışı üzrə fəlsəfə doktoru namizədi Culiya Henninqin sözlərinə görə). 

Süd müalicə olaraq verilə bilərmi?

Süd məhsulları pişik rasionunun təbii hissəsi deyil. Daddan həzz ala bilsələr də, süd ev heyvanınız üçün narahatlıq və sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər, buna görə də mütəxəssislər onu sadəcə rasiondan çıxarmağı məsləhət görürlər.

Əgər nədənsə pişikinizə süd vermək lazımdırsa, mütəxəssislər laktozasız süddən və ya xüsusi olaraq hazırlanmış süddən istifadə etməyi məsləhət görürlər. Bunlar adi inək südü qədər mədələrini narahat etməsə də, yenə də pişikinizə heç bir qida faydası təmin etməyəcək.

Daha ətraflı məlumat və yeniliklər üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:77
embedMənbə:https://news24.az
archiveBu xəbər 24 May 2025 20:14 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

JLonun konsert üçün tələbləri məlum olub

13 İyul 2025 08:17see140

Deputat: Əbu Dabi görüşü birbaşa təmasların sülhə aparan ən real yol olduğunu göstərdi

13 İyul 2025 04:14see130

Zaxarova Departamentin bu qərarını lağa qoydu

14 İyul 2025 03:42see119

Daha bir ölkədə azərbaycanlılara basqın: Kimi axtarırlar?

13 İyul 2025 01:19see119

Milli Çinə rəqib oldu

13 İyul 2025 01:24see116

Bələdiyyə sədrindən gözlənilməz addım FOTO

13 İyul 2025 23:42see116

Zaporojye AES də atəş səsləri: MAQATE dən HƏYƏCAN SİQNALI KONKRET

13 İyul 2025 23:32see115

Messi ardıcıl beşinci oyunda dubl etdi

13 İyul 2025 09:49see114

Faciəvi şəkildə ölən kişilər sahədə işləməyə gedirmiş Video

13 İyul 2025 20:23see114

Yaddaşları oyadan kitablar

13 İyul 2025 08:18see114

Ağ Ev Trampla görüşdə beş Afrika liderini alçaldıb

13 İyul 2025 21:00see113

Gah sarışın, gah əsmər…

13 İyul 2025 02:41see112

Azərbaycan korifeyi Stalin mükafatı komitəsində

13 İyul 2025 08:16see112

Bu gün 40 dərəcə isti olacaq PROQNOZ

14 İyul 2025 07:30see112

Dubay şeyxinin qızı Parisdə repper French Montana ilə görüşüb…

13 İyul 2025 21:07see111

Azərbaycan Rusiyadan şokolad idxal edən ilk 10 ölkə sırasına daxil oldu

13 İyul 2025 20:00see111

İsrail kosmosa ilk rabitə peykini buraxıb

13 İyul 2025 13:10see111

Ağstafa: “Suverenlik yolunun başlanğıcı”

14 İyul 2025 18:51see111

Makron ABŞ ın Avropa İttifaqı məhsullarına tarif tətbiq etmək qərarını pisləyib

13 İyul 2025 02:17see109

Rutte iyulun 14 15 də ABŞ da Tramp və digər rəsmilərlə görüşəcək

13 İyul 2025 23:41see109
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri