Möcüzə Hekayə

Məlahət HÜMMƏTQIZI
Həkim-yazıçı

Cəlil qüsursuz cizgiləri olan dəyirmi sifətli, ucaboylu, şux qamətli bir həkim idi. Geyim-keciminə hər zaman fikir verirdi; əyninə kip oturan kostyum geyinir, zolaqlı qalstuk taxırdı. Ağarmış sıx saçlarında gənclik illərinin təravətindən nişanə qalan qara  tüklər gözə dəyirdi. 

Xasiyyətcə mülayim biri idi, buna görə də onu tanıyan hər kəsin rəğbətini qazanmışdı. İllərdir  yaşadığı qəsəbədəki tibb məntəqəsində işləyirdi. Xəstələr öz işinin peşəkarı və mehriban bir həkim kimi ondan çox razı idilər. 

Onun çalışdığı məntəqə binası ötən əsrin altmışıncı illərində tikilmişdi. İçərisindən nəmişlik və kif qoxusu gələn otaqlar təmirsiz olmaqla yanaşı, yaxşı işıqlandırılmışdı və istilik, elektrik kimi bir tibb müəssisəsi üçün həyati dərəcədə vacib olan şeylərlə yaxşı təmin olunmamışdı. Xüsusən qışda və yağışlı günlərdə ciddi problemlər yaşanırdı. Bəzi otaqların tavanından içəri yağışın suyu damır, girişi yerdən olan binanın dəhlizində keçilməz gölməçə əmələ gəlirdi.

Cəlil belə şəraitdə, soyuq otaqda xəstələri qəbul etməyə məcbur idi. Onun yanına gələnlərin üzlərindəki narazılığı görəndə gülümsəyərək “Narahat olmayın, hər şey yaxşı olacaq”, - deyirdi. Hərgah öz sözlərinə özü də inanmırdı. Çünki iki-üç ildən bir məntəqə əməkdaşlarının öz imkanları hesabına heç də dərindən aparılmayan təmir işləri nəzərəçarpacaq dərəcədə fayda vermirdi. Həm də, artıq divarlar rəng götürmürdü, quruduqdan bir müddət sonra qopub tökülürdü. Yuxarı instansiyalara yazılan ərizələrə görə tibb məntəqəsinə baxış keçirməyə gələn komissiya üzvləri hər dəfə eyni qaydada öz qeydlərini aparır, binanın tezliklə əsaslı şəkildə təmir olunacağını bildirirdilər, lakin bu vədlər heç cür yerinə yetirilmirdi. Bütün bunlarla yanaşı, Cəlilin həyəcan doğuracaq başqa bir qayğısı da vardı, - ciddi cəhdlə həkimlərin sertifikasiya imtahanına hazırlaşırdı. Bu, onun son imtahanı olacaqdı. Keçə bilsə, hələ bir neçə il də işləyəcəkdi.

Bir gecə Cəlil yuxuda dünyadan nakam köçən dayısı oğlu Rüstəmi gördü. Rüstəm su kanalında boğulmuşdu. Onda hər ikisi uşaq idi, deyə-gülə, zarafatlaşa-zarafatlaşa evlərinə qayıdırdılar. Birdən Rüstəm irəli şığıyaraq “Gör indi turbanın üstündən necə keçəcəm” - deyib suyu sürətlə axan dərin kanalın üzərindən keçən çox da yoğun olmayan paslı borunun üstünə çıxıb səndələyə-səndələyə iki-üç addım atdı. Heç borunun ortasına çatmamışdı ki, müvazinətini itirdi, Cəlilin və ətrafdakı digər uşaqların dəhşətli nəzərləri altında şappıltı ilə suya düşü. Güclü axın bir göz qırpımındaca Rüstəmi irəli apardı. O, əllərini havada yelləyib qışqırır, kömək istəyirdi. Uşaqlardan bəziləri kəndə qaçıb kömək çağırsalar da, artıq gec idi. Rüstəmin meyiti düz üç gündən sonra kanalın başqa bir tərəfindən tapıldı. Bu hadisə Cəlili olmazın dərəcədə sarsıtmışdı. Dinib-danışmır, məktəbə getmirdi. 

Daha Cəlil hər dəfə tətildə rayona gələndə Rüstəmin kanala düşdüyü yerə gedir, dərin fikrə dalır, səssizcə ağlayaraq göz yaşları tökürdü. Bəzən niyəsə ona elə gəlirdi ki, dayısı oğlu sağdır, hardasa yaxındadır. “Rüstəm, Rüstəm!” deyə səsləyirdi onu. Lakin cavab gəlmirdi. Su eləcə lal axırdı. Bu sakitliyin soyuğu Cəlilin qanına işləyirdi. 

Rüstəm illər sonra niyə girmişdi yuxusuna? Niyə həmişəki kimi gülümsəyir, qayğısız, şən görünürdü? Həyətlərindəki ərvişim ağacının altında yonulmuş taxtadan düzəldilmiş masanın arxasındakı yüngül oturacaqda oturub iştahla anasının bişirdiyi pomidor-yumurtadan yeyir, ağzını  marçıldada-marçıldada dayısı oğluyla domino oynayırdı. Ətrafdakı uşaqlar zəif küləyin təsirilə ilan balığı kimi qıvrılan otları ayaqlaya-ayaqlaya ora-bura qaçırdılar. Rüstəm yağlı əlləri ilə domino daşlarını masaya çırpır, özünəəmin şəkildə qalib gələcəyini deyirdi. Elə dediyi kimi də oldu. Əvvəlcə öz əlindəki daşlara baxdı, ardından Cəlilin əlində qalan daşların üzərindəki xalları hesablayıb, “Mamaoğlu, birinci oyunda 5, ikincidə isə 8 xal fərqlə uduzdun. İndi əlli səkkiz dəfə qulağını çəkəcəm, səni şəlpəqulaq edəcəm. Qızlar qulağına baxıb güləcək” - deyib şaqqanaq çəkdi. Yuxu elə buradaca bitdi.

Cəlil diksinib yuxudan oyandı. Boğazı qurumuşdu. Dikəlib ayağa qalxdı. Gecədən masanın üstünə qalan, ağzına nəlbəki çevirdiyi stəkanı götürüb bir qurtum su içdi. Sonra pəncərəyə yaxınlaşıb parlaq ziyasıyla otağı işıqlandıran aya baxaraq ürəyində “İlahi, bu nə yuxu idi mən gördüm? Nəyə işarədir?” - deyib əlinin dalıyla alnının tərini sildi. Qayıdıb yerinə uzansa da, gözünə yuxu getmədi. 

Günlər sürətlə bir-birini əvəzləyirdi. Cəlil gecəsini gündüzünə qatıb imtahana hazırlaşırdı. Yetərincə hazırlaşsa da, qorxu və həyəcan içini yeyib-tökürdü. Ağlına yüz cür əcaib-qəraib fikirlər gəlirdi. Onun, həm də, yaddaşsızlıq problemi vardı. Bəzi şeylər hafizəsindən tez silinib gedirdi. Ona zehin açıqlığı verməsi üçün göylərə səmimi dualar ünvanlayırdı. Əgər son vaxtlar get-gedə artan bu unutqanlığı imtahan günü də onu çarəsiz vəziyyətə salsaydı, onda necə olacaqdı? Bunu düşünmək belə əzab verirdi ona. Hər kəsin yanında biabır olacaqdı. Deyəcəkdilər, illərin həkimi imtahandan məqbul qiymət ala bilməyib kəsildi, buna görə də işdən çıxaracaqlar.

Xəstəlik də bir tərəfdən boğazına kal armud kimi tıxanmışdı. Girəvə axtarırıdı ki, onun dizlərini yerə qoysun. “Gördün, sənə qalib  gəldim” - desin. Amma əgər imtahandan keçə bilməsəydi, elə vəziyyətə düşə bilərdi ki, dərmanlarını almaq üçün belə pul tapmaya bilərdi. Bu, onun sonuncu imtahanı idi və bu imtahanda sanki rəhmsiz düşmənlə üz-üzə gələcəkdi. 

Cəlil dərd-sərini bölüşməyi sevmirdi. Arvadının onkoloji xəstəliyinin olması, tələbə uşaqlarının yarımştat iş tapa bilməməsi, onun üçün çox da mühüm olmayan digər məişət qayğıları... bunlardan başqalarının xəbər tutmasını heç istəməzdi. Ona görə də, hər kəs onu xoş yaşayan, problemsiz biri zənn edirdi.

Bu yaxınlarda başına gələn əhvalatı xatırlayanda xəcalət çəkirdi. Həmin gün yağışlı-çiskinli bir hava vardı. Evlərinə yaxın yerdə olan qəssabxanadan ət almağa getmişdi. Qayıdanda qonşusuyla söhbətləşdi, müxtəlif mövzulardan danışdılar. Qonşu onun həyat yoldaşının vəziyyəti ilə maraqlandı. Cəlil qısaca məlumat verdi ki, arvadının vəziyyəti pis deyil. O, sağollaşıb gedəndə özü də bilmədən qonşusunun qatıq bankalarını da götürdü. Beş-altı addım atmışdı ki, qonşusu arxadan səslədi onu. Geriyə gönəndə qonşusu gülə-gülə dedi: 

- Ay həkim, bankaları hara aparırsınız?

- Hansı bankaları? - Cəlil heç nə olmayıbmış kimi soruşdu

- Əlinizdəki bankaları. = Qonşu dedi. - Axı onlar mənimdir.

Cəlil özüylə götürdüyü qatıq bankalarını görəndə xəcalətindən qıpqırmızı qızardı. Tez gətirib yerinə qoydu.Təkrar-təkrar üzrxahlıq etdi. Ertəsi səhər nevropatoloq olan dostu Həmidin yanına gedib dünənki hadisəni ona nəql elədi.

- Həmid, bəlkə qocalıq məni erkən haqlayıb? - Cəlil qayğılı halda dedi. - Bu unutqanlıq hardan çıxdı belə? 

Həmkarı onu diqqətlə dinlədikdən sonra xəfifcə gülümsəyib:

- Narahat olma, yaddaşını itirməmisən. - dedi. - Belə hallar  əsəb və yorğunluqdan yaranır. Özün ki həkimsən, bilirsən. Ani unutqanlıq baş verib. 

- Sən nə danışırsan, nə yorğunluq? - Cəlil onunla razılaşmadı. - Tutaq ki, dünən yorğun idim. Bəs ondan əvvəl? Həkimdən anasının vəziyyətini soruşdum. O isə əvəzində bir həftə öncə anasının yasında iştirak etdiyimi söylədi. Buna sözün nədir? Mən get-gedə yaddaşımı itirirəm. Nə edəcəyimi bilmirəm. Köməyinə ehtiyacım var.

- Sakit ol, dostum, - Həmid dedi, - hər şeyin çarəsi var. Sənə bir dərman tövsiyə edəcəm. Yenidir. Qan dövranın yaxşılaşdırır, yaddaşı gücləndirir, eyni zamanda əhval-ruhiyyəni düzəldir. Faydasını görəndən sonra mənə “sağ ol” deyəcəksən.

Cəlil:

- Nə deyirəm,  yoxlayaram, - deyib dostu ilə sağollaşaraq otaqdan çıxdı.

O, həmin dərmanı aptekdən alıb yolboyu düşüncələr içində vurnuxdu, siqaret yandırıb tüstülədə-tüstülədə baş verənləri hafizəsində götür-qoy elədi. İmtahan vaxtının yaxınlaşması onu əməllicə dilxor etmişdi. Həvəssizcə pilləkənlərlə qalxıb zəngi basdı. Qapını üzünə açaraq “xoş gəldin” deyən arvadının üzünə də baxmadı. Yemək yeməyəcəyini söylədi və aldığı dərmandan birini atıb yerinə girdi.

Səhər yuxudan yüksək əhval-ruhiyyədə oyandı. Zümzümə edə-edə mətbəxə keçib dərman atmaq üçün su gətirdi. Düzbucaqlı şəklində olan pəncərənin üstünə çəkilmiş tül pərdəni çəkdi. Pəncərəni açanda səhər günəşi gözlərini qamaşdırdı. Otağa təmiz, təravətli hava doldu. Qərbdən əsən zəif külək üzünü, boğazını qıdıqladı. Bir anlığa özünü “Titanik” gəmisində hiss etdi. Burnuna dənizin ilıq, duzlu havası dəydi. Havadan balıq iyi gəlirdi. Bayaqdan mətbəxdə çalışan arvadına baxdı. O, başını aşağı əyib balıq təmizləyiridi. Cəlilin ona yazığı gəldi. Bilirdi ki, tezliklə onu itirəcək. Yaxınlaşıb arvadını qucaqlamaq, öpmək keçdi könlündən. Ancaq bunu edə bilmədi. Utandı. Yenidən pəncərədən eşiyə baxdı. Əsl möcüzə idi, dərman onu cəmi bir günə sakitləşdirmiş, rahatlaşdırmışdı. Gərnəşib qollarını yana açdı. Boynunu sağa-ola tərpədib sadə idman hərəkətləri etdi. Sonra  hamama keçib əl-üzünü yudu. Arvadının süfrəyə qoyduğu səhər yeməyini diqqətlə nəzərdən keçirdi, amma iştahı yox idi. Bir stəkan çayla kifayətlənib evdən çıxdı. 

Yayın mülayim mehi canına-qanına işləyir, təmiz havadan doymayaraq yanıqlı-yanıqlı nəfəs alıb-verirdi. Əlləri ciblərində, addımlarını bəxtəvərcəsinə atırdı. İndi ona elə gəlirdi ki, dünyanın ən xoşbəxt adamlarından biridir. Quşların hay-küylü səsi də onu əvvəllər olduğu kimi narahat etmirdi. Əksinə, bu haray-həşir xoşuna gəlirdi.

Günlər keçdikcə Cəlil daha da yaxşılaşırdı. Özündə nəhayətsiz zehin açıqlığı duyurdu. Elə bil, yaddaşında ikinci qapı açılmışdı. Hər şeyi dərindən dərk edir, bütün mənalarıyla duyurdu. İmtahan onu əvvəlki kimi qorxutmurdu. Çünki daha yaddaşından şikayəti yox idi. 
İmtahan günü yetişdi. Səhər sakit halda evdən çıxdı. Arvadı arxasınca su atıb uğur dilədi. 

İmtahanın keçirələcəyi binanın həyətində izdiham vardı. Cəlil get-gedə həyəcanlanır, ürəyi daha bərk vururdu. Bir kənarda dayanıb gözlədi. 
Nəhayət, gözləyənləri iki-iki, üç-üç içəri buraxdılar. Cəlil ürəyində “İlahi, mənə bir  işarə ver. Sənin böyüklüyünə heç bir şübhəm yoxdur. Səndən bir işarə  istəyirəm”, - deyib əlindəki çantanı və mobil telefonunu qarderob otağına təhvil verdi. Ona verilən açarın üzərinə həkk olunmuş “58” rəqəmini görəndə heyrətindən ağzı açıq qaldı. Yuxuda dayısı oğlu ona bu rəqəmi söyləmişdi.

İmtahan otağımğna keçib yerini rahatladı. Suallar yazılmış dəftərçə önünə qoyulanda açıb bir-bir oxudu, doğru bildiyi cavabları işarələdi. Suallar kifayət qədər çətin olsa da, əksəriyyətinin cavabını bildiyinə əmin idi. İçəridəki hər kəsə saatyarım vaxt verilmişdi və ilk saatın tamamından sonra imtahan verənlər yavaş-yavaş çıxmağa başladılar. Cəlil də sualların hamısını cavablandırıb otağı tərk etdi və onu təəccüb dolu hisslərə qərq edən açarı qarderoba verib əşyalarını götürdü.

Daha sonra nəzarətçi xanıma üzünü tutub soruşdu:

- Bağışlayın, bilmirsiniz, cavablar nə vaxt çıxacaq?

- Üçün yarısı internetə yerləşdiriləcək. - Qadın dedi.

Biləyindəki qayışı dəridən olan saata baxdı. İkinin yarısı idi. Hələ vaxta bir saat vardı. Eşiyə çıxıb dərindən nəfəs aldı. Artıq əlindən heç nə gəlmirdi, ona yalnız gözləmək qalırdı. 

Metrodan çıxanda bir də saata baxdı. Düz üçün yarısı idi. Həyəcan və təlaş dalğa kimi bütün bədəninə yayıldı. Ürəyinin döyüntüsünü, beyninin uğltusunu eşidirdi. Əlləri əsə-əsə telefonunda ona verilən kodu yazdı. Nəticələr çıxmışdı. Öz adını axtarıb tapdı. Qarşısına “58” yazılmışdı. Sevincindən gözləri yaşardı. Sinəsində qəfil baş qaldıran kəsici ağrı kürəyinə vurdu.  Köynəyinin düyməsini açıb aramla təmiz havanı ciyərlərinə doldurdu. Başını yuxarı qaldırıb göy üzündəki gün işığına qərq olmuş sərgərdan buludlara baxdı. Niyəsə ona elə gəldi ki, Rüstəm buludların arxasından ona baxıb gülümsəyir...