Mustafa Topçubaşov kimdir? Akademik, cərrah, pedaqoq

Prezident İlham Əliyev Akademik Mustafa Topçubaşovun 130 illiyinin qeyd edilməsi ilə bağlı Sərəncam imzalayıb.

Lent.az “Bioqrafiya” rubrikasında akademik Mustafa Topçubaşov haqqında məlumat verir.

- Mustafa Topçubaşov kimdir?

Mustafa Topçubaşov Azərbaycan tibb elminin banilərindən biri, tanınmış cərrah, alim, pedaqoq və akademik idi.

- Mustafa Topçubaşov nə zaman və harada anadan olub?

Mustafa Topçubaşov 1895-ci il avqustun 5-də Gürcüstanın Qarayazı bölgəsində anadan olub.

- Mustafa Topçubaşovun ailəsi haqqında nə bilirik?

Atası Qurban Topçubaşov əkinçiliklə məşğul idi. Ailədə elmə və təhsilə böyük önəm verilirdi.

- Mustafa Topçubaşovun erkən uşaqlıq illəri necə keçmişdi?

Mustafa Topçubaşov uşaqlıq illərində ailəsi ilə birlikdə Bakıya köçüb. O, burada təhsil almağa başladı və elmi maraqları bu dövrdə formalaşdı.

- Mustafa Topçubaşov ilk təhsilini harada alıb?

Mustafa bəy ilk təhsilini Bakı realnı məktəbində alıb.

- Mustafa Topçubaşov ali təhsilini harada alıb?

Mustafa Topçubaşov Ukraynanın Xarkov Universitetinin Tibb fakültəsini bitirmişdir.

- Mustafa Topçubaşov Xarkovda təhsil alarkən hansı çətinliklərlə üzləşdi?

Birinci Dünya Müharibəsi və inqilab dövrünün siyasi çətinlikləri onu maddi və sosial baxımdan çox sıxıntıda qoydu, lakin təhsilini davam etdirdi.

- Mustafa Topçubaşovun tibb sahəsinə marağı haradan qaynaqlanırdı?

İnsanlara kömək etmək arzusu və tibbi elmlərə qarşı böyük marağı onu bu sahəyə yönəltdi.

- Mustafa Topçubaşov Bakıya qayıtdıqdan sonra harada işləməyə başladı?

Mustafa Topçubaşov 1922-ci ildən etibarən Bakı Dövlət Universitetinin Tibb fakültəsində fəaliyyət göstərməyə başladı.

- Mustafa Topçubaşovun ilk elmi işləri nə ilə bağlı idi?

Mustafa Topçubaşovun ilk elmi işləri cərrahiyyə, travmatologiya və orqan transplantasiyası sahələrinə aid idi.

- Mustafa Topçubaşov hansı vəzifələrdə çalışıb?

Uzun illər Azərbaycan Tibb İnstitutunun rektoru, Elmlər Akademiyasının vitse-prezidenti, Səhiyyə naziri vəzifələrində çalışıb.

- Mustafa Topçubaşov Akademik adı nə vaxt alıb?

O, 1945-ci ildə SSRİ Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü, daha sonra isə Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının akademiki seçilib.

- İkinci Dünya Müharibəsində fəaliyyəti necə olub?

Mustafa Topçubaşov İkinci Dünya Müharibəsi dövründə yaralıların sağaldılması üçün xüsusi hospital rəhbəri kimi çalışıb, yüzlərlə əsgərin həyatını xilas edib.

- Mustafa Topçubaşov hansı elm sahələrinə töhfə verib?

Əsasən cərrahiyyə, onkologiya, ortopediya və travmatologiya sahələrində böyük elmi irs yaradıb.

- Mustafa Topçubaşovun nə qədər elmi əsəri var?

Mustafa Topçubaşovun 200-dən çox elmi əsəri çap olunub, onlardan bir neçəsi fundamental dərslik statusundadır.

- Mustafa Topçubaşovun həkim kimi hansı uğurları olub?

O, çoxsaylı unikal cərrahi əməliyyatlar icra etmiş və bir çox xəstəliklərin müalicəsində yenilikçi metodlar tətbiq etmişdir.

- Mustafa Topçubaşovun tələbə yetişdirmə sahəsində rolu nə olub?

Mustafa Topçubaşov yüzlərlə cərrah və tibb elmləri doktoru yetişdirib. Onun tələbələri bu gün dünyanın bir çox yerində çalışırlar.

- Mustafa Topçubaşovun Sovet məkanında nüfuzu necə idi?

O, yalnız Azərbaycanda deyil, SSRİ miqyasında da sayılıb-seçilən həkim və alim kimi tanınırdı.

- Mustafa Topçubaşov hansı mükafatlarla təltif olunub?

Mustafa Topçubaşov Lenin ordeni, Qırmızı Əmək Bayrağı ordeni, Şərəf nişanı və Sosialist Əməyi Qəhrəmanı kimi yüksək dövlət təltiflərinə layiq görülmüşdür.

- Mustafa Topçubaşovun xüsusi maraq dairəsi hansı sahələr idi?

O, həm də tibb etikası, həkim məsuliyyəti, və xalq təbabəti ilə müasir tibbin inteqrasiyası mövzularına maraq göstərirdi.

- Mustafa Topçubaşov hansı dilləri bilirdi?

Mustafa Topçubaşov rus, fransız və ərəb dillərini bilirdi. Latınca terminologiyada da yüksək səviyyədə bilik sahibi idi.

- Mustafa Topçubaşovun həyat fəlsəfəsi nə idi?

"Ən böyük mükafat – sağalan bir insanın gözündəki minnətdarlıqdır", - deyə, o bildirib.

- Mustafa Topçubaşovun adını daşıyan müəssisələr varmı?

Bəli, Azərbaycan Tibb Universitetinin klinikası onun adını daşıyır. Eyni zamanda bir çox məktəb və tibb müəssisələrində adı yaşadılır.

- Mustafa Topçubaşov nə vaxt və harada vəfat edib?

Mustafa Topçubaşov 1981-ci ildə Bakıda vəfat edib.