NASA Ayda uğursuzluğa düçar olub

Ayda su axtarışı missiyasının cəhdləri bu dəfə də uğursuzluqla nəticələnib.
Reyting.az xəbər verir ki, bunu ABŞ-nın Milli Aeronavtika və Kosmik Tədqiqatlar İdarəsi (NASA) bildirib.
Tədqiqatçıların sözlərinə görə, NASA operatorları aparatla əlaqəni startdan cəmi 12 saat sonra itiriblər.
Qeyd olunur ki, "Lunar Trailblazer" missiyası artıq başa çatıb. Bu böyük layihənin kosmik məkanda Ayın kolonizasiyası ilə bağlı nəhəng "Artemis" proqramının əsas mərhələlərindən biri kimi işləndiyi bildirilir. Plana uyğun olaraq aparat Aydakı su ehtiyatlarının ətraflı xəritəsini hazırlamalı olsa da, buraxıldıqdan qısa müddət sonra onunla əlaqə kəsilib və əlaqənin bərpası mümkün olmayıb.
Xatırladaq ki, "Lunar Trailblazer" adlı kosmik zondunun buraxılışı ilk dəfə 2025-ci il fevral ayının 26-da Floridada yerləşən kosmodromda "SpaceX"-in "Falcon 9" raketinin vasitəsilə həyata keçirilib. Zond daşıyıcı raketin gövdəsindən ayrıldıqdan sonra Ay istiqamətində müstəqil uçuşa başlayıb. Lakin startdan 12 saat sonra Kaliforniya Texnologiya İnstitutunun astronomik mərkəzindəki operatorlar onunla əlaqəni itiriblər. Bu hadisə uçuş trayektoriyasını düzəltməli olan əsas mühərrikin tam işə düşməsindən əvvəl baş verib.
NASA-nın yerdən aparılan radiolokasiya müşahidələrinə əsasən, aparat kosmosda nəzarətsiz şəkildə fırlanmağa başlayıb, üstəlik, onun günəş panelləri Günəşə yönəlməyib. Nəticədə batareyalar tamamilə boşalıb və zondla əlaqə kəsilib. Əlaqəni yenidən bərpa etmək üçün bir neçə ay cəhdlər göstərilib. Hətta bu işə beynəlxalq təşkilatlar da dəstək verib. Lakin iyulun sonunda bu missiyanın artıq tam uğursuzluğa düçar olduğu üzə çıxıb. Bundan sonra NASA missiyanın rəsmi olaraq bağlandığını elan edib.
"Lunar Trailblazer" zondunun gövdəsində iki cihaz olub: "Lunar Thermal Mapper" adlı termal infraqırmızı skaner (Oksford Universiteti tərəfindən hazırlanıb) və "HVM3" spektrometri (NASA Reaktiv Hərəkət Laboratoriyasında hazırlanmış yeni cihaz). Bu cihazlar Ayın qütblərində daima kölgədə qalan kraterlərdə suyun izlərini tapmaq üçün istifadə edilməli idi, çünki həmin kraterlərin gələcək yaşayış bazaları üçün böyük potensial əhəmiyyət daşıdığı bildirilir.
Bununla belə, NASA mütəxəssislərinin fikrincə, bu cür uğursuzluğa baxmayaraq, bu missiya eyni zamanda kiçik, müasir kosmik aparat texnologiyalarının yeni inkişafı baxımından çox dəyərli olub.
Görünür, Yer peykinin Ayda kolonizasiyası planı hələ bir qədər də gözləməli olacaq.
Oqtay QORÇU