Ölümcül qrip yayılır: nə məlumdur? Məktəblilər TƏHLÜKƏDƏ

"Daha isti və daha aqressiv": Mutant H3N2 ştammı Britaniyada qrip epidemiyasına səbəb olub. Xəstəliyin yayılma nisbəti üç dəfə yüksəkdir və peyvənd təsirsiz ola bilər.

Lent.az-ın xarici mediaya istinadla xəbərinə görə, ekspertlər, H3N2 qripinin yeni mutant ştammı səbəbindən Böyük Britaniyada "minlərlə ölüm"dən ehtiyat edirlər. Virus yeddi dəfə mutasiyaya uğrayaraq daha "aqressiv" hala gəlib və fevral ayında hazırlanmış peyvənd tam qoruma təmin etməyə bilər.

Qrip halları həmişə qışda artsa da, Britaniya səhiyyə rəsmiləri erkən yoluxma hallarının artması ilə bağlı artıq həyəcan təbili çalırlar. Rəqəmlər göstərir ki, insident nisbəti ötən illə müqayisədə üç dəfədən çox yüksəkdir və bu, əsasən məktəb yaşlı uşaqlar arasında artımla bağlıdır.

NHS Englandin baş icraçı direktoru ser Cim Makki xəbərdarlıq edib ki, bu qış səhiyyə xidmətinin indiyə qədər üzləşdiyi ən çətin qışlardan biri olacaq: xəstəxanalar həddindən artıq doludur, müalicə üçün növbə siyahıları artır və xəstələr uzun gözləmələrə dözmək məcburiyyətində qalırlar.

Ekspertlər bunun səbəbinin yay ərzində yeddi dəfə mutasiyaya uğrayan H3N2 qrip ştammı olduğunu düşünürlər. Bu, xüsusilə yaşlı insanlar üçün onu adi haldan daha ağır hala gətirib.

Viroloqların sözlərinə görə, bu genetik mutasiyalar virusu "daha qızğın" və "aqressiv, daha ölümcül hala gətirib.

Londondakı Frensis Krik İnstitutunun Ümumdünya Qrip Mərkəzinin direktoru professor Nikola Lyuis BBC News-a bildirib: "H3 həmişə daha qızğın, daha aqressiv virusdur və əhaliyə daha çox təsir göstərir. Biz uzun müddətdir belə bir virus görmürük; bu dinamika qeyri-adidir. Əlbəttə ki, bu, məni narahat edir".

Niyə immunitet və peyvənd işə yaramır?

Bu ştamm son illərdə Böyük Britaniyada müşahidə edilən ştammlardan da fərqlidir. Bu o deməkdir ki, insanların orqanizmləri virusla tanış olmadığı üçün immunitetləri daha azdır.

Böyük Britaniyada peyvəndin dizaynı ilə bağlı qərar milyonlarla doza istehsal etmək üçün fevral ayında qəbul edilib. Lakin mutant ştamm iyun ayında ortaya çıxdığından, peyvəndin ona qarşı tam qorunma təklif etməyəcəyi gözlənilir.

London Gigiyena və tropik təbabət məktəbinin epidemioloqu professor Punam Manqtani deyib: "Qrip ştammları sürətlə inkişaf edir, buna görə də əvvəllər qrip olmusunuzsa və ya peyvənd olunmusunuzsa belə, təbii immunitetiniz o qədər də təsirli olmaya biləcəyi üçün hər il peyvənd olunmaq vacibdir".

H3N2 qripinin əlamətləri digər ştammlara bənzəyir, lakin daha ağır ola bilər: yüksək hərarət, şiddətli bədən ağrıları və yorğunluq adi haldır. Ekspertlər həmçinin xəbərdarlıq ediblər ki, daha yüksək çoxalma sürətinə (R) malik olduğu üçün daha tez yayıla bilər.

Böyük Britaniyada qrip üçün R nisbəti adətən 1,2 civarındadır (100 yoluxmuş insan 120 nəfəri yoluxdurur). Lakin bu il ilkin qiymətləndirmə 1,4-dür, yəni 100 yoluxmuş insan virusu 140 nəfərə ötürə bilər.

Yoluxma hallarının kəskin artması ərəfəsində Britaniya rəsmiləri insanları ağır xəstəliklərdən qorunmaq üçün peyvənd olunmağa çağıran "peyvənd xəbərdarlığı" yayıblar.

Peyvənd yeni ştamm üçün mükəmməl uyğunluq təşkil etməsə də, ekspertlər onun hələ də vacib olduğunu xəbərdar edirlər, çünki əlamətlərin şiddətini və pnevmoniya, sepsis və ürək iltihabı kimi ölümcül ağırlaşmalar riskini azalda bilər.