Paşinyan Moskvada görünməklə Qərbin gözündə nüfuzunu itirir sensasion şərh

Digər liderlərin fonunda Nikol Paşinyanın seçimi, əslində, regionun gələcək balanslarını anlamaq üçün çox şey deyir. Hazırda dünya liderlərinin əksəriyyəti BMT Baş Assambleyasının 80 illik yubiley sessiyası çərçivəsində ABŞ-da toplaşıb. Bu, sadəcə rəsmi toplantı deyil, həm də hər bir dövlət başçısı üçün qlobal auditoriyaya özünü təqdim etmək, tərəfdaşlarını gücləndirmək və yeni diplomatik fürsətlər qazanmaq meydanıdır. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev də oradadır və ABŞ prezidenti Donald Trampla görüş keçirib və liderlik keyfiyyətləri ilə hər zaman diqqət mərkəzinə düşüb. Belə bir məqamda Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanın yoxluğu maraqlıdır”.

Moderator.az xəbər verir ki, Sosial Tədqiqatlar Mərkəzinin baş mütəxəssisi, siyasi şərhçi Tural İsmayılov bunu Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanın Moskva səfərini Musavat.com-a şərh edərkən bildirib.

T.İsmayılov qeyd edib ki, Paşinyan Nyu-Yorkdan öncə Rusiyaya səfər etməklə BMT tribunası kimi nadir şansı əldən verərək özünü təcrid etdi: “Ermənistanı Nyu-Yorkda yalnız xarici işlər naziri Ararat Mirzəyan təmsil edir. Bu, bir hökumət başçısı üçün ciddi diplomatik itki deməkdir, çünki beynəlxalq təşkilatların və medianın diqqəti əsas liderlərdə cəmlənib. Paşinyan isə bu fürsəti qaçıraraq Moskvaya – Putinin iştirak etdiyi Rusiya atom sənayesinin 80 illiyinə qatılmağa üstünlük verdi. Bu, onun prioritetlərinin hara yönəldiyini açıq şəkildə göstərir”.

Sual yaranır: Niyə Paşinyan Trampın yanında yox, Putinin yanında olmaq istədi? Siyasi şərhçi: “Burada bir neçə izah mümkündür. Birincisi, Paşinyan öz siyasi gələcəyini hələ də Rusiya ilə bağlı görür. Hər nə qədər Qərbə açılmaq iddiasında olsa da, Kreml qarşısında atdığı addımlar onun hələ də Moskvanın orbitindən çıxa bilmədiyini sübut edir. İkincisi, Paşinyan bilir ki, ABŞ və Qərb platformalarında onu ciddi qəbul etmirlər. Ermənistanı zəif, iqtisadi gücü olmayan və regional sabitlikdə mənfi rol oynayan ölkə kimi görürlər. Ən maraqlısı budur ki, Tramp və Əliyev arasında dialoq gedən bir vaxtda Paşinyan Putinə jest edir. Bu, əslində, Ermənistanın geosiyasi oyun masasında özünü kənara atmasıdır. Paşinyanın ABŞ-a getməməsi Vaşinqtona açıq mesajdır: Ermənistan hələ də Moskvaya bağlıdır və onun real müstəqil qərarvermə qabiliyyəti yoxdur. Halbuki indi BMT-də olmaq Ermənistanın öz mövqeyini dünya qarşısında göstərməsi üçün yeganə fürsət idi”.

STM təmsilçisi vurğulayıb ki, Paşinyanın Moskvaya uçması daxili auditoriyaya da hesablanmış addımdır: “O, erməni cəmiyyətinə göstərmək istəyir ki, guya hələ də Rusiya ilə əlaqələr davam edir və Kreml onu qəbul edir. Amma bu, əslində, təhlükəli bir illüziyadır. Çünki Moskva Paşinyana inanmır, onu etibarsız tərəfdaş kimi görür. Putin üçün Paşinyanın iştirakı yalnız formal görüntüdür. Rusiya Ermənistanı itirmək istəmir, amma Paşinyanın Qərbə meylləri səbəbindən ona tam da etibar etmir. BMT tribunasında görünməmək həm də Ermənistanın beynəlxalq nüfuzunu daha da zəiflədir. Bu ölkənin xarici siyasəti bir tərəfdən Brüsselə, digər tərəfdən Moskvaya yönələn ziqzaqlardan ibarətdir. Amma belə ziddiyyətli kurs Ermənistanın reytinqini yüksəltmək əvəzinə, onu daha da təcrid edir. Paşinyanın indi ABŞ-da olmaması Ermənistanın Qərb gözündəki dəyərini endirir”.

Ekspert Azərbaycanın tam fərqli mövqedə olduğunu xüsusi vurğulayıb: “Prezident İlham Əliyev BMT kimi böyük platformada həm ABŞ lideri, həm də digər dövlət başçıları ilə danışıqlar aparır. Bu, Azərbaycanın diplomatik çəkisini bir daha təsdiqləyir. Trampın Əliyevlə görüşmək təşəbbüsü göstərməsi Bakının beynəlxalq nüfuzunun artdığını nümayiş etdirir. Ermənistan isə özünü kənara çəkərək geosiyasi yarışdan uzaqlaşır”.

Siyasi ekspertin fikrincə, Paşinyanın seçimi həm də gələcək münaqişə sonrası sülh prosesinə təsirsiz ötüşməyəcək: “ABŞ və Qərb Cənubi Qafqazda sülhün bərqərar olmasında maraqlıdır. Azərbaycanla Ermənistan arasında mümkün danışıqlar üçün əsas platforma məhz Qərbdir. Paşinyanın bu prosesdən kənarda qalması Ermənistanın maraqlarına ziddir. Çünki o, özünü sülh masasında zəif tərəf kimi göstərir. Əslində, Paşinyan indi ciddi bir dilemmanın içindədir: ya Qərbin yanında dayanacaq, ya da Rusiya orbitinə qapanacaq. O, hər iki tərəfə oynamaq istəyir, amma nəticədə heç birinin etimadını qazanmır. Paşinyan Moskvada görünməklə Qərbin gözündə nüfuzunu itirir, Nyu-Yorka getməməklə isə Ermənistanın diplomatik kanallarını daraldır”.

T.İsmayılov əminliklə bildirib ki, Paşinyanın bu qərarı tarixi səhvdir: “Çünki dövlət başçılarının yeri BMT Baş Assambleyasıdır, Moskvada texniki bir yubiley tədbiri yox. O, öz ölkəsinin gələcəyini “təmtəraqlı”, amma strateji baxımdan boş bir tədbirə qurban verdi. Gerçəklik budur: Paşinyan hələ də geosiyasi cəsarət göstərmək iqtidarında deyil. Onun siyasəti risklərdən qaçmaq, amma nəticədə bütün fürsətləri itirmək üzərində qurulub. Bu isə Ermənistanı daha da zəiflədir və Azərbaycanla müqayisədə onu dalana dirəyir. Azərbaycan lideri dünyanın diqqət mərkəzindədir, Paşinyan isə periferiyada, köhnə Moskva tədbirlərinin fonunda görünür. Paşinyan Putini Trampdan üstün tutmadı, sadəcə, cəsarətsizliyi və qeyri-müstəqilliyi onu buna məcbur etdi. O, nə Qərb liderlərinin tribunasında söz deyə bildi, nə də Moskvanın tam güvənini qazandı. Bu, Ermənistanın gələcəkdə diplomatik təcridinin daha da dərinləşəcəyini göstərir”.

Yazı çapa hazırlanarkən məlumat yayıldı ki, N.Paşinyan Moskvadan Nyu-Yorka yollanır. Bu barədə baş nazir özü sosial şəbəkədə məlumat paylaşıb. Görünür yenə də peşman olub. Amma bəlkə də çox gecdir...