Prezidentlərin Nyu York dialoqu: ABŞ Azərbaycan münasibətlərində yeni səhifə

Prezident İlham Əliyevin ABŞ-yə səfəri çərçivəsində Nyu-Yorkda Donald Trampın təşkil etdiyi rəsmi qəbulda baş verən dialoq, əslində, ikitərəfli münasibətlərdə yeni mərhələnin konturlarını göstərdi.

Trampın qeyri-ənənəvi üslubu, liderlərlə daha açıq və fərdi yanaşma sərgiləməsi bu görüşdə də özünü büruzə verdi. Onun Azərbaycanın uzun illər davam etmiş münaqişəni qətiyyətlə sonlandırmasını xüsusi vurğulaması, Bakının regional liderlik mövqeyinin beynəlxalq səviyyədə tanındığının bariz nümunəsi oldu. Daha öncə ABŞ rəsmilərinin neytral mövqeyi fonunda bu çıxış fərqli məna daşıyır və Vaşinqtonun region siyasətində yeni prioritetlərin formalaşdığına işarə edir.

Trampın Qarabağ məsələsini digər beynəlxalq münaqişələrlə müqayisə edərək Azərbaycanın təcrübəsini “effektiv model” kimi təqdim etməsi, əslində, ABŞ diplomatiyasının mesaj xarakterli yanaşmasıdır. Bu, yalnız Azərbaycanla bağlı deyil, həm də digər münaqişə zonalarına siqnal idi: münaqişələrin həlli mümkündür, amma bunun üçün siyasi iradə və liderlik lazımdır. Burada ABŞ-nin Bakı ilə daha sıx əməkdaşlığa meylli olduğu və Azərbaycanın regionda oynadığı rolu yüksək qiymətləndirdiyi açıq şəkildə görünür.

Dialoqun ən diqqətçəkən məqamlarından biri isə Trampın “Atışma yoxdur” sualı və İlham Əliyevin “Hər şey tamamilə bitib” cavabı idi. Bu cür ifadələr protokol çərçivəsini aşaraq, beynəlxalq aləmdə münaqişənin yekunlaşdığına dair rəsmi təsdiq kimi qəbul oluna bilər. Azərbaycanın qalib dövlət mövqeyinin artıq qlobal narrativdə də tanınması həm diplomatik, həm də siyasi baxımdan mühüm nəticədir.

Ümumilikdə, bu görüş sadəcə rəsmi qəbul deyil, ABŞ-Azərbaycan münasibətlərinin strateji yaxınlaşmasına dair simvolik mesaj idi. Trampın açıq dəstəyi və komplimentləri, Əliyevin səmimi cavabları qarşılıqlı etimadın artdığını göstərir.

Daha da önəmlisi, bu dialoq dünya liderlərinə ünvanlanan bir mesaj kimi oxunur: Azərbaycanın təcrübəsi göstərir ki, siyasi qətiyyətlə uzunmüddətli münaqişələrə son qoymaq mümkündür. Bu isə Bakının beynəlxalq nüfuzunu artırmaqla yanaşı, Vaşinqtonun regiondakı yeni geosiyasi yanaşmasının ipuclarını da ortaya qoyur.

Züriyə Qarayeva