Pulsuz oxuyan müğənnilər, “mənimsənilən” vəsaitlər və dəyişməyən Mənzər xanım Kimə inanaq?

Kulis.az Günel Novruzun yeni yazısını təqdim edir.

Azərbaycan mədəniyyətində illərdir səssizlik hökm sürürdü. Hamı nədənsə narazı idi, amma heç kim dillənmirdi.
Nura Suri danışana qədər…

O danışdı və illərlə toz basmış nazirlik qovluqları silkələndi.

Müğənni dedi ki, Mədəniyyət Nazirliyinin tədbirlərində müğənnilər pulsuz oxuyur, sən demə, dövlət bu tədbirlər üçün vəsait ayırırmış. O pullar isə... necə deyərlər, havada ərimirmiş, kimlərsə mənimsəyirmiş.

“Mədəniyyət Nazirliyinin keçirdiyi bütün tədbirlərdə biz, müğənnilər, dövlət tədbiridir deyə pulsuz oxumuşuq. Əvəzində isə heç kəsə lazım olmayan diplomlar veriblər - 2004-2022-ci illər ərzində. Sonradan xəbər tutduq ki, dövlət bu tədbirlər üçün vəsait ayırırmış, lakin həmin pulları Mədəniyyət Nazirliyində çalışanlar mənimsəyirmiş”.

Diplomlar qalır, pullar gedir. Sənətçi isə səhnədə “Vətən üçün oxuyuruq” deyib özünü təsəlli edir.

Nura Suri ad da çəkib. Mədəniyyət Nazirliyinin Tədbirlərin təşkili şöbəsinin müdiri Mənzər Nurəliyeva.

Onun iddiasına görə, bu xanım illərdir nazirlikdə “toxunulmaz” fiqur kimi oturub.

“Nazirlər dəyişir, amma Mənzər xanım hələ də yerindədir. Tədbirlərə düşmək üçün, hətta xalq artistləri belə, Mənzər xanıma bahalı hədiyyələr və pul verirlər”.

Müğənni deyir ki, sənət adamı kimi hansısa teatrda və ya muzeydə çəkiliş aparmaq istəsən, gərək ya pul ödəyəsən, ya da aylarla icazə gözləyəsən. Amma “bəy-gəlin” çəkilişləri üçün qapılar sonuna qədər açıqdır:

“Mədəniyyət Nazirliyinin nəzdində olan teatr, muzey və digər qurumlarda yalnız pul ödəyib çəkiliş aparmaq mümkündür. Bundan əlavə, nazirliyə rəsmi məktub göndərib aylarla cavab gözləməli oluruq. Biz müğənnilər üçün bu, çox çətin və ədalətsiz vəziyyətdir. Amma “bəy-gəlin” çəkilişləri üçün heç bir problem yoxdur - pulunu ödə, çəkilişini et”.

Nura Suri deyir ki, bir neçə “doğru danışan” sənətçi bu vəziyyətdən bezib rəsmi məktubla nazirliyə müraciət də edib. Amma nəticə?

“Nə isə... Mən yenə demoqoqluq etməyim, onsuz da daşım ağırdır”.

Mədəniyyət nazirinin müavini Fərid Cəfərov APA-ya açıqlamasında məsələnin diqqətdə saxlanıldığını deyib:

“Son üç ildə nazirlik bu məsələyə həssas yanaşır. Dövlət tədbirlərində iştirak edən incəsənət nümayəndələrinin – aktyorların, musiqiçilərin, rejissorların və digər yaradıcı şəxslərin əməyinin qiymətləndirilməsini Mədəniyyət Nazirliyi diqqət mərkəzində saxlayır. Belə tədbirlərdə iştirak edən şəxslərə ödənişlərin həyata keçirilməsi mövcud qaydalar və müqavilə şərtləri əsasında təmin olunur”.Nazirlikdən gələn cavab səliqəli və rəsmi idi. Bütün dövlət mətbuat relizləri kimi. Amma məsələ ondadır ki, bu sözlər sənətçilərin reallığına uyğun gəlmir.

Sənət adamı dövlət tədbirinə çağırılır, “Vətən üçün oxu” deyirlər. Oxuyur. Sonda ona ya çərçivəli diplom, ya da “Təşəkkürnamə” düşür. Əvəzində isə tədbir büdcəsində minlərlə manat xərclənmiş kimi görünür.

Bu, həm ədalətsizlik, həm də bürokratik ikiüzlülük yaradır: sənətçi səhnədə pulsuz tər tökür, kimsə kabinetdə oturub bu “pulsuz əməyin” hesabına varlanır.

Son illər nazirlik “sənətə dəstək”, “yaradıcı insanlara diqqət”, “peşəkarlığın təşviqi” kimi şüarlarla çıxış edir. Amma sənətçilərin dedikləri göstərir ki, bu, kağız üzərində olan “qayğı”lardır.

Əgər, doğrudan da, yaradıcı insanların əməyinə dəyər verilirsə, niyə onlar öz haqlarını sosial şəbəkədə deməyə məcbur olurlar?

Bu hadisə bir daha göstərdi ki, Mədəniyyət Nazirliyi ilə sənət adamları arasında "inam körpüsü" dağılmaq üzrədir.

Əgər bu körpü bərpa olunmasa, bizə diplomlarla dolu, dəyərsiz bir “mədəni” sistem qalacaq.

Bir tərəfdə “biz pulsuz oxuyuruq” deyən müğənnilər, o biri tərəfdə “biz qaydalara uyğun ödəniş edirik” deyən məmurlar.

Amma ortada, əslində, nə sənət qalır, nə də ədalət...