Qardaşının ölümünü gizlədilər, həkimlər ona övlad qadağası qoydu Anarın həyatdakı Təhminə si

Bu gün şair Nurəngiz Günün anım günüdür.

Kulis.az onun haqqında materialı təqdim edir.

Əslən Ərdəbildən olan Nurəngiz Quliyeva 21 sentyabr 1938-ci ildə Bakı şəhərində dünyaya gəlib. Ailədə üç bacı, üç qardaş olublar.

***

Ana babası Mirzə Ələkbər Əfəndi Hacızadə dövrünün məşhur həkimi olub, kimsəsiz insanlara əl tutub. Görkəmli dramaturq Hüseyn Cavidin yaxın dostu Mirzə Ələkbər Əfəndi 1937-ci ildə "pantürkist" damğası ilə repressiya olunub.

Nurəngiz Günün gəncliyi

O, orta məktəbi bitirəndən sonra 1 saylı Bakı Tibb Məktəbinə daxil olur. Buranı başa vurandan sonra isə İncəsənət universitetinə daxil olur. Azərbaycan Televiziyasının ilk diktorlarından biri kimi fəaliyyət göstərir, populyar verilişlərin aparıcısı kimi tanınır.

1979-cu ildən sonra o, "Tanrı bəşər övladıdır" povestilə ədəbiyyata gəlir.

***

Ailəsindəki itkilər Nurəngiz Günü gənc yaşlarından haqlayır. Əvvəl atasını, daha sonra isə anasını və qardaşını itirir.

***

Bir müddət işlədikdən sonra o, televiziyadakı işindən könüllü ayrılır. İncəsənət universitetində müəllim kimi fəaliyyətə başlayır.

Nurəngiz Gün qızı Jalə ilə

1965-ci ildə, 27 yaşında televiziyada musiqili verilişlərin redaktoru kimi fəaliyyət göstərən Fazil adlı insanla tanış olur. Bir-birlərini bəyənən bu iki insan ailə qururlar. 1966-cı ildə Nurəngiz xanımın qızı Jalə dünyaya gəlir.
Nurəngiz Günün ürəyində ciddi problem yarandığı üçün həkimlər ona növbəti dəfə ana olmağı qəti şəkildə qadağan edirlər.

***

Bu haqda qızı Jalə Əliyeva müsahibələrinin birində deyir:

“Anamın hələ gənc yaşlarında ürəyində problem var imiş. Həkim ona ikinci uşağı dünyaya gətirməyə qadağa qoyubmuş. Onun üçün mənim qardaşım və bacım olmayıb... Uşaq idim, bir gün evdə təsadüfən eşitdim ki, xəstəlik anamı hər an əlimizdən ala bilər. Çox qorxmuşdum. Uşaqlığım onu itirmək qorxusuyla keçdi. Hər an səksəkədə idim. 16 yaşımda ad günümü qeyd eləyəndə mənə bir fransız ətiri hədiyyə elədi. Çox qəribədir ki, mən o ətiri evdə uşaqlığımdan bəri görürdüm, amma anam o ətirə yaxın qoymurdu məni. Sən demə, onun içində sirr varmış. Ürəyində ciddi xəstəlik olduğunu eşidəndə bu ətirin üstünə yazıb ki, “Jalim, böyüyüb gənc qız olanda bu ətiri vurarsan. Anan bunu sənə 16 yaşın münasibəti ilə hədiyyə edir”. Hesab edib ki, o zamana qədər yaşamayacaq”.

Gənclik

Deyilənə görə yazıçı Anarın "Beşmərtəbəli evin altıncı mərtəbəsi” romanının qəhrəmanı Təhminənin prototipi Nurəngiz Gün olub. Şairə "Ağlama Zaur, ağlama” adlı şer də yazıb. Sağlığında bu barədə müsahibələrinin birində deyir:

“Anar məni diktor kimi tanıyırdı. Ola bilsin, mənim danışıq tərzim, ifadələrim onun yadında qalıb. Təhminə də diktor idi. Onun əsərdə yaşadıqları isə heç uyğun deyil mənim həyatımla. Açığını deyim ki, Anar əsəri çox güclü yazıb. Rejissor işi isə alınmayıb. Yəni bu filmi çəkə bilməyiblər. Təhminənin iç dünyası gözəl idi. Filmdə isə onun etdiyi hərəkətlər, vərdişləri mənə yaddır. O, mənə necə oxşaya bilər axı? Getdi içdi, həyatını itirdi. Mən isə ana südündən başqa ancaq su içmişəm. Onu yazan bilir ki, kimin həyatını qələmə alıb. O əsərdə həyatı qələmə alınan adam ölüb”.

Qızı Jalə Əliyeva ilə

Nurəngiz Gün şair təbiətli, qapalı, ünsiyyətə meyli olmayan insan olub. Müsahibələrinin birində deyir: “Bir gün qardaşımın oğlu bizə gəlmişdi. Divarlardakı portretlərə baxıb dedi ki, bibi, sənin evin ölülər qalereyasıdır? İtirdiyim əzizlərimin hamısının portretlərini vurmuşam evin divarlarına. Mənim üçün bu divarlar dirilər qalereyasıdır. Bir dəfə isə qızım Jalə hönkür-hönkür ağladı, dedi, ana, sən nə vaxta qədər evdə oturacaqsan. Ancaq mən evdən çıxmasam da, vaxtımı boş keçirmir, ciddi mütaliə ilə məşğul olurdum”.

***

Mehriban və həlim xasiyyətli Nurəngiz Nur, həmçinin, çox mühafizəkar olub: "Qızın səsi bərk çıxmaz, hər şeyə gülməz, sakitcə dinləyər" .

65 illik yubileyi keçiriləndə danışmaq üçün qızına söz verilir. Bu zaman o, təəccüblə qızına baxır. Qızı heç vaxt o olan yerdə danışmaz, fikir bildirməzdi, indi isə birdən-birə öz anası haqqında danışacaqdı.

Nurəngiz Gün artıq tanınmış şair idi

Evində heç vaxt bahalı, büllur qab-qacaq dəsti olmayıb. Evini çay daşları, balıqqulaqları ilə bəzəməyi sevib.

***

Nurəngiz xanımın ürəyi xəstə olduğu üçün ailədə və yaxın ətrafda baş verən pis hadisələri ondan gizlədirmişlər. Hətta bir dəfə o, bacısı ilə xarici ölkədə səfərdə olanda ondan qardaşının ölümünü gizlədirlər. Qızı Jalə qohumlarına tapşırır ki, bu barədə anama heç kim məlumat verməsin. Mən bir gündə evimdən üç tabut çıxara bilmərəm. Nurəngiz xanım qardaşının öldüyünü iyirmi gündən sonra, Bakıya qayıdanda öyrənir. Qızı ona deyir, istəyirsən məni döy, söy, övladlıqdan çıxar, amma mən bunu etməliydim. Dayım artıq həyatda yoxdur...

1990-cı ildə çap olunan "Günəşə dua" şeirlər kitabı

O, qızını qucaqlayıb öpür: "Mən bilirəm, sən bunu nə üçün etmisən, sənin qeyrətinə, ana istəyən canına qurban olaram. Sən məni qorudun, ömrümü uzatdın..."

***

Ömrünün son illərində böyrəklərində ciddi problem yaranır. Həyəcanlanmaması üçün qızı ondan xəstəliyini gizlətməli olur. O, hər dəfə həkimə nə üçün getdiklərini soruşanda, qızı ona müxtəlif yalanlar deyir, sakitləşdirməyə çalışır, Nurəngiz xanım isə bu yalanlara uşaq məsumluğu ilə inanırmış.

***

Nurəngiz Gün 20 dekabr 2014-cü ildə, 76 yaşında Bakı şəhərində dünyasını dəyişir. Yasamal qəbiristanlığında dəfn olunur...