Icma.az
close
up
RU
Qərbin əxlaq fəlsəfəsi hüquqa, qanuna yönəldi, Şərqin əxlaqı anabacı müstəvisində qaldı: Orxan Saffari yazır...

Qərbin əxlaq fəlsəfəsi hüquqa, qanuna yönəldi, Şərqin əxlaqı anabacı müstəvisində qaldı: Orxan Saffari yazır...

Icma.az bildirir, Gununsesi portalına istinadən.

Siyasi gedişatlar səbəbilə Azərbaycanda tez-tez əxlaqsız adlandırılan Qərb ilə əsl Qərb arasında fərqlər var. Əlbəttə, Qərb dünya siyasətinin, idarəetməsinin əsasını təşkil edir, amma bunun fonunda azərbaycanlıların Qərbə baxışı da çox qəribədir.

Qərb deyəndə azərbaycanlıların ağlına ilk növbədə lütlənən, əxlaqsız qadınlar, ana-bacısı gözünün önündə sevişən “boynuyoğun” kişilər gəlir və elə bizlərin qorxu yeri də buradır. Yəni, bizi Qərbdən uzaqlaşdıran hansısa siyasi məsələlər deyil, məhz mental kodlardır və siyasilər də bu mental kodlardan istifadə edir.

Azərbaycanda “Anti-qərb” siyasətinin formasına, intonasiyasına baxanda hər şeyi açıq-aydın görmək olur.

Yaxşı, bəs Qərb belədirmi? Əlbəttə, deyil.

Beləsi varmı? Var.

Amma bu, tamamilə başqa məsələdir.

Sözsüz, hər bir cəmiyyətin öz mental dəyərləri var və o mental dəyərlərin başqa yerlərdə qəbul edilməməsi tamamilə normaldır.

Bu mənada, heç kim azərbaycanlılara “gözüylə görməyi”, “tursux-maykada” gəzməyi də demir. Belə məsələlər zamanın, dəyişən dəyərlərin çiynində olan yükdür.

Fəqət bəşəri dəyərlər anlayışı istənilən cəmiyyətdə bəyənildi və ya bəyənilmədi olmalıdır. Üstəlik, Qərbin bizə yad olan, başqalarına yeritmək istədiyi, amma özündə olmayan siyasətləri də var. Məsələn, Qərbin müasir dünyaya təqdim etdiyi demokratiyada da problem var, digər məsələlərdə də. Üstəlik, onları əxlaqsız, dəyərsiz hesab edən adamlar, elə əslində, məhz onların da mental, öz dəyərlərinə sahib çıxan olduqlarını bilməlidir. Bütün hallarda illuziyaya qapılmamaqda fayda var.

Digər bir tərəfdən bu gün Azərbaycan və ümumi siyasətin əsasını “Avrointeqrasiya” təşkil edir.

Amma söhbət əxlaqi dəyərlərdirsə, azərbaycanlılar bir az da yanılırlar.

Qərbi bu cür təsəvvür edən azərbaycanlılar, məsələn, məhz əxlaqın fəlsəfəsinin belə ilk Qərbdə yaranmasını bilməlidirlər.

Sözsüz, bu, “Şərqdə əxlaq yox idi” demək deyil. Şərqdə İslam var idi və əxlaqı da məhz İslam öyrədirdi, hansısa əxlaq fəlsəfəsi yox. Qərbdə Din insan həyatından kənarlaşanda əxlaq meydana gəlmişdi, Şərqdə isə elə Din ilə.

Qərbdəki əxlaq fəsləfəsi mübarizəvi idi, Qərbin əxlaq fəlsəfsi hüquqa, qanuna çevrildi, Şərq isə ana-bacı müstəvisində qaldı.

Ona görə, bu gün əxlaqla bağlı düşüncələri məişət müstəvisində olan adamların bu cür düşüncələri əsassızdır.

Qərbə qarşı siyasi ritorikada həmişə bir söz də işlənilir:

“Biz Qərbin yaxşı tərəflərini götürməliyik”

Bəs yaxşı, nədir bu yaxşı tərəflər?

Əlbəttə, insan haqları, insana verilən dəyər, bəşəri münasibətlər və.s və.ilaxır.

Sadə bir misal:

Bir sıra ölkələr var, o ölkələrdə məhbus həbsxanadan qaçmağa cəhd edərsə və bu proses zamanı heç bir qanun pozuntusu olmazsa, həmin şəxs cinayət məsuliyyətinə cəlb olunmur.

Əksinə, bu, məhbusun azadlıq istəyi, dəyəri kimi ifadə olunur.

Söz yox, heç bir məhbus həbsxanadan qaça da bilmir, bu anlayış isə sadəcə dildə qalır.

Amma bunun həm də insana, onun insani hisslərinə verilən dəyər olduğunu düşünəndə adam həyəcanlanır.

Gununsesi.info

Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün Icma.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
seeBaxış sayı:42
embedMənbə:https://www.gununsesi.info
archiveBu xəbər 21 Noyabr 2024 15:56 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Sevilyadan Berlində: Avropanın ən musiqili şəhərləri (SİYAHI)

09 İyun 2025 14:24see167

Rostov vilayətində miqrantlar rus təqaüdçüyə hücum edib..?

09 İyun 2025 19:07see124

Yadplanetlilərə meydan oxuyan media əhlimiz…

10 İyun 2025 00:13see122

Qyokereşdən 35 milyon maaşa imtina

10 İyun 2025 00:37see118

Bakı şəhəri üzrə HƏFTƏNİN İDMAN AFİŞASI

09 İyun 2025 15:24see118

Gəncədə ictimai nəqliyyatda çalışmaq istəyən sürücülərin qiymətləndirilməsi aparılır FOTOLAR

09 İyun 2025 14:20see117

Sərvəti 1 milyardı ötdü

09 İyun 2025 17:12see116

Rusiya aprel ayında Türkiyədən balıq idxalını artırıb...

09 İyun 2025 21:46see115

Skandinaviya erməni diasporu Nikol Paşinyana qarşı

09 İyun 2025 21:00see115

Salyanda qızı qaçıranlar onun atasının başını yardılar

09 İyun 2025 14:58see114

Artıq bu hərəkət cinayət sayılacaq İranda ŞOK qadağa

09 İyun 2025 21:51see114

Küçədə it gəzdirmək qadağan edilir cinayət sayılacaq

09 İyun 2025 22:30see114

Adolf Hitler və məşuqəsi Eva Braunun qəribə münasibətlərinin hekayəsi

09 İyun 2025 20:17see113

Çində ana xətti ilə qurulmuş cəmiyyət aşkarlandı 250 il davam edib

09 İyun 2025 23:15see113

Bütün günahları bayquşda görənlər...

10 İyun 2025 10:02see113

Ekspertlər təhsil sistemindəki boşluqları tənqid etdilər: O kadrlara baxanda utandım

09 İyun 2025 18:14see113

Salyanda ot sahəsi və maşın yanıb

09 İyun 2025 19:13see113

Ukrayna 700 yaşayış məntəqəsinin adını dəyişdirəcək

10 İyun 2025 07:32see112

Putinin köməkçisi: Moskva nəhəng Qarabağ ın yaranmasını istəmir

09 İyun 2025 22:01see112

Ərdoğanın səhhəti pisləşdi? RƏSMİ AÇIQLAMA

09 İyun 2025 21:11see112
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri