Icma.az
close
up
RU
Qərbin əxlaq fəlsəfəsi hüquqa, qanuna yönəldi, Şərqin əxlaqı anabacı müstəvisində qaldı: Orxan Saffari yazır...

Qərbin əxlaq fəlsəfəsi hüquqa, qanuna yönəldi, Şərqin əxlaqı anabacı müstəvisində qaldı: Orxan Saffari yazır...

Icma.az bildirir, Gununsesi portalına istinadən.

Siyasi gedişatlar səbəbilə Azərbaycanda tez-tez əxlaqsız adlandırılan Qərb ilə əsl Qərb arasında fərqlər var. Əlbəttə, Qərb dünya siyasətinin, idarəetməsinin əsasını təşkil edir, amma bunun fonunda azərbaycanlıların Qərbə baxışı da çox qəribədir.

Qərb deyəndə azərbaycanlıların ağlına ilk növbədə lütlənən, əxlaqsız qadınlar, ana-bacısı gözünün önündə sevişən “boynuyoğun” kişilər gəlir və elə bizlərin qorxu yeri də buradır. Yəni, bizi Qərbdən uzaqlaşdıran hansısa siyasi məsələlər deyil, məhz mental kodlardır və siyasilər də bu mental kodlardan istifadə edir.

Azərbaycanda “Anti-qərb” siyasətinin formasına, intonasiyasına baxanda hər şeyi açıq-aydın görmək olur.

Yaxşı, bəs Qərb belədirmi? Əlbəttə, deyil.

Beləsi varmı? Var.

Amma bu, tamamilə başqa məsələdir.

Sözsüz, hər bir cəmiyyətin öz mental dəyərləri var və o mental dəyərlərin başqa yerlərdə qəbul edilməməsi tamamilə normaldır.

Bu mənada, heç kim azərbaycanlılara “gözüylə görməyi”, “tursux-maykada” gəzməyi də demir. Belə məsələlər zamanın, dəyişən dəyərlərin çiynində olan yükdür.

Fəqət bəşəri dəyərlər anlayışı istənilən cəmiyyətdə bəyənildi və ya bəyənilmədi olmalıdır. Üstəlik, Qərbin bizə yad olan, başqalarına yeritmək istədiyi, amma özündə olmayan siyasətləri də var. Məsələn, Qərbin müasir dünyaya təqdim etdiyi demokratiyada da problem var, digər məsələlərdə də. Üstəlik, onları əxlaqsız, dəyərsiz hesab edən adamlar, elə əslində, məhz onların da mental, öz dəyərlərinə sahib çıxan olduqlarını bilməlidir. Bütün hallarda illuziyaya qapılmamaqda fayda var.

Digər bir tərəfdən bu gün Azərbaycan və ümumi siyasətin əsasını “Avrointeqrasiya” təşkil edir.

Amma söhbət əxlaqi dəyərlərdirsə, azərbaycanlılar bir az da yanılırlar.

Qərbi bu cür təsəvvür edən azərbaycanlılar, məsələn, məhz əxlaqın fəlsəfəsinin belə ilk Qərbdə yaranmasını bilməlidirlər.

Sözsüz, bu, “Şərqdə əxlaq yox idi” demək deyil. Şərqdə İslam var idi və əxlaqı da məhz İslam öyrədirdi, hansısa əxlaq fəlsəfəsi yox. Qərbdə Din insan həyatından kənarlaşanda əxlaq meydana gəlmişdi, Şərqdə isə elə Din ilə.

Qərbdəki əxlaq fəsləfəsi mübarizəvi idi, Qərbin əxlaq fəlsəfsi hüquqa, qanuna çevrildi, Şərq isə ana-bacı müstəvisində qaldı.

Ona görə, bu gün əxlaqla bağlı düşüncələri məişət müstəvisində olan adamların bu cür düşüncələri əsassızdır.

Qərbə qarşı siyasi ritorikada həmişə bir söz də işlənilir:

“Biz Qərbin yaxşı tərəflərini götürməliyik”

Bəs yaxşı, nədir bu yaxşı tərəflər?

Əlbəttə, insan haqları, insana verilən dəyər, bəşəri münasibətlər və.s və.ilaxır.

Sadə bir misal:

Bir sıra ölkələr var, o ölkələrdə məhbus həbsxanadan qaçmağa cəhd edərsə və bu proses zamanı heç bir qanun pozuntusu olmazsa, həmin şəxs cinayət məsuliyyətinə cəlb olunmur.

Əksinə, bu, məhbusun azadlıq istəyi, dəyəri kimi ifadə olunur.

Söz yox, heç bir məhbus həbsxanadan qaça da bilmir, bu anlayış isə sadəcə dildə qalır.

Amma bunun həm də insana, onun insani hisslərinə verilən dəyər olduğunu düşünəndə adam həyəcanlanır.

Gununsesi.info

Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün Icma.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
seeBaxış sayı:43
embedMənbə:https://www.gununsesi.info
archiveBu xəbər 21 Noyabr 2024 15:56 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Toğrul Allahverdiyev hekayəsi Sadıqlının “video əməliyyatı” başqa mətləbləri üzə çıxardı

10 İyun 2025 12:42see197

Mançester Siti Şerkini transfer etdiyini açıqladı

11 İyun 2025 06:45see127

Bütün günahları bayquşda görənlər...

10 İyun 2025 10:02see124

Obyektlərin layihələndirilməsi üzrə hüquqlar müəyyənləşir

10 İyun 2025 15:08see122

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev bəzi qanunlarda əsaslı dəyişiklər edib. KONKRET

10 İyun 2025 20:21see118

“Sabah” macarlarla əməkdaşlığa başladı

10 İyun 2025 21:09see118

Trabzonspor dan BƏƏ yə yollandı

11 İyun 2025 00:27see117

ABŞ dan şok: İranı vurmaq üçün Trampa təklif verildi

10 İyun 2025 23:46see116

Rusiya hərbçilərinin ikinci qrupu Ukrayna ərazisindən QAYITDI

10 İyun 2025 18:42see116

Turistlər ən gözəl yerlərdə gecələmək üçün pul ödəməli olacaqlar..?

10 İyun 2025 20:13see115

Fransa çempionu rus futbolçu ilə maraqlanır

10 İyun 2025 13:52see115

Alimlər vulkanların ən təhlükəli püskürmələrini proqnozlaşdırmağı öyrəndi

10 İyun 2025 23:32see115

İndi yalnız əsəb və ağrı hiss edirəm Robert Levandovski

10 İyun 2025 16:50see115

Ukrayna 700 yaşayış məntəqəsinin adını dəyişdirəcək

10 İyun 2025 07:32see115

Almaniya kəşfiyyatının rəhbəri: Ukrayna Putin üçün yalnız ilk addımdır

10 İyun 2025 14:04see114

İyun ayında qarpız yemək olar? Mütəxəssislər xəbərdarlıq edir

10 İyun 2025 10:02see114

Tehran hakimiyyəti arxasında dayanan böyük güclər artıq ABŞ ilə müəyyən məsələlərdə razılaşırlar

10 İyun 2025 18:47see114

İsrailli nazirdən “Madlin”də saxlanılan aktivistlərlə bağlı maraqlı təlimat: Onlara videonu izlədin...

10 İyun 2025 08:43see114

Ekspert: Maskla münaqişə ABŞ ın orbit qruplaşmasını yerləşdirməsini çətinləşdirə bilər

10 İyun 2025 07:41see113

Çirklənmiş kondisioner pnevmoniyaya səbəb ola bilər

11 İyun 2025 03:43see113
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri