Qlobal müharibənin başlanma zamanı məlum oldu: Rusiya, Avropa Birliyi və NATO bu savaşa eyni vaxtda qərar verib

Dünyada qlobal xaosun ilkin əlamətləri açıq şəkildə müşahidə olunmağa başlayıb. Belə ki, yaxın gələcəkdə daha dağıdıcı və geniş areala yayıla biləcək savaş təhlükəsinin mövcud olduğu artıq qətiyyən şübhə doğurmur. Dünya dövlətləri arasında münasibətlər kəskin ziddiyyətlər və qarşıdurma mərhələsinə keçmiş kimi görünür. Hər halda, hazırda strateji müttəfiqlik və hərbi-siyasi düşmənçilik demək olar ki, formal xarakter daşıyır. Ənənəvi müttəfiqlərin potensial xarici düşmənə çevrilmə prosesi intensivlik qazanıb. Və bundan sonra belə qeyri-müəyyən situasiya bir çox regionlarda savaş ehtimalını daha aktual varianta çevirə bilər.

Onu da qeyd etmək lazımdır ki, Ukrayna savaşının inkişaf istiqamətləri hazırda yeni qlobal müharibənin stimulverici faktoru kimi ön planda dayanır. Tramp adminstrasiyasının Ukrayna savaşını dayandırmaq vədləri boşa çıxır, bu istiqamətdə atılan bütün addımlar iflasa yaxınlaşır. İndiki mərhələdə dünya dövlətləri yaxın gələcəkdə savaşa məcbur qala biləcəkləri əsas düşmən ölkələri konkret olaraq, müəyyən etməyə çalışırlar. Və yaranmış vəziyyətə görə hər bir dövlətin istənilən ölkə ilə müharibə məcburiyyətində qala biləcəyi daha inandırıcı görünür.

Maraqlıdır ki, indi Avropa Birliyi ölkələri tezliklə Rusiyanın hərbi təcavüzünə məruz qalacaqlarına böyük ölçüdə əmin olduqlarını biruzə verirlər. Hətta "qoca qitə" ölkələrinin Rusiya ilə müharibə hazırlığına başladığı da inkaredilməz reallıqdır. Avropa Birliyi məkanının ən müasir hərbi texnika ilə silahlandırılmasına 800 milyard avro maliyyə vəsaiti ayrılıb. Üstəlik, bu məbləğ növbəti mərhələdə daha da artırıla bilər. Və belə nəhəng məbləğ silah şirkətlərini daha da şirnikləndirir.

Digər tərəfdən, Avropa Birliyinin savaşa hazırlıq üçün ayırdığı nəhəng məbləğ bu quruma daxil olan ölkələr üçün əlavə ziddiyyət qaynağına da çevrilməyə başlayıb. Belə ki, "qoca qitə" dövlətləri bu fantastik məbləği hansı ölkənin istehsalı olan ölkələrdən silah almağa yönəldəcəkləri ilə bağlı məsələdə anlaşa bilmirlər. Rəsmi Paris Avropa Birliyinin bu məbləğin Fransa hərbi-sənaye kompleksinin istehsalı olan silahların alınmasına xərclənməsində israr edir. Və Fransa silahlarının Avropa Birliyi ölkələrinin hərbi standart tələblərinə tam uyğun olmadığına görə bu məsələ ciddi ziddiyyətlər yaradır.

Eyni zamanda, Tramp adminstrasiyası da Avropa Birliyinin hərbi xərclər üçün ayırdığı məbləğə göz dikib. Belə ki, Ağ Ev Avropa Birliyinə birmənalı şəkildə yalnız ABŞ silahlarının alınmasını tələb edir. Üstəlik, Tramp adminstrasiyası Avropa Birliyinə təzyiq göstərir və Ağ Evin tələbi icra olunmayacağı təqdirdə, "qoca qitə" ölkələrini ağır iqtisadi-ticari sanksiyalarla hədələyir. Və belə anlaşılır ki, Rusiya ilə müharibəyə hazırlıq prosesi Avropa Birliyi üçün yeni, həm də çox qəliz problemlər vəd edir.

Ancaq bütün bunlara paralel olaraq, Avropa Birliyinin bəzi ölkələri, xüsusilə də, Almaniya Rusiya ilə savaşa hazırlıq üçün elə də çox vaxtın olmadığını qabardır. Almaniya başda olmaqla, həmin ölkələr yaxın 4-5 il ərzində Rusiyanın Avropa məkanına ağır hərbi zərbələr endirmək üçün bütün imkanlara malik olacağını vurğulayırlar. Ona görə də, tələsməyin vacib olduğunu israrla qabardırlar. Və gecikmə halında, bütün Avropanın 5-10 ildən sonra rus dilini öyrənmək məcburiyyətində qala biləcəyini iddia edirlər.

Göründüyü kimi, Avropa Birliyi üçün olduqca qəliz situasiya yaranıb. Rusiya ilə savaşa hazırlaşmalı olan "qoca qitə" ölkələri hələlik bu istiqamətdə irəliləyişə nail ola bilmirlər. Üstəlik, ABŞ-la kəskin ziddiyyətlər də dərinləşir, buna paralel olaraq, NATO-nun "təhlükəsizlik çətiri" də tədricən Avropa Birliyini qoruya bilməyəcək səviyyədə zəifləmə mərhələsinə keçməyə başlayıb. Və NATO-nun avanqard hərbi güc mərkəzi olan ABŞ Avropadakı hərbi kontingentini ixtisar etmək planlarını inkişaf etdirir.

Nəhayət, Avropa Birliyi üçün Rusiyadan da olduqca təhlükəli mesajlar verilir. Belə ki, Kremlə yaxın Rusiya siyasi dairələri Avropa Birliyi və NATO ilə yaxın gələcəkdə dağıdıcı müharibənin qaçılmaz olduğunu vurğulayırlar. Ona görə də, Kremlin yaxınlaşan qlobal müharibə ehtimalına maksimum səviyyədə hazırlaşmağın vacibliyini qabardırlar. Yəni, Ukrayna savaşının hələ də davam etdiyi bir şəraitdə Rusiya Avropa Birliyi və NATO ilə müharibə planları qurmağa başlayıb. Və bu, dünyanı uzunmüddətli silahlanma mərhələsinin gözlədiyini düşünməyə tamamilə əsas verir.

Təbii ki, belə vəziyyətdə dünyanın daha sabit mühitdə inkişaf imkanlarından danışmaq tamamilə yersizdir. Çünki həm Rusiya, həm də NATO üzvü olan Avropa Birliyi ölkələri bir-birinə paralel olaraq, müharibəyə hazırlaşırlar. Deməli, belə bir dağıdıcı qlobal savaşın baş vermə ehtimalı indi əvvəlki dövrlərdən daha realdır. Üstəlik, hər iki tərəf üçün ortaq xarakter daşıyan savaşa başlama zamanı da müəyyənləşmiş kimi görünür. Yəni, hər iki tərəf ən uzağı yaxın 5-10 il ərzində baş verə biləcək savaşa hazırlaşır. Və bu, o deməkdir ki, yaxın onillik bütün dünya üçün taleyüklü zaman intervalına çevrilə bilər.

Elçin XALİDBƏYLİ,
Siyasi ekspert,
"Yeni Müsavat" Media Qrupu