Qorxunc statistika: İnsanlar ən çox bu xəstəlikdən ölür

Bakı şəhərində yaşayan əhalinin ölüm səbəbləri sırasında olan əsas xəstəliklərin adı açıqlanıb.

Bakı Şəhər Statistika İdarəsinin məlumatına əsasən, ölüm səbəbləri sırasanda ilk yerdə yenitörəmələr (xərçəng şişləri) gəlir. İnsan orqanizmində xərçəngin ən çox müşahidə edildiyi orqanlardan biri də ağciyərdir.

Ağciyər xərçəngi dünyada hər il milyonlarla insanın həyatına son qoyan əsas ölüm səbəblərindən biri olaraq qalır.

Alimlər 32 mindən çox insanı əhatə edən genişmiqyaslı analiz aparıblar, onlardan 5 mini ağciyər xərçəngindən əziyyət çəkir. 2020-ci ilin statistikası göstərir ki, 1,8 milyon ağciyər xərçəngindən ölənlərin 87 %-i birbaşa tütün istifadəsi ilə əlaqəli olub.

Alimlərin fikrincə, ağciyərdəki toxuma və hüceyrələrin nəzarətsiz şəkildə çoxalması nəticəsində yaranan ağciyər xərçəngi çox vaxt heç bir simptom olmadan irəliləyir. Bütün xərçəng hadisələrinin təxminən 12-16 %-ni təşkil edən bu xəstəlik həm kişilərdə, həm də qadınlarda xərçənglə bağlı ölümlərin əsas səbəbidir.

Bununla belə, erkən diaqnoz ömür uzunluğu və həyat keyfiyyətini yaxşılaşdıra bilər. Bu sahədə Türkiyənin məşhur cərrahı, professor Çağatay Saim Tezel ağciyər xərçənginin səbəbləri, simptomları və müalicə üsulları haqqında mühüm məlumatlar verib.

O qeyd edib ki, ağciyər xərçəngi tez-tez simptomlar olmadan irəliləyir:

"Buna görə də xəstəlik erkən mərhələlərində aşkar edilmədən irəliləyə bilər. Ağciyər toxumasında başlayan və şiş hüceyrələrinin sürətlə çoxalması ilə inkişaf edən xərçəng ətraf toxumalara, hətta uzaq orqanlara da yayıla bilər. Bu yayılma prosesinə metastaz deyilir. Xəstəlik ilkin mərhələdə aşağıdakı simptomlarla özünü göstərə bilər:

*Üzün şişməsi
*Səsin azalması
*Genişlənmiş limfa düyünləri
*Zəiflik və zəiflik
*Yüksək hərarət
*Səbəbsiz kilo itkisi
*Barmaq deformasiyaları
*Başgicəllənmə
*Udmaqda çətinlik

Ağciyər xərçəngi - birinci və ikinci dərəcəli olmaqla iki kateqoriyaya bölünür: Birinci dərəcəli xərçəng birbaşa ağciyərlərdə başlayır, ikinci dərəcəli xərçəng isə bədənin başqa hissəsindən ağciyərlərə yayılır. İlkin hallar kiçik hüceyrəli və kiçik hüceyrəli olmayan tiplərə bölünür. Halların təxminən 88 % -i kiçik olmayan hüceyrə növləridir".

Professorun sözlərinə görə, aşağı dozalı kompüter tomoqrafiyası (KT) ağciyər xərçənginin erkən diaqnozu üçün çox vacibdir.

2011-ci ildə ABŞ-də aparılan bir araşdırma göstərin ki, aşağı doza KT ölüm nisbətini 20 % azaldır. 2020-ci ildə Belçika və Niderladda aparılan başqa bir araşdırma, yüksək riskli kişilərdə ölüm nisbətini 24 % azaltdığını göstərdi.

Bu məlumatlara əsaslanaraq, xüsusilə siqaret çəkənlər, orta və yaşlı şəxslər üçün müntəzəm müayinə tövsiyə olunur.Professor bildirib ki, diaqnozun qoyulmasında xəstənin anamnezi, fiziki müayinəsi, laboratoriya testləri və radioloji görüntüləmə (döş qəfəsinin rentgenoqrafiyası, KT) mühüm əhəmiyyət kəsb edir:

"Qəti diaqnoz biopsiya nümunələrinin patoloji müayinəsindən sonra qoyulur. Müalicə xərçəngin növü və mərhələsindən, xəstənin ümumi sağlamlığından asılı olaraq planlaşdırılır.

Cərrahiyyə, kimyaterapiya, radioterapiya və immunoterapiya kimi üsullar tək və ya kombinasiyada tətbiq oluna bilər. Erkən mərhələdə ağciyər xərçəngi olan xəstələr üçün cərrahiyyə ən təsirli müalicə variantı olaraq seçilir. 

Xüsusilə robot cərrahiyyə, daha az ağrı, daha qısa xəstəxanada qalma və daha sürətli sağalma təklif edən minimal invaziv bir prosedurdur. Qapalı yanaşma ilə 3-4 sm kəsiklə həyata keçirilən bu prosedurlar şişdən əlavə ən azı altı limfa düyününün çıxarılmasını tələb edir".

Nigar
"Cebheinfo.az"

Problemlərinizi bizə yazın, şahidi olduğunuz hadisələri çəkib göndərin