Quterreş Kipr nizamlanmasında irəliləyişə nail olmaq üçün daha bir cəhd edəcək

Kipr probleminin həlli üçün bu statuslu forumlar üçün adi “beş üstəgəl bir” formatında, yəni adanın yunan və türk icmalarının liderlərinin, üç dövlətin Xarici İşlər nazirliklərinin rəhbərlərinin iştirakı ilə - Kiprin təhlükəsizliyinin qarantı olan Böyük Britaniya, Yunanıstan və Türkiyə, eləcə də şəxsən BMT-nin Baş katibi Antonio Quterreş, yaxın 24 saat ərzində dünya təşkilatının Nyu-Yorkdakı mənzil-qərargahında yeni sammit keçiriləcək.

Bizimyoll.info xəbər verir ki, iyulun 17-də saat 03:00-da, ABŞ-ın Şərq Sahil vaxtı ilə əvvəlki gün hələ 19:00-da olarkən, Quterreş sammitin bütün iştirakçılarını qala şam yeməyinə toplayacaq.

Onların arasında Kipr yunanlarının lideri, Kipr Respublikasının prezidenti Nikos Xristodulid, Şimali Kipr Türk Cümhuriyyətinin rəhbəri Ersin Tatar, Yunanıstanın xarici işlər naziri Giorgos Gerapetritis, Türkiyənin xarici işlər naziri Hakan Fidan və Xarici İşlər Nazirliyinin rəhbərinin müavini Stiven Doti də olacaq.

Cümə axşamı Quterreş sammitin yerli vaxtla saat 11:30-dan 16:45-dək davam edəcəyi gözlənilən plenar iclasa qədər nəhayət, öz mövqelərini dəqiqləşdirmək üçün Kipr icmalarının liderləri ilə ikitərəfli görüşlər keçirməyi planlaşdırır.

Bundan sonra BMT-nin baş katibi forumun nəticələrini elan etməli, növbəti sammitin keçirilməsi perspektivlərini müəyyən etməli və Kipr nizamlanması üzrə növbəti geniş iclasa qədərki dövrdə tərəflər qarşısında həll etməyə çalışmalı olduqları vəzifələr qoymalıdır.

Kipr Rum və Kipr Türk icmalarının liderləri öz bəyanatlarına əsasən, Nyu-York forumuna fərqli məqsədlərlə gəliblər.

Beləliklə, Kristodulid Kipr probleminin həlli ilə bağlı 2017-ci ildə yarımçıq qalmış rəsmi danışıqları BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələrində qeyd olunan və adada iki zonalı və iki icmalı federasiya yaradılmasını nəzərdə tutan müddəalara əsaslanaraq bərpa etməyə çalışır.

Tatar özünü Şimali Kipr Türk Cümhuriyyəti elan edən beynəlxalq təcridin aradan qaldırılmasını və Kipr türklərinin xaricdən adanın şimalına birbaşa uçuşlar etmək, Kipr türk rəhbərliyinin beynəlxalq arenada birbaşa siyasi əlaqələri, habelə Rusiyanın şimalı ilə xarici ölkələr arasında birbaşa ticarət həyata keçirmək hüquqlarının tanınmasını tələb edir.

Kipr türklərinin lideri isə bu tələbi istənilən danışıqlar prosesinin başlanması üçün ilkin şərt kimi irəli sürür.

Bundan əlavə, Kipr informasiya portalı In-Cyprus qeyd etdiyi kimi, tərəflərin adanın cənubu və şimalı arasında BMT-nin etimadın möhkəmləndirilməsi tədbirlərinə münasibəti fərqlidir. Kipr yunan tərəfi onlara Kipr probleminin hərtərəfli həllinin əvəzi kimi yox, icmalararası münasibətlərin yaxşılaşdırılması üçün köməkçi vasitə kimi baxırsa da, Kipr türklərinin hazırkı rəhbərliyi üçün bu, daha çox iki icma arasında deyil, əslində, iki ayrı dövlət arasında “yaxşı qonşuluq münasibətləri” qurmaq vasitəsidir.

Bu səbəbdən prezident Xristodulides sammitə yola düşməzdən əvvəl heç bir etimad quruculuğunun “Kipr probleminin həllini əvəz etməyə” qadir olmadığını vurğulayıb. Bununla belə, adada iki zonalı və iki icmalı federasiyanın yaradılmasının BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələrində Kipr probleminin həlli məqsədi kimi yer almasına baxmayaraq, Quterreşin adanın probleminin həlli üzrə şəxsi nümayəndəsi Maria Angela Holguin Cuellar, bu yaxınlarda "Politis" qəzetinə verdiyi müsahibədə etiraf etdi ki, bu simulasiyada federal modelə start verdi. əvvəllər olduğu kimi hər iki Kipr tərəfi üçün bir nöqtədir.

Qadir, Bizimyol.info