Regional gücdən qlobal aktora: Azərbaycan dünyanın diqqət mərkəzindədir

İyulun 4-də Xankəndidə keçirilən İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının (ECO) 17-ci Zirvə görüşü Azərbaycanın beynəlxalq müstəvidə artan nüfuzu və postmünaqişə dövründə formalaşan yeni geosiyasi reallıqların əyani ifadəsinə çevrildi. Bu beynəlxalq tədbir dövlət suverenliyini və azad edilmiş ərazilərimizdə sabit, inkişafyönlü həyatın bərqərar edildiyini nümayiş etdirir.
Zirvə görüşünün məhz Xankəndidə keçirilməsi ölkəmiz üçün mühüm siyasi əhəmiyyət daşıyır. Bu, həmçinin beynəlxalq ictimaiyyətə ünvanlanmış bir mesajdır, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü bərpa etməsi reallığı rəsmi Bakı tərəfindən uğurla regional və beynəlxalq gündəmə gətirilir. Prezident İlham Əliyev çıxışında bu faktı konkret rəqəmlərlə əsaslandıraraq vurğulayıb ki, 2020-ci ildə 44 günlük Vətən müharibəsi zamanı Azərbaycan Ermənistanı döyüş meydanında darmadağın edərək 300-dən çox şəhər və kəndi azad edib. Dövlətimizin başçısı vurğulayıb ki, Ermənistan 2020-ci il noyabrın 10-da kapitulyasiya aktı imzalamağa məcbur olub.
Azərbaycan Prezidenti Zirvə görüşündə işğal dövründə Ermənistanın törətdiyi dağıntıları geniş təhlil edib. 67 məsciddən 65-nin tamamilə dağıdılması, qəbirstanlıqların talan olunması və mədəni-dini dəyərlərin məqsədli şəkildə məhv edilməsi yalnız hərbi cinayət deyil, həm də vandalizm aktıdır. Nəticədə, ölkəmizə vurulan zərər beynəlxalq ekspertlərin iştirakı ilə 150 milyard ABŞ dolları məbləğində dəyərləndirilib. Bütün bunlar hüquqi və sübutlara əsaslanan yanaşmanın təzahürüdür.
Ərazilərin bərpası, infrastrukturla yanaşı, insan həyatı, mədəniyyət, təhsil və iqtisadiyyatın yenidən qurulması deməkdir. Artıq 16 şəhər və kəndə keçmiş məcburi köçkünlərin qayıdışı təmin edilib, 50 mindən çox insan doğma torpaqlarına qayıdaraq həyatını orada qurur. Zirvə görüşündə dövlət başçısı bu prosesi görülən konkret işlər və qarşıya qoyulan perspektiv hədəflərlə diqqətə çatdırıb. Bu faktlar Azərbaycanın bərpa və inkişaf modelinin uğurla icra olunduğunu nümayiş etdirir.
Prezident İlham Əliyev çıxışında Qərbi azərbaycanlıların hüquqlarının müdafiəsini də vurğulayıb. Ötən ay İstanbulda keçirilmiş İƏT Nazirlər Şurasında qəbul olunmuş qətnamə bu məsələnin artıq qlobal müstəvidə tanındığını və dəstəkləndiyini göstərir. Dövlətimiz bu mövzunu hüquqi əsaslarla və beynəlxalq təşkilatların dəstəyi ilə ardıcıl şəkildə gündəmdə saxlayır. Ermənistanın dialoqa açıq olmaması isə Nazirlər Şurasının yekunlarına dair qəbul olunmuş “İstanbul Bəyannaməsi”ndə qəti şəkildə tənqid edilir.
Azərbaycanın son 20 ildə 350 milyard dollarlıq investisiya cəlb etməsi və bunun yarısının xarici mənbəli olması ölkədə dayanıqlı iqtisadi mühitin formalaşdığını sübut edir. Prezident İlham Əliyevin vurğuladığı kimi, bu gün Azərbaycan bir çox ölkələrin enerji təhlükəsizliyini təmin edir və müxtəlif qaz boru kəmərləri vasitəsilə 12 ölkəyə təbii qaz ixrac edir. Bununla yanaşı, Şərq-Qərb və Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizlərinin kəsişdiyi strateji məkan kimi Azərbaycan artıq təkcə tranzit ölkə deyil, regionun logistika və enerji mərkəzinə çevrilib. ECO-ya üzv ölkələrin əksəriyyəti həmin dəhlizlərdən istifadə edir ki, bu da əməkdaşlıq imkanlarını genişləndirir və qarşılıqlı inteqrasiyanı sürətləndirir.
Xankəndidə keçirilən ECO Zirvə görüşü Azərbaycanın qlobal miqyasda etibarlı tərəfdaş və geostrateji güc olduğunu bir daha nümayiş etdirir. Prezident İlham Əliyevin çıxışı postmünaqişə reallıqları, bərpa prosesləri, insan hüquqları və iqtisadi diplomatiyanın kompleks şəkildə təhlil olunduğu əhatəli və strateji yanaşma idi. Bu Zirvə ölkəmizin regional gücdən qlobal aktora çevrilmək yolunda siyasi, iqtisadi və hüquqi baxımdan nə qədər irəlilədiyini təsdiqləyən mühüm mərhələ kimi tarixə düşüb.
Mahir Süleymanlı
Milli Məclisin deputatı