Icma.az
close
up
RU
Regionun 300 illik tarixi Zəngəzur dəhlizi açılsa nələr baş verəcək?

Regionun 300 illik tarixi Zəngəzur dəhlizi açılsa nələr baş verəcək?

Icma.az, Turkstan.az portalına istinadən məlumatı açıqlayır.

Son illər yerli və xarici mediada Zəngəzur dəhlizinin açılması zərurətindən, onun verəcəyi dividentlərdən bəhs edilir. Zəngəzur dəhlizinin Azərbaycan, Çin, Orta Asiya, Rusiya, Türkiyə hətta ABŞ və Avropa üçün böyük mahiyyətinin olduğuna diqqət çəkilir. Bu dəhliz açıldıqdan sonra hansı proseslərin baş verəcəyi isə maraq doğurur. Bir çox ekspertlər hesab edir ki, sözügedən yolun açılması kommunikasiyaların bərpasına səbəb olacaq və bu da öz növbəsində bir çox problemlərin qaydaya düşməsi ilə nəticələnəcək.

Bu, yalnız yüklərin daşınacağı bir koridor rolunu oynayacaq? Yoxsa geopolitik “yüklərin”, qlobal gərginliyin azaldılmasına xidmət göstərək?

Globalinfo.az-a danışan Milli Məclisin deputatı Hikmət Babaoğlu deyib ki, Zəngəzur tarixi-təbii dəhlizdir:

“Tarixən həmişə bu yol üzərindən yükdaşımalarının hərəkəti həyata keçirilib. Bu gün Zəngəzur dəhlizi kimi istifadə etdiyimiz terminin coğrafiyasına diqqət etsək görərik ki, yol üzərində tarixi körpülər, karvansaralar, yük daşıması üçün quraşdırılmış məntəqələr hətta Səfəvilər, Atabəylər və ondan sonrakı dövrlərdə Zəngəzur dəhlizi üzərindən poçt məntəqələri də olub. Tarixi-təbii funksiyasını, Orta və Ön Asiya arasında körpü rolunu oyanadığını, türk dünyasını birləşdirən dəhliz olduğunu nəzərə alaraq 1921-ci ildə Zəngəzuru iki yerə böldülər. Qərbi Zəngəzuru Rusiya Sovet Kommunist Bolşeviklər partiyası Azərbaycandan qoparıb ermənilərə verdi. Zəngəzur dəhlizi burada siyasiləşdi. Sovet imperiyası qurulanda onun siyasi məqsədləri vardı. Özünə tarixən rəqib hesab etdiyi ölkələrin ərazilərini strateji nöqtələrdən parçalayaraq onları zəiflədirdi. Sovet hökuməti sonrakı mərhələdə Dərələyəz mahalını da parçalayaraq Şərurdan ayırdı. Ardınca 1948-53-cü illərdə Qərbi azərbaycanlıların deportasiyası baş tutdu. Göründüyü kimi, Sovet imperiyası əsl imperiya kimi davranırdı. Ən böyük soyqırım və zülmü də məhz həmin dövrdə türk xalqları yaşadılar”.

Deputatın sözlərinə görə, regionun son 300 illik tarixi rus-türk müharibələri ilə zəngindir:

Hikmət Babaoğlu

“Ruslar Krımda osmanlılarla savaşırdısa, Orta Asiyada qazaxlarla, özbəklərlə, Qafqazda azərbaycanlılarla, tatarlarla və s. savaşırdı. Yəni bu rəqabət fonunda Rusiya hesab etdi ki, əlinə tarixi fürsət keçib və Zəngəzur dəhlizini qoparıb oranı bağlamaqla türk dünyasını zəiflətmək olar.

Hazırda da məsələyə bu kontekstdən baxan güc mərkəzləri var. Məsələn, İran və Fransanı bu siyahıya daxil edə bilərik. Amma Azərbaycanın məqsədi iqtisadidir. Türk Dövlətləri Təşkilatları arasında quru yolunun təmin olunması üçün bu lazımdır. O iqtisadi layihədir. Azərbaycan Zəngəzur dəhlizinə iqtisadi, kommunikasiya vasitəsi kimi baxdığına görə, “3+3″formatını təklif edir. Azərbaycanı özünə rəqib görənləri tərəfdaşlığa dəvət edir.

Dünya liberallaşdıqca, dövlətlər arasında qarşılıqlı asılılıq artdıqca, inteqrasiya sürətləndikcə, bu cür kommunikasiyalara siyasi məzmun vermək lazım deyil. İnkişaf və sivilizasiyanın məntiqi hazırkı mərhələdə diqtə edir ki, kommunikasiyalar açılmalıdır. XXI əsrdə orta əsr təfəkkürü ilə yaşamaq mümkün deyil. Bunu Ermənistan və İran da yaxşı anlamalıdır. Ərazisinin böyük hissəsi türklərdən ibarət olan İran Zəngəzur dəhlizinin ölkəyə böyük töhfə verəcəyini görmür. Çünki bu yol fars şovinist rejiminin maraqlarına ziddir”.

Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün Icma.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
seeBaxış sayı:119
embedMənbə:https://www.turkustan.az
archiveBu xəbər 23 Yanvar 2025 09:21 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

“Landmark” bu dəfə Sahil Bababyevin idarəçiliyinə keçdi

21 Oktyabr 2025 11:26see287

Yarım əsrimə qədəm qoydum

21 Oktyabr 2025 20:33see242

La Liqa ABŞ da keçiriləcək “Barselona” “Vilyarreal” matçının ləğv edildiyini açıqlayıb

22 Oktyabr 2025 00:15see234

AZAL da yarıtmaz idarəçilik, yoxsa... Təyyarələrdə yaranan problemlər nəylə bağlıdır? (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 09:20see210

Türkiyədə FETÖ əməliyyatı : 286 nəfər saxlanıldı

22 Oktyabr 2025 06:53see192

Təl Əvivdən Bakıya reyslər bərpa edilir

21 Oktyabr 2025 19:39see182

3 boksçumuz da qalib oldu

22 Oktyabr 2025 10:54see173

Toyuq əti və yumurta bahalaşacaq SƏBƏB BUDUR KONKRET

22 Oktyabr 2025 12:02see173

Xaricdə saxta təhsil: Valideynlər xəbərsiz, tələbələr savadsız EKSPERT RƏYİ

21 Oktyabr 2025 05:43see171

Dabaq xəstəliyi xaricdən gətirilən ət məhsullarına tələbatı artırdı (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 23:40see164

Azərbaycan ötən ay genişzolaqlı internetin orta sürətinə görə Cənubi Qafqazda liderliyini saxlayıb

21 Oktyabr 2025 13:54see163

Bakı Tehran: yeni etimad mərhələsi

22 Oktyabr 2025 09:59see154

Naxçıvan məktəblisi “Statistik olimpiada”nın qalibi olub

21 Oktyabr 2025 03:36see153

“Həyatın mənası yaşla necə dəyişir? Yeni tədqiqat

21 Oktyabr 2025 15:52see153

Fransada tornado nəticəsində 1 nəfər ölüb, xəsarət alanlar var

21 Oktyabr 2025 03:34see134

Atletiko ya can verməyən Qarabağ Atletik in də öhdəsindən gələ bilər

21 Oktyabr 2025 17:36see133

Suriya universitetlərində Türk dili və Ədəbiyyatı bölümü YARADILIB

22 Oktyabr 2025 16:35see128

Daha 8 məsələ parlamentin plenar iclasına tövsiyə edilib

21 Oktyabr 2025 17:38see126

Ruslar Çin avtomobillərindən narazılıq edirlər...

21 Oktyabr 2025 23:06see123

VK sədri Dünya Məktəbinin şagirdləri ilə görüşüb FOTOLAR

22 Oktyabr 2025 10:52see122
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri