Icma.az
close
up
RU
Regionun 300 illik tarixi Zəngəzur dəhlizi açılsa nələr baş verəcək?

Regionun 300 illik tarixi Zəngəzur dəhlizi açılsa nələr baş verəcək?

Icma.az, Turkstan.az portalına istinadən məlumatı açıqlayır.

Son illər yerli və xarici mediada Zəngəzur dəhlizinin açılması zərurətindən, onun verəcəyi dividentlərdən bəhs edilir. Zəngəzur dəhlizinin Azərbaycan, Çin, Orta Asiya, Rusiya, Türkiyə hətta ABŞ və Avropa üçün böyük mahiyyətinin olduğuna diqqət çəkilir. Bu dəhliz açıldıqdan sonra hansı proseslərin baş verəcəyi isə maraq doğurur. Bir çox ekspertlər hesab edir ki, sözügedən yolun açılması kommunikasiyaların bərpasına səbəb olacaq və bu da öz növbəsində bir çox problemlərin qaydaya düşməsi ilə nəticələnəcək.

Bu, yalnız yüklərin daşınacağı bir koridor rolunu oynayacaq? Yoxsa geopolitik “yüklərin”, qlobal gərginliyin azaldılmasına xidmət göstərək?

Globalinfo.az-a danışan Milli Məclisin deputatı Hikmət Babaoğlu deyib ki, Zəngəzur tarixi-təbii dəhlizdir:

“Tarixən həmişə bu yol üzərindən yükdaşımalarının hərəkəti həyata keçirilib. Bu gün Zəngəzur dəhlizi kimi istifadə etdiyimiz terminin coğrafiyasına diqqət etsək görərik ki, yol üzərində tarixi körpülər, karvansaralar, yük daşıması üçün quraşdırılmış məntəqələr hətta Səfəvilər, Atabəylər və ondan sonrakı dövrlərdə Zəngəzur dəhlizi üzərindən poçt məntəqələri də olub. Tarixi-təbii funksiyasını, Orta və Ön Asiya arasında körpü rolunu oyanadığını, türk dünyasını birləşdirən dəhliz olduğunu nəzərə alaraq 1921-ci ildə Zəngəzuru iki yerə böldülər. Qərbi Zəngəzuru Rusiya Sovet Kommunist Bolşeviklər partiyası Azərbaycandan qoparıb ermənilərə verdi. Zəngəzur dəhlizi burada siyasiləşdi. Sovet imperiyası qurulanda onun siyasi məqsədləri vardı. Özünə tarixən rəqib hesab etdiyi ölkələrin ərazilərini strateji nöqtələrdən parçalayaraq onları zəiflədirdi. Sovet hökuməti sonrakı mərhələdə Dərələyəz mahalını da parçalayaraq Şərurdan ayırdı. Ardınca 1948-53-cü illərdə Qərbi azərbaycanlıların deportasiyası baş tutdu. Göründüyü kimi, Sovet imperiyası əsl imperiya kimi davranırdı. Ən böyük soyqırım və zülmü də məhz həmin dövrdə türk xalqları yaşadılar”.

Deputatın sözlərinə görə, regionun son 300 illik tarixi rus-türk müharibələri ilə zəngindir:

Hikmət Babaoğlu

“Ruslar Krımda osmanlılarla savaşırdısa, Orta Asiyada qazaxlarla, özbəklərlə, Qafqazda azərbaycanlılarla, tatarlarla və s. savaşırdı. Yəni bu rəqabət fonunda Rusiya hesab etdi ki, əlinə tarixi fürsət keçib və Zəngəzur dəhlizini qoparıb oranı bağlamaqla türk dünyasını zəiflətmək olar.

Hazırda da məsələyə bu kontekstdən baxan güc mərkəzləri var. Məsələn, İran və Fransanı bu siyahıya daxil edə bilərik. Amma Azərbaycanın məqsədi iqtisadidir. Türk Dövlətləri Təşkilatları arasında quru yolunun təmin olunması üçün bu lazımdır. O iqtisadi layihədir. Azərbaycan Zəngəzur dəhlizinə iqtisadi, kommunikasiya vasitəsi kimi baxdığına görə, “3+3″formatını təklif edir. Azərbaycanı özünə rəqib görənləri tərəfdaşlığa dəvət edir.

Dünya liberallaşdıqca, dövlətlər arasında qarşılıqlı asılılıq artdıqca, inteqrasiya sürətləndikcə, bu cür kommunikasiyalara siyasi məzmun vermək lazım deyil. İnkişaf və sivilizasiyanın məntiqi hazırkı mərhələdə diqtə edir ki, kommunikasiyalar açılmalıdır. XXI əsrdə orta əsr təfəkkürü ilə yaşamaq mümkün deyil. Bunu Ermənistan və İran da yaxşı anlamalıdır. Ərazisinin böyük hissəsi türklərdən ibarət olan İran Zəngəzur dəhlizinin ölkəyə böyük töhfə verəcəyini görmür. Çünki bu yol fars şovinist rejiminin maraqlarına ziddir”.

Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün Icma.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
seeBaxış sayı:117
embedMənbə:https://www.turkustan.az
archiveBu xəbər 23 Yanvar 2025 09:21 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see265

Pezeşkian bu türk ölkəsinə səfər edəcək

19 Oktyabr 2025 02:00see236

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see180

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

20 Oktyabr 2025 08:25see173

Gürcüstandan çıxarılan Azərbaycan vətəndaşlarının sayı açıqlanıb

18 Oktyabr 2025 20:59see169

Abakar Abakarov İstanbulda ölü tapıldı

18 Oktyabr 2025 19:41see136

Rəştdən Həştərxana birbaşa uçuşlar başladı

19 Oktyabr 2025 19:10see135

Azərbaycanın “AI 92” markalı benzini idxal və ixrac etdiyi ölkələr SİYAHI

18 Oktyabr 2025 17:24see133

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see132

Yəmən sahillərində tanker partladı: 24 ekipaj üzvü...

19 Oktyabr 2025 01:17see128

Tramp görüşü zamanı daim Zelenskiyə söyüş söyürdü

19 Oktyabr 2025 23:19see128

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see127

Netanyahudan Rəfah keçid məntəqəsinin açılması barədə məlumata REAKSİYA

19 Oktyabr 2025 00:16see127

Yer kürəsində oktyabr ayının üçüncü maqnit qasırğası başlayıb

19 Oktyabr 2025 04:50see127

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see126

Əməliyyat otaqlarında niyə yalnız yaşıl və mavi geyimlərə icazə verilir?

19 Oktyabr 2025 04:05see126

Həkimlər soyuq mövsümdə immuniteti gücləndirməyin yollarını açıqlayıblar

19 Oktyabr 2025 07:43see126

Bu məktəbdə pul yığımı, qohumbazlıq və intizamsızlıq iddiaları KONKRET

18 Oktyabr 2025 19:48see122

Luvr muzeyində Azərbaycan nəfəsi: Parisdə gənc rəssam Diana Quliyevanın əsərləri sərgilənir Foto

19 Oktyabr 2025 09:10see121

“Ramiz Mehdiyevin qurduğu şəbəkənin bütün üzvləri ifşa olunacaq”

18 Oktyabr 2025 23:45see120
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri