Rəqəmlərlə bağlı qəribə fakt: dünyada milyard həmişə eyni rəqəm deyil

Bir milyard təkcə böyüklüyünə görə deyil, həm də mürəkkəb tarixinə görə çox maraqlı rəqəmdir. 

Lent.az xarici mediaya istinadla bildirir ki, əgər milyardın ölçüsünün sadə və aydın olduğunu düşünürsünüzsə, bir daha düşünün, çünki bu hekayə bunun əksini sübut edir.

Təfərrüatlar

10 rəqəminin dərəcələrini əsrlər boyu riyaziyyatçılar öyrəniblər, lakin yalnız XVII əsrdə "milyard" termini ilk dəfə müəyyən bir rəqəmə istinad etmək üçün istifadə edilib. Üstəlik, bu, bizim bu gün bildiyimiz milyard deyildi, min milyon (1.000.000.000), daha böyük bir milyon - bir milyon (1.000.000.000.000) idi.

Oksford ongilis dili lüğətində deyilir ki, milyard bir milyonun ikinci dərəcəsini ifadə etmək üçün (ilkin hərflər üçün BI- (billion) prefiksini əvəz etməklə), trilyon və kvadrilyon isə 3-cü və 4-cü gücünü ifadə etmək üçün eyni şəkildə formalaşdırılıb.

Nədənsə üç yox, altı sıfır əlavə etmək daha əlverişli hesab olunu. Sobnralar bu sözün işlədilməsi fransız arifmetikləri tərəfindən dəyişdirilərək üç sıfırdan ibarət qruplarda bir milyon artırılıb, yəni fransız milyardı və trilyonu bir milyonun ikinci və üçüncü dərəcələri deyil, min milyon və min min milyon demək idi.

Britaniyalılar uzun müddət bir milyard tərifinə sadiq qalıblar, lakin min milyon mənasını verən bir variant bütün dünyaya yayılıb. Bu, böyük rəqəmlərə gəldikdə, beynəlxalq ünsiyyətdə müəyyən çaşqınlıq yaradıb. Nəhayət, Amerika iqtisadiyyatının gücü bu gün bildiyimiz kimi milyardların istifadəsinə təsir edib, lakin ingilislər 1974-cü ilə qədər rəsmi olaraq milyardlarını saxlayaraq xüsusilə inad ediblər.

Böyük Britaniya rəsmi olaraq beynəlxalq milyarda keçdiyi vaxt insanlar hətta hansı milyarddan danışdıqlarını aydınlaşdırmağı xahiş ediblər, çünki bəziləri hələ də bu rəqəmi milyon milyon kimi başa düşüblər.

Hazırda dünyada milyard adətən 1000 milyon, trilyon isə 1000 milyard deməkdir, bu texniki olaraq “qısa miqyas” kimi tanınır, burada rəqəmlər 1000-ə yüksəlir (10 üçüncü dərəcə). Onların 1.000.000 (10-dan altıncı dərəcəyə qədər) qalxdığı uzun miqyas hələ də bir çox ingilisdilli olmayan ölkələrdə istifadə olunur. Beləliklə, bir milyard ideyanız dünyanın bəzi yerlərində bir milyard ideyası ilə eyni olmaya bilər.