Rusiya kəşfiyyat təyyarələri Alyaskaya hər gün uçuşlar etməyə başlayıb

İl-20 beynəlxalq zonada qalaraq ABŞ və ya Kanadanın suveren hava məkanını pozmayıb

ABŞ Prezidenti Donald Tramp və Rusiya Prezidenti Vladimir Putin arasında avqustun 15-də Ankoricdəki hərbi bazada keçirilən görüşdən sonra Rusiyanın kəşfiyyat təyyarələri Alyaskanın hava hücumundan müdafiə identifikasiya zonasına demək olar ki, hər gün uçuşlar etməyə başlayıb. AYNA.AZ-ın məlumatına görə, ABŞ Müdafiə Nazirliyinin “Stars and Stripes” nəşri Pentaqona istinadən xəbər verir ki, avqustun 26-da amerikalı qırıcılar Ankoricdən 2414 km aralıda yerləşən Şemya adası yaxınlığında bir həftə ərzində beşinci dəfə Rusiyanın İl-20 təyyarəsini müşahidə ediblər. Təyyarə təxminən 2 saat 20 dəqiqə hava hücumundan müdafiə identifikasiya zonasında olub, adanın 48 km şimalında ABŞ materikinə mümkün qədər yaxınlaşıb.

Şimali Amerika Aerokosmik Müdafiə Komandanlığı (NORAD) vizual əlaqə yaradan Rusiya təyyarəsinin qarşısını almaq üçün iki F-16 döyüş təyyarəsini, bir E-3 “Sentry” havadan erkən xəbərdarlıq təyyarəsini və bir KC-135 “Stratotanker” tankerini hazır vəziyyətə gətirib. NORAD-ın sözçüsü Kanada Silahlı Qüvvələrinin kapitanı Rebekka Qarand qeyd edib ki, İl-20 beynəlxalq zonada qalaraq ABŞ və ya Kanadanın suveren hava məkanını pozmayıb.

Alyaska sammitindən bəri hava hücumundan müdafiə zonasına daxil olmalar 20, 21, 22, 24 və 26 avqust tarixlərində - yeddi gündə beş dəfə qeydə alınıb. Bununla belə, 2025-ci ilin fevralından iyul ayına qədər NORAD cəmi beş belə hadisə qeydə alıb (22 iyul, 24 iyul, 14 aprel, 18 fevral və 19 fevral).

Alyaska Hava Hücumundan Müdafiə İdentifikasiya Zonası (ADIZ) materik Alyaska və Kanada boyunca Aleutlardan şərqdə Sent Lourens adasına qədər uzanır və beynəlxalq hava məkanında 241 km-ə qədər bufer zonasını əhatə edir. Beynəlxalq hüquqa əsasən, milli sərhədlər qurudan 22 km məsafədə bitir, lakin ADIZ bütün təyyarələrin vizual identifikasiyasını tələb edir. Aleut zəncirinin qərbindən biri olan Şemya adası Rusiyanın şimal adalarından cəmi bir neçə yüz kilometr, Vladivostokdan isə 3701 km məsafədədir.

NORAD vurğulayır ki, Rusiya təyyarələrinin Alyaska ADİZ-də bu cür uçuşları müntəzəm olaraq həyata keçirilir və təyyarə beynəlxalq hava məkanında qaldığı üçün təhlükə hesab edilmir. Bununla belə, qeyd edilir ki, aktivlik artımı Putin və Trampın Ukraynada müharibənin dayandırılması, nüvə silahlarına nəzarət və ikitərəfli iqtisadi və təhlükəsizlik əlaqələrinin bərpası ilə bağlı danışıqlardan beş gün sonra başlayıb. Görüşdən sonra heç bir rəsmi müqavilə imzalanmayıb. Danışıqlardan bir həftə sonra Putin bildirib ki, Rusiya ABŞ-la əlaqələri, o cümlədən Arktika və Alyaskada gələcək əməkdaşlığı tam bərpa edəcəyini gözləyir.