Rusiya müharibənin davam etdirilməsinin yaxşı sonluqla bitməyəcəyinə əmin olmalıdır Qüdrət Həsənquliyev

Ədalət, Hüquq, Demokratiya (ƏHD) Partiyasının sədri, millət vəkili Qüdrət Həsənquliyev partiyanın mətbuat xidmətinin suallarını cavablandırıb.
Müsahibəni təqdim edirik:

- Qüdrət bəy, Tramp HƏMAS-ın onun təqdim etdiyi sülh planı ilə razılaşdığını bildirib. Sülhün əldə olunacağına inanırsınızmı?

- Sülhün baş tutması üçün dua edirəm. Tərflər, xüsusilə Fələstin xalqı onilliklərlə davam edən müharibədə çox acılar yaşayıb, əziyyət çəkib. Hər kəs müharibədən yorulub və münaqişə tərəfləri müharibənin bundan sonra da davam etdirilməsinin uğur gətirməyəcəyinə əmindirlər. Ona görə də Trampın liderliyi və Ərdoğanın köməyi ilə münaqişənin dayandırılmasına böyük ümid yaranıb. Sülh baş tutacaqsa, buna çox inanıram, Trampa Nobel sülh mükafatının verilməsindən imtina mümkünsüz olacaq. Əgər Azərbaycanla Ermənistan arasında sülhün əldə olunmasında, işğalçıları ölkədən qovmaqla, əsas rolu İlham Əliyevin oynadığını hamı bilirdisə, indi Fələstin münaqişəsinin həllində əsas rol Trampa məxsusdur. Qəzzanın, yaxşı olardı ki, bütövlükdə Fələstinin ABŞ-nin idarəetməsinə verilməsi əzabkeş Fələstin xalqına azadlıqlar, inkişaf, rifah gətirərdi. Region dövlətləri Fələstində hüquqi dövlət quruculuğundan "pis nümunə" kimi qorxmamalı, Trampın sülh planına ciddi dəstək verməlidirlər. Əgər Azərbaycana sülhü qorumaq üçün regiona sülhməramlı qüvvə göndərmək təklif olunarsa əminəm ki, hər iki xalqla dost olan Azərbaycan, həm də tərəflər bundan imtina etməz. Azərbaycanın özü də belə bir təşəbbüslə çıxış edə bilər.

- Ukraynada da sülhə nail olmaq mümkündürmü?

- Hazırda bu çətin görsənsə də, mümkündür. Bu müharibədə də tərəflər artıq yorulub. Sülh daha çox Rusiyadan asılıdır. Putin əldə etdikləri ilə kifayətlənməli və müharibəni dayandırmalıdr. Rusiya müharibəni davam etdirməklə çox şeylə risk edir, o cümlədən Trampı itirməklə. Trampa təzyiqlər artır və o Rusiyanı əvvəlki kimi müdafiə edə bilməyəcək. Rusiya qonşularla sülhməramlı, qarşılıqlı hörmətə və ərazi bütövlüyünə əsaslanan dostluq siyasəti ilə daha çox şeyə nail ola bilər. Bu cür siyasət keçmiş sovet respublikalarını qorxutmaz, regionda daha sıx əməkdaşlığa, təhlüksizliyə və inkişafa yol açar. Bu zaman kiçik dövlətlərin Rusiyadan qorunmaq üçün kənarda hərbi müttəfiqlər axtarmasına da ehtiyac olmaz. Kollektiv Qərb müharibənin davam etdirilməsində yox, sülhdə maraqlı olsa, Çini də sülhə razı salsa və Ukraynaya ciddi dəstək versə, bu ilin sonuna qədər sülhə nail olmaq olar. Rusiya müharibənin davam etdirilməsinin yaxşı sonluqla bitməyəcəyinə əmin olmalıdır.

- Türkiyənin beynəlxalq münasibətlərdə oynadığı rolu necə qiymətləndirirsiniz?

- Türkiyə bizə qardaş ölkədir, onun uğurlarına sevinir, uğursuzluqlarına kədərlənirik, üzülürük. Türkiyə NATO üzvü olduğundan onun Ukrayna məsələsində neytral qalmaq siyasəti müttəfiqləri arasında ona etimadın azalmasına səbəb olub.Türkiyənin iddialı regional siyasəti də Qərbin narahatlığına səbəb olur. Türkiyənin Yaxın Şərq siyasəti, bu istiqamətdə bəzi radikal açıqlamaları da Türkiyəyə problemlər yaradır. ABŞ-də Yaxın Şərq regionunun problemlərinin region dövlətləri ilə müzakirəsi zamanı Trampın Ərdoğanı yanında oturtmasına rəğmən Osmanlı imperiyasının koloniyaları olmuş ərəb ölkələrinin Türkiyənin regionda liderliyini qəbul edəcəyi də Trampın bütün cəhdlərinə rəğmən az inandırıcıdır. Türkiyə daha çox diqqəti daxildəki iqtisadi problemlərin həllinə yönəltməli, demokratiyanı inkişaf etdirməli, hüquqi dövlət quruculuğu istiqamətində daha çox iş görməli, müttəfiqləri ilə münasibətdə daha səmimi olmalı və etibarlı tərəfdaş imicini itirməməlidir. Yalnız bu halda Qərbin yeni texnologiyalarına çıxış əldə edə, hər kəsin hörmət edəcəyi güclü dövlət qura bilər.