Rusiya Ukrayna müharibəsindən sonra diqqətini Qrenlandiyaya yönəldə bilər CNN

Danimarka artıq üç əsrdir ki, suveren dövlət kimi Qrenlandiyaya nəzarət edir, lakin indi ölkə görünməmiş təhlükələrlə üz-üzədir. 

Qaynarinfo xəbər verir ki, CNN jurnalistləri "Arctic Light" təlimləri çərçivəsində Qrenlandiyada yerləşdirilmiş HDMS "Niels Juel" hava hücumundan müdafiə freqatında olarkən, Danimarka rəsmiləri Moskvanın son 20 ildə Arktikadakı hərbi imkanlarını artırdığını vurğulayıblar.

Qrenlandiya, İslandiya və Böyük Britaniya ilə birlikdə Şimal Atlantikaya dəniz çıxışını təmin edən strateji GIUK dəhlizində yerləşir. Danimarka hərbçiləri hesab edirlər ki, Rusiya Ukraynada müharibəni bitirdikdən sonra topladığı təcrübəni Arktikada tətbiq edərək bölgədə daha böyük təhdid yarada bilər.

Eyni zamanda Çin də bölgədə iddialarını artırır. Pekin Rusiya ilə birgə patrul və təlimlərdə iştirak edir, Arktikada infrastruktur layihələrinə maliyyə yatırır və "qütb ipək yolu" adlandırılan dəniz ticarət marşrutunu inkişaf etdirməyə çalışır. Çin rəsmiləri hətta özlərini "Arktika ilə həmsərhəd dövlət" adlandırır, baxmayaraq ki, ölkənin ən şimaldakı böyük şəhəri Harbin İtaliyanın Venesiyası ilə eyni en dairəsində yerləşir.

Bununla belə, Danimarkanın Arktika birləşmiş komandanlığının rəhbəri general-mayor Soren Andersen CNN-ə bildirib ki, nə Rusiya, nə də Çin hazırda Qrenlandiya üçün birbaşa təhlükə deyil:

"Biz Rusiya fəaliyyətini əsasən Arktika okeanında və Alyaska ilə Rusiya arasındakı Bering boğazında müşahidə edirik, amma burada yox".

Danimarka hərbçiləri həmçinin Qrenlandiyanın təbii relyefinin və infrastruktur çatışmazlığının onun müdafiəsini asanlaşdırdığını qeyd edirlər. Bir rəsmiyə görə, adanın şərq sahilləri "demək olar ki, keçilməz" hesab olunur.

CNN-in materialında diqqətə çatdırılır ki, Danimarka hazırda tarixində ən böyük hərbi təlimləri keçirir, Arktikanın müdafiəsinə 2 milyard dollardan çox əlavə vəsait ayırır, xüsusi təyinatlı qüvvələr yaradır, yeni hərbi gəmilər və uzaqmənzilli pilotsuz uçuş aparatları alır. Bu addımların səbəbi isə daha çox Vaşinqtonun strateji maraqları ilə bağlıdır.

Xatırladaq ki, ABŞ-ın sabiq prezidenti Donald Tramp vaxtilə Qrenlandiyanı əldə etmək istədiyini açıqlamış, lakin Danimarka bunu ciddi təhlükə hesab etməmişdi. NATO-nun keçmiş baş katibi Anders Foq Rasmussen isə Trampın bu çıxışını "ittifaqa hörmətsizlik” adlandırmışdı.

Aydın